Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΩΝ ΣΗΜΑΙΩΝ - ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ
Στα βάθη της ιστορίας βλέπουμε διάφορους λαούς να χρησιμοποιούν αντί σημαίας (με την έννοια την οποία αποδίδουμε σήμερα), απομεινάρια ζώων, όπως κρανία, κόκκαλα κ.τ.λ. Κανείς δε γνωρίζει επακριβώς από ποιον, πού και πότε φτιάχτηκε και χρησιμοποιήθηκε η πρώτη σημαία, αν και υπάρχουν πληροφορίες ότι στην αρχαία Κίνα χρησιμοποιούνταν σημαίες πριν από χιλιετίες. Αναφορά σχετικά με την ύπαρξη σημαιών συναντάμε και στην Παλαιά Διαθήκη (Αριθμοί Β:1-2). Οι αρχαίοι Έλληνες στην απώτατη αρχαιότητα δε φαίνεται να μεταχειρίζονταν σημαίες, αντ' αυτών δε χρησιμοποιούσαν διακριτικά σημεία και συμβολικές παραστάσεις [γράμματα (Α, ΑΡ, Λ, Μ, Τ), ζώα (αετός, κουκουβάγια, λιοντάρι, πήγασος, σφίγγα, ταύρος, φίδι) ή σύμβολα (16-κτινο άστρο, ημισέληνος, οφθαλμός, ρόδο, ρόπαλο του Ηρακλή, στάχυ, τρίαινα)], τα οποία ονόμαζαν επίσημα και φέρονταν στις ασπίδες, τα κοντάρια ή τις πρώρες των πλοίων
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΣΠΙΔΩΝ
Στην αρχαία εποχή, οι πρώτοι που επιβεβαιωμένα έκαμαν χρήση σημαίας στην πόλεμο ήσαν οι Σκύθες (Σουίδας ?). Υπάρχουν πληροφορίες ότι οι φάλαγγες του Μεγάλου Αλέξανδρου χρησιμοποιούσαν κόκκινες υφασμάτινες σημαίες, τις οποίες ύψωναν σε σάρισες και έδιναν το σήμα έναρξης της μάχης. Αργότερα, βλέπουμε ότι και οι υπόλοιποι Έλληνες άρχισαν να κάνουν χρήση σημαιών, θεσμό τον οποίο υιοθέτησε η Εκκλησία του Δήμου, η οποία αρχικά μεταχειριζόταν κόκκινες σημαίες για να δηλώσει την έναρξη ή λήξη συγκέντρωσης και μετέπειτα για διάφορες άλλες συγκεντρώσεις και τελετουργίες. Από το έντονο αυτό κόκκινο χρώμα πήραν το όνομά τους (φοινικίδες) και έτσι διασώθηκαν στην κλασική και ελληνιστική εποχή, τόσο στην κυρίως Ελλάδα όσο και στη Σικελία και στην Κάτω Ιταλία και, φυσικά, στην ανατολική Ελληνική Αυτοκρατορία . Οι σημαίες αυτές, όταν υπάρχει η ρωμαϊκή αυτοκρατορία συνέχιζαν να κυματίζουν σε κάθε πόλη-κράτος, παράλληλα με την κοινή ρωμαϊκή σημαία, στην οποία απεικονιζόταν ένας αετός Όμως η χρήση των σημαιών, από την αρχαία ακόμη εποχή, δεν περιορίζεται μόνο στη χερσαία (στρατιωτική) χρήση, αλλά επεκτείνεται και στην ενάλια (ναυτική) χρήση, όπου, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε, ξεκίνησε η χρήση τους με τη σημασία που τους αποδίδουμε σήμερα. Ονομάζονταν γενικά επίσημα, καθώς και σημεία (Ηρόδοτος, Θουκυδίδης και Σουίδας), φοινικίδες (Πλούταρχος και Πολύαιμος) και παράσημα (Πλούταρχος). Ιδιαίτερες ναυτικές σημαίες φαίνεται ότι διέθεταν τόσο οι Μυκηναίοι, οι Ρωμαίοι και στην ανατολική ελληνική αυτοκρατορία , όσο και όλοι οι ανεπτυγμένοι λαοί του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης.
ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΣΠΙΔΑ ΜΕ ΣΥΜΒΟΛΑ
Ιδιαίτερα δημοφιλείς στην ξηρά έγιναν οι σημαίες κατά τη Μεσαιωνική Εποχή, όπου, εκτός από τους Αυτοκράτορες, σημαίες είχαν και οι οικογένειες (φατρίες) των ευγενών και ηγεμόνων. Αρχικά, η χρήση τους ήταν καθαρά πρακτική, δηλαδή περιοριζόταν στη σηματοδότηση μιας εδαφικής θέσης που είχε καταληφθεί από τη φυλή/στρατιά ή στην εκ του μακρόθεν αναγνώριση ενός σημείου συγκέντρωσης (κάτι αντίστοιχο με τα σημερινά στρατόπεδα). Δρασκελώντας τη «Βυζαντινή Εποχή», με την οποία θα ασχοληθούμε κάπως πιο αναλυτικά στην αμέσως επόμενη ενότητα, και προχωρώντας στο χρόνο και, ιδιαίτερα, στη μεσαιωνική Ευρώπη (η οποία μαστιζόταν από συχνές και σποραδικές μάχες και πολύχρονους και οργανωμένους πολέμους), βλέπουμε ότι η χρήση των πολεμικών λαβάρων βρίσκει πρόσφορο έδαφος στον τομέα της αναγνώρισης στο πεδίο της μάχης. Από εδώ γεννιούνται και οι ιδιαίτερες σημαίες, τα γνωστά οικόσημα των διαφόρων ευγενών. Από αυτά τα οικόσημα και τα αυτοκρατορικά λάβαρα δημιουργούνται στην Αναγεννησιακή Εποχή οι σημαίες των βασιλείων, οι οποίες στη νεότερη εποχή αποτέλεσαν τη χρωματική βάση για τις σημαίες των κρατών Αναλογιζόμενοι ότι η ελληνική σημαία (γνωστή και ως γαλανόλευκη) πρωτοεμφανίστηκε το Σεπτέμβριο του 1807 και καθιερώθηκε τον Ιανουάριο του 1822 από την Α΄ Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι η βαμμένη με αίμα ηρώων και τιμημένη με τις ζωές χιλιάδων πολεμιστών σημαία της Ελλάδας αποτελεί μια από τις παλαιότερες ιστορικά σημαίες της σύγχρονης εποχής και, ως εκ τούτου, της αξίζει η απότιση του ελάχιστου φόρου τιμής της ιστορικής της διαδρομής.
Η ΣΗΜΑΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Η ιστορία των σημαιών της Ελληνικής χριστιανικής Αυτοκρατορίας είναι αρκετά ενδιαφέρουσα και εθνικοϊστορικά σημαντική. Αρχικά, το «Βυζάντιο» χρησιμοποιούσε τη ρωμαϊκή σημαία, που σύμφωνα με την παράδοση σχεδίασε ο στρατάρχης Μάριος (157-86 π.Χ.) και έφερε την ονομασία σίγνο (signum). Η σημαία αυτή, η οποία ήταν κόκκινη και έφερε ασημένιο αετό με ανοικτές φτερούγες και χρυσούς κεραυνούς στα νύχια του, αποτελούσε ίσως το μοναδικό πράγμα που δεν άλλαξε στην πολυτάραχη Ρώμη, η οποία άλλαξε τόσες μορφές πολιτεύματος και υπέφερε αιματηρές και απειλητικές εμφύλιες και πολέμιες συγκρούσεις. Η μοναδική τροποποίηση που έγινε στη ρωμαϊκή σημαία ήταν να μεταβληθεί το χρώμα του αετού σε χρυσό και, ταυτόχρονα, να στερηθεί τους κεραυνούς του κατά την εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού (117-138 μ.Χ.). Οι ρωμιοί ονόμαζαν την κόκκινη αυτή σημαία φοινικίδα, λόγω ακριβώς του χρώματός της.
Αναπαράσταση
Η πρώτη καθαρά βυζαντινή σημαία σχεδιάστηκε το 312 μ.Χ., όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος (306-337), προετοιμάζοντας το στρατό του για να αντιμετωπίσει τον τύραννο Μαξέντιο, είδε θεϊκό οιωνό, ένα φωτεινό σταυρό να λάμπει στο μεσημεριάτικο ουρανό με την επιγραφή "EN ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ", τερματίζοντας τη χρήση της ερυθράς σημαίας με τον αετό.
