Το τρένο του θανάτου! Από την Θεσσαλονίκη στο Άουσβιτς

Στις 15 Μαρτίου 1943 αναχωρεί από τη Θεσσαλονίκη ο πρώτος συρμός με Έλληνες Εβραίους, με προορισμό το Άουσβιτς. Συνολικά, πάνω από 48.000 Ελληνοεβραίοι θα εκτοπιστούν στο Άουσβιτς, στο Μπιργκενάου και στο Μπέργκεν-Μπέλσεν και μόνο 2.000 εξ αυτών θα επιστρέψουν τελικά στην Ελλάδα μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αυτήν την τραγική αναχώρηση διαπραγματεύεται η ταινία «Ουζερί Τσιτσάνης», η οποία βγήκε στους κινηματογράφους τον Δεκέμβριο του 2015 και είναι βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Γιώργου Σκαμπαρδώνη. Η ιστορία διαδραματίζεται στην Θεσσαλονίκη, τον χειμώνα του ’42-’43.

Το ιστορικό υπόβαθρο

Οι Γερμανοί μπαίνουν στην Θεσσαλονίκη στις 9 Απριλίου του 1941. Η κατοχή στην Θεσσαλονίκη είναι πιο δύσκολη από αυτή της Αθήνας. Τα μαγαζιά κλείνουν αμέσως. Η μαύρη αγορά ανθεί. Η πείνα θερίζει τον πληθυσμό. Οι Γερμανοί στρέφονται αμέσως εναντίον των Εβραίων (περίπου 50.000 άτομα), τους οποίους στέλνουν στο Άουσβιτς με το τρένο από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης.

Ο τίτλος

Ουζερί: ένας δημοφιλής τύπος ελληνικής ταβέρνας που σερβίρει ούζο (αλκοολούχο ποτό με γλυκάνισο) και μεζέδες.

Βασίλης Τσιτσάνης: είναι ένας από τους σημαντικότερους λαϊκούς συνθέτες, μουσικούς και τραγουδιστές του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα (κεντρική Ελλάδα). Πήγε στην Αθήνα να σπουδάσει στην Νομική, αλλά τελικά ασχολήθηκε με την μουσική. Ο Τσιτσάνης έφτασε στην Θεσσαλονίκη το 1938 ως στρατιώτης. Εκεί γνώρισε την Ζωή Σαμαρά, την γυναίκα του. Για να επιβιώσει στα δύσκολα χρόνια της κατοχής, άνοιξε ένα μικρό ουζερί με τον κουνιάδο του, τον Ανδρέα Σαμαρά. Στο ουζερί πηγαίνουν όλοι οι διαφορετικοί τύποι της πόλης: ταγματασφαλίτες, αντιστασιακοί, Γερμανοί, Εβραίοι. Εκεί ο Τσιτσάνης παίζει μουσική και γράφει νέα τραγούδια. Σύμφωνα με τον ίδιο τον συνθέτη, την περίοδο 1938-’45, έγραψε τα καλύτερα τραγούδια του. (το πιο σημαντικό «Η συννεφιασμένη Κυριακή»:

Η ταινία

Το κεντρικό θέμα της ταινίας είναι ο απαγορευμένος έρωτας ενός Χριστιανού και μιας Εβραιοπούλας, στην Θεσσαλονίκη που βρίσκεται υπό γερμανική κατοχή. Ο έρωτας αυτός έχει να αντιμετωπίσει τον παραλογισμό των φυλετικών διακρίσεων αλλά και το ολοκληρωτικό καθεστώς από το οποίο υποφέρει ολόκληρη η πόλη. Όλα διαδραματίζονται γύρω από το «ουζερί Τσιτσάνης», όπου τραγουδά και δημιουργεί ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης.

Για την ταινία έπρεπε να στηθεί ολόκληρο το σκηνικό της εποχής, να δημιουργηθεί το σωστό κλίμα και η ατμόσφαιρα. Για αυτόν τον λόγο, εκτός από τον σεναριογράφο, τον σκηνοθέτη, τον διευθυντή φωτογραφίας, χρειάστηκε να δουλέψει μια οργανωμένη ομάδα: ιστορικός σύμβουλος, σκηνογράφος, ενδυματολόγος κτλ.

Στο παρακάτω βίντεο, μιλάνε μερικοί από τους συντελεστές της ταινίας για τις προκλήσεις που αντιμετώπισαν.

Στους κεντρικούς ρόλους βρίσκονται ο Ανδρέας Κωνσταντίνου, στον ρόλο του Βασίλη Τσιτσάνη, ο Χάρης Φραγκούλης, σε εκείνον του Γιώργου, η Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη, στον ρόλο της Εστρέας και μαζί τους η Βασιλική Τρουφάκου ως Λέλα και η Ξανθή Γεωργίου ως Ζωή. Πρωταγωνιστούν επίσης ο Γιάννης Στάνκογλου, η Μαρία Καβουκίδου, ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, ο Λάκης Κομνηνός, ο Αλμπέρτο Εσκενάζυ και πολλοί άλλοι ηθοποιοί, ενώ στην ταινία συμμετέχουν και περισσότεροι από 2500 κομπάρσοι. Το soundtrack του «Ουζερί Τσιτσάνης», που υπογράφει ο Θέμης Καραμουρατίδης, περιλαμβάνει ενορχηστρώσεις παλιών εκτελέσεων τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη και θα κυκλοφορήσει από την Feelgood Records.



Με πληροφορίες από sansimera.gr, omilo.com, feelgoodentertainment.gr