Επίθεση Περσών κατά της Κωνσταντινουπόλεως αριστερά διακρίνονται οι βυζαντινοί τοξότες (Βατικανό, Αποστολική βιβλιοθήκη)
Τη νέα σημαία που σχεδίασε ονόμασε λάβαρο και μ' αυτήν νίκησε στις 26 Οκτωβρίου του 312 στον Τίβερη ποταμό. Έκτοτε, κάθε δυναστεία της Ελληνικής χριστιανικής Αυτοκρατορίας χρησιμοποιούσε και τη δική της ιδιόμορφη σημαία· ανάμεσα στα σύμβολα που χρησιμοποιούνταν ήταν η ημισέληνος, η ανεστραμμένη ημισέληνος, ο σταυρός, το χριστόγραμμα κ.τ.λ.
Τον ρωμαϊκό αετό στη «βυζαντινή » σημαία επανέφερε ο αυτοκράτορας Ιουλιανός (361-363), ίσως ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων στην Κωνσταντινούπολη. Μετά το θάνατό του, το μισοφέγγαρο (υπήρξε το έμβλημα της θεάς Αρτέμιδος) διαγράφηκε από τη σημαία, διατηρήθηκε όμως ο περήφανος αετός που έβλεπε δεξιά, ο οποίος και αποτελούσε άρρηκτα συνδεδεμένο σύμβολο με τους Έλληνες και το Βυζάντιο.
Όμως, η μεγάλη αλλαγή στη σημαία της Ελληνικής Αυτοκρατορίας, η οποία και της έδωσε την τελική της (με μικρές παραλλαγές) μορφή, έγινε στα χρόνια του Ισαάκιου Κομνηνού (1057-1059). Ο φωτισμένος αυτός αυτοκράτορας καταγόταν από Οίκο της Παφλαγονίας ,ρωμαϊκής επαρχίας που ζούσαν Ρωμαίοι Έλληνες βεβαία , όπου στην πόλη Γάγγρα υπήρχε ο θρύλος της ύπαρξης φτερωτού αετόμορφου και δικέφαλου θηρίου το οποίο και κοσμούσε το θυρεό του κτήματος της οικογένειάς του στην Κασταμονή. Έτσι και ο Ισαάκιος το χρησιμοποίησε ως έμβλημα της Ελληνικής Αυτοκρατορίας, πάνω σε κίτρινο φόντο, θέλοντας να κυβερνήσει υπό την ηθική προστασία του. Δε συνάντησε καμία αντίσταση, αφού ο αετός της σημαίας είχε ήδη δεχθεί τόσες πολλές τροποποιήσεις.
Το ίδιο ακριβώς έμβλημα χρησιμοποίησε και το Οικουμενικό Πατριαρχείο (προσθέτοντάς του μία ποιμαντορική ράβδο στο αριστερό του πόδι και ένα αυτοκρατορικό σκήπτρο στο δεξί), απ' όπου το οικειοποιήθηκαν οι Φράγκοι το 1204 με την πρώτη άλωση της Πόλης. Τότε άρχισε να χρησιμοποιείται από το Θεόδωρο Λάσκαρη Α΄ (1204-1222) στη Νίκαια, το παράλλαξε όμως ο Ιωάννης Γ΄ ο Βατάτζης (1222-1254), προσθέτοντας ρομφαία στο δεξί του πόδι και υδρόγειο με σταυρό στο αριστερό πόδι του αετού, ενώ παράλληλα μεγάλωσε τις πτέρυγές του και το ράμφος του έγινε ανοικτό, με τη γλώσσα του να κρέμεται, σημάδι της απειλητικότητας του. Η σημαία αυτή διατηρήθηκε μέχρι τις 15 Αυγούστου 1261, όταν ο Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος (1261-1282) - ο οποίος και είχε την τύχη να ανακαταλάβει την Κωνσταντινούπολη - πρόσθεσε κορώνα πάνω από τα δύο κεφάλια του αετού, στοιχείο το οποίο διατηρήθηκε μέχρι και τη μοιραία εκείνη Τρίτη, 29η Μαΐου 1453, όταν ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής (1432-1481) κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη.
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο στόλος της Ελληνικής Αυτοκρατορίας χρησιμοποιούσε - κατά τα πρώτα κυρίως χρόνια της Αυτοκρατορίας - διαφορετική σημαία απ' αυτήν που χρησιμοποιούσαν οι χερσαίες δυνάμεις: αρχικά, χρησιμοποιήθηκε λευκή σημαία που έφερε κυανό σταυρό με τέσσερα Β, ένα στην κάθε γωνία του, ενώ αργότερα, αφού επανήλθε ο αετός στην επίσημη βυζαντινή σημαία, και πάλι ο στόλος χρησιμοποιούσε διαφορετική σημαία, η οποία έφερε την εικόνα της Παναγίας, αετό με ανοικτές πτέρυγες και το μονογράφημα του Χριστού. Η σημαία αυτή, αρχικά κόκκινη και, από την εποχή του Νικηφόρου Φωκά (963-969), κυανόλευκη, διατηρήθηκε μέχρι τα χρόνια των Κομνηνών (11ος - 12ος αιώνας).
Μετά την πτώση της Βασιλεύουσας, το δικέφαλο αετό χρησιμοποίησαν ως σύμβολο αρκετά κράτη, ανάμεσά τους η Ρωσική Αυτοκρατορία και διάφορα τευτονικά και φράγκικα κρατίδια. Ο δικέφαλος αετός επιζεί στις μέρες μας και στην αλβανική σημαία, ενώ χρησιμοποιούταν και στη γερμανική αυτοκρατορική σημαία μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, απ' όπου τον "δανείστηκε" και τον παράλλαξε η Αυστρία, που χρησιμοποιεί μονοκέφαλο αετό στη σημαία της. Ο δικέφαλος αετός είναι επίσης το έμβλημα του Γενικού Επιτελείου Στρατού (με την επιγραφή "ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΤΟ ΕΥΨΥΧΟΝ"), του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ) της Κύπρου, καθώς και των ποδοσφαιρικών ομάδων ΑΕΚ (Αθλητική Ένωση Κωνσταντινούπολης) και ΠΑΟΚ (Πανθεσσαλονίκιος Αθλητικός Όμιλος Κωνσταντινουπολιτών).
Οι σημαίες της Τουρκοκρατίας
Οι υπόδουλοι Έλληνες Ρωμιοί ουδέποτε συμβιβάστηκαν με την οθωμανική κατοχή και, καθώς εξετάζουμε την ιστορία από τον 15ου μέχρι και τον 19ου αιώνα, βλέπουμε ότι πολλές περιοχές επαναστάτησαν κατά των Οθωμανών, με το δικό τους τρόπο και υπό την ηγεσία των τοπικών τους οπλαρχηγών. Οι "επαναστάσεις" όμως αυτές, ανοργάνωτες, ασύντακτες, σποραδικές και ασυντόνιστες, ήταν καταδικασμένες εκ των προτέρων να αποτύχουν, έχοντας ως άμεσο αντίκτυπο την κατάπνιξή τους στο αίμα και την καταβολή ακόμη μεγαλύτερων και πιο δυσβάστακτων φόρων προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Όπως είναι φυσικό, κάθε εξέγερση είχε και τη δική της ιδιόμορφη σημαία, επινόηση των οπλαρχηγών της περιοχής.
Η δημιουργία ελληνικής σημαίας ήρθε στο προσκήνιο την αμέσως επόμενη της Αλώσεως: ο ελληνισμός, ακέφαλος και αδιοργάνωτος, έπρεπε να βρει ένα σύμβολο το οποίο θα αναπαριστούσε τη συνοχή με το «Βυζάντιο» ,την ρωμιοσύνη και θα περιέκλειε την εθνική και θρησκευτική ενότητά του. Το πρότυπο του δικέφαλου και, μετέπειτα, μονοκέφαλου αετού κυριαρχούσε σε ολόκληρο τον ελληνικό χώρο αρκετές δεκαετίες μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, στα φλάμπουρα, τις σημαίες, τις παντιέρες και τα μπαϊράκια των υπόδουλων Ελλήνων, στις φουστανέλες και τα επιστήθια των αρματολών και κλεφτών, διατηρώντας έτσι την ιστορική μνήμη και την αντίσταση προς τον αλλόθρησκο κατακτητή, αλλά και τον άρρηκτο συσχετισμό με την Εκκλησία, η οποία διατήρησε το δικέφαλο αετό ως έμβλημά της μέχρι τις μέρες μας.
Η πρώτη απ' αυτές τις σημαίες με το δικέφαλο αετό ήταν η σημαία του Πελοποννήσιου κλέφτη Κορκόνδειλα Κλαδά, η οποία ήταν κόκκινη με δικέφαλο αετό στη μέση και υψώθηκε το 1464 στη γενέτειρά του, ενώ από το 1479-1481 και 1481-1482 κυμάτιζε στη Μάνη και τη Χειμάρρα, αντίστοιχα. Έκτοτε, διάφοροι κλεφταρματολοί και άλλοι επαναστάτες ανόρθωναν τη δική τους ιδιότυπη σημαία, με δικέφαλο ή μονοκέφαλο αετό, όπως ο Μερκούριος-Θεόδωρος Μπουά (Ήπειρος, γύρω στα 1490), ο οποίος ήταν και γενικός αρχηγός του Ιππικού του βασιλείου της Γαλλίας, ο Χρήστος Μηλιώνης (Ήπειρος, γύρω στα 1750-1760), ο αρματολός του Παρνασσού Λάμπρος Τσεκούρας, του οποίου η σημαία έφερε και σταυρό (από εδώ βγήκε η λέξη "σταυραετός", η οποία αναφέρεται στα δημοτικά τραγούδια), αλλά και οι Ρουμελιώτες (που αποτελούσαν και τον κορμό της ελληνικής Χερσονήσου), των οποίων η σημαία έφερε αετό, σε συνδυασμό με το σταυρό.
Ωστόσο, καθώς ο καιρός περνούσε και η σκλαβιά ρίζωνε, οι υπόδουλοι Έλληνες άρχισαν να φτιάχνουν δικές τους ξεχωριστές σημαίες, πιο προσωπικές και διαφορετικές από την "αρχέτυπη" βυζαντινή, με ποικιλία χρωμάτων και σχεδίων, οι οποίες όμως - με ελάχιστες εξαιρέσεις - είχαν ένα κοινό σημείο: το Σταυρό ή/και την εικόνα ενός Αγίου. Ο σταυρός ήταν το σύμβολο αυτό που ένωνε τους Έλληνες με τη σκέψη της ελευθερίας και τους συνέδεε με το χριστιανισμό. Ακόμη και στις ξενοκίνητες επαναστάσεις, μαζί με τη σημαία του Αγίου Μάρκου των Ενετών, τη λευκή ρωσική, την τρίχρωμη γαλλική και την ερυθρόλευκη των Ιπποτών της Ρόδου, οι Έλληνες είχαν πάντα μαζί τους τις αυτοσχέδιες σταυροφορούσες σημαίες, οι οποίες ήταν αυτές που τους ενέπνεαν και τους έδιναν κουράγιο να συνεχίσουν το έργο τους. Δεν είναι λίγες φορές που κληρικοί, όντας επικεφαλής εξεγέρσεων, χρησιμοποιούσαν για σημαία το λάβαρο της εκκλησίας.
Από τις «νέες» αυτές σημαίες, η πρώτη που αναφέρεται είναι αυτή των Κρητών, οι οποίοι, ανακηρύσσοντας Δημοκρατία πριν από το 1453, ύψωσαν κόκκινη σημαία με την εικόνα του Απόστολου Τίτου, προστάτη του νησιού. Γνωστή, επίσης, είναι και η σημαία των Σπαχήδων (γνωστοί και ως Ντερεμπέηδες), η οποία ήταν άσπρη, έφερε γαλάζιο σταυρό και τον Άγιο Γεώργιο στη μέση. Οι Σπαχήδες χρησιμοποιούσαν τη σημαία αυτή από το 1431 μέχρι και το 1639 στην περιοχή της Ηπείρου και της Πελοποννήσου και είναι οι μετέπειτα ονομαστοί μισθοφόροι Έλληνες στρατιώτες (stradioti) στη Δύση. Άλλες γνωστές σημαίες που έφεραν μορφές Αγίων ήταν η σημαία των Σουλιωτών (σταυρός με δάφνες με την εικόνα του Αγίου Γεωργίου σε λευκό φόντο), των Πελοποννήσιων (οι στρατηλάτες Άγιος Γεώργιος και Άγιος Δημήτριος και η επιγραφή "ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ"), της Πάργας (κόκκινη σημαία με τη βρεφοκρατούσα Παναγία χρυσοκέντητη στο κέντρο), της Λευκάδας (λευκή με τον Άγιο Τιμόθεο και την Αγία Μαύρα), των Μακεδόνων (έφερε τον Άγιο Δημήτριο), της Χειμάρρας (λευκή σημαία με τους ταξιάρχες Μιχαήλ και Γαβριήλ), της Θράκης και της Ρωμυλίας (έφερε τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη).
Από το 1774, μετά τη συνθήκη του Kucuk Kainargi, η ρωσική σημαία κυμάτιζε στα ελληνικά εμπορικά πλοία (η γραικοτουρκική σημαία)
Αλλά και γνωστοί κλέφτες, αρματολοί και οπλαρχηγοί είχαν τις δικές τους σημαίες: Οι αδελφοί Καλλέργη, οι οποίοι κατάγονταν από τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά, στον αγώνα τους κατά των Βενετών στην Κρήτη (1665) χρησιμοποιούσαν το έμβλημα του οικοσήμου του, δηλαδή εννέα παράλληλες γαλάζιες και λευκές γραμμές, με λευκό σταυρό σε γαλάζιο φόντο στην πάνω αριστερή γωνιά (όμοια δηλαδή με την πρώτη επίσημη ναυτική σημαία της Ελλάδας), με την επιγραφή "ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ".
Η σημαία των Μαυρομιχαλαίων, οι οποίοι συμμετείχαν κατά την από τη Ρωσία υποκινούμενη επανάσταση του 1769, ήταν λευκή με κυανό σταυρό·τη διατήρησαν μέχρι και τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης. Παρόμοια σημαία χρησιμοποιούσε ο Μελισσηνός Μακάριος, στην οποία το 1770 ο καπετάν Τζιουβάρας πρόσθεσε στο κέντρο του σταυρού στη μια πλευρά την εικόνα του Χριστού και στην άλλη της Παναγίας. Λίγο αργότερα, ο Ζαχαρίας, κλέφτης της Λακωνίας, υψώνει τρίχρωμη σημαία (άσπρο-κόκκινο-μαύρο) με χρυσό σταυρό. Οι οπλαρχηγοί των Αγράφων χρησιμοποιούσαν σημαία με κόκκινο σταυρό.
Ο Ρήγας Φεραίος-Βελεστινλής (1757-1798) χρησιμοποιούσε σημαία με τρεις οριζόντιες γραμμές (κόκκινη, λευκή και μαύρη), με το ρόπαλο του Ηρακλή και τρεις σταυρούς στην επιφάνειά του· την επεξήγησε ο ίδιος στο έργο του Πολίτευμα του Ρήγα, ενώ την ίδια επεξήγηση για τα χρώματα έδωσε κι ο Υψηλάντης στη δική του σημαία . Ο Λάμπρος Κατσώνης χρησιμοποιούσε τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη σε λευκή σημαία με κυανό σταυρό. Αργότερα, όταν το 1792 η Ρωσία υπόγραψε συνθήκη ειρήνης με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, συνέχισε τον αγώνα της λευτεριάς και ύψωσε στο Πόρτο Κάγιο της Μάνης τη δική του σημαία, η οποία ήταν τρίχρωμη (κόκκινο, μαύρο, μπλε) και έφερε χιαστί δύο ναυτικές σπάθες, τρεις καρδιές σε κάθε λωρίδα και τη φράση LAMBRO CAZZONI PRINCIPE DI MAINA E LIBERATO DELLA GRECIA (Λάμπρος Κατσώνης, πρίγκηψ της Μάνης και ελευθερωτής της Ελλάδος). Οι Κολοκοτρωναίοι, από τα τέλη του 18ου αιώνα, χρησιμοποιούσαν άσπρη σημαία με γαλάζιο σταυρό (σταυρός του Αγίου Ανδρέα), την οποία από το 1806 χρησιμοποιούσε και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
Ο σκιαθίτης αρματολός Γιάννης Σταθάς χρησιμοποιούσε στο στολίσκο του κατά τα 1800 μια γαλανή σημαία με ένα λευκό φαρδύ σταυρό στο κέντρο, όμοια με την πρώτη επίσημη σημαία ξηράς της Ελλάδας. Ο Μάρκος Μπότσαρης στο Σούλι υψώνει στις 26 Οκτωβρίου του 1820 λευκή σημαία με τον Άγιο Γεώργιο και την επιγραφή «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΘΡΗΣΚΕΙΑ, ΠΑΤΡΙΣ» με δάφνη στη μέση. Αλλά και πολλοί άλλοι χρησιμοποίησαν σημαίες με γαλάζιο σταυρό, ο οποίος είτε στηριζόταν σε ανεστραμμένο μισοφέγγαρο είτε είχε στη μέση μια ανθισμένη δάφνη, παράλληλα με τις επιγραφές «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ» ή «ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ». Τέλος, να αναφέρουμε ότι άγνωστος καπετάνιος σχεδίασε άσπρο σταυρό πάνω σε μαύρο πανί, θέλοντας να παραστήσει την αδούλωτη ελληνική ψυχή, η οποία, παρά το ότι ήταν σκλαβωμένη (μαύρο), πολεμούσε (σταυρός) και πρόσμενε στη λύτρωση και αναγέννησή της (λευκό).
Άξια μνείας είναι η ιστορία της σημαίας του σουλιώτη Τούσια Μπότσαρη, ο οποίος λίγο πριν την Επανάσταση είχε σημαία, δώρο της Μεγάλης Αικατερίνης, κίτρινη μεταξωτή κεντημένη με κρουστό πορφυρό μετάξι με παράσταση του Αγίου Γεωργίου στη μια πλευρά και του Αγίου Δημητρίου στην άλλη, με την επιγραφή «ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥ ΠΥΡΡΟΥ», την οποία και χρησιμοποίησε κατά τη δράση του εναντίον του Αλή Πασά και κατά την πολιορκία του Μεσολογγίου. Κατά την ηρωική έξοδο, η όμορφη αυτή σημαία περιήλθε στα χέρια του Κίτσου Τζαβέλλα, ο οποίος τη μετέφερε στην Ύδρα. Το 1832 την πήρε ο Κώστας Βέικος, για να την επιστρέψει το 1859 στους Τζαβελλαίους, οι οποίοι τελικά την παρέδωσαν στην οικογένεια του Μπότσαρη στο Μεσολόγγι.
Οι σημαίες της Επανάστασης
Προτού ξεκινήσουμε την αναφορά μας στις σημαίες της ελληνικής Επανάστασης, κατ' αρχάς οφείλουμε να τονίσουμε ότι η Επανάσταση δεν ξεκίνησε σε όλη την Ελλάδα ταυτόχρονα σε μια μέρα και σε όλες τις περιοχές (χερσαίες και νησιώτικες), αλλά συνέβηκε έπειτα από μερικά γεγονότα, τα οποία ραγδαία επεκτάθηκαν στις γύρω περιοχές, αν και η επίσημη ημερομηνία της εξέγερσης είχε οριστεί η Παρασκευή 25 Μαρτίου 1821, όταν θα εορταζόταν ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Επίσης, στην παγίωση του «μύθου» της Αγίας Λαύρας συνέβαλε η συγγραφή το 1824 της Ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης από το Γάλλο ιστορικό Francois Pouqueville, ο οποίος διηγήθηκε φανταστικές λεπτομέρειες από τη δοξολογία και την «έναρξη» της Επανάστασης, υπερθεματίζοντας τον Παλαιών Πατρών Γερμανό (προσωπικό του γνωστό) και το θρησκευτικό στοιχείο. Επιπλέον, να εξηγήσουμε ότι ο όρος «σημαίες της Επανάστασης» περιλαμβάνει τις ιδιαίτερες σημαίες κάθε περιοχής, οι οποίες βρίσκονταν σε χρήση κυρίως κατά τον πρώτο χρόνο του αγώνα, καθώς από το 1822 και εντεύθεν θεσπίζεται ειδικός νόμος αναφορικά με τη χρήση συγκεκριμένου είδους σημαίας, με σκοπό να υπάρχει οργανωμένη χρήση της. Αυτό όμως δε σημαίνει και ότι έπαψαν να υφίστανται ανυπερθέτως οι σημαίες της Επανάστασης μετά το 1822.
Κατά το πρώτο έτος της Επανάστασης δεν υπήρχε ενιαία διοίκηση και, συνεπώς, ένα ενιαίο σύμβολο του αγώνα, και έτσι ο κάθε οπλαρχηγός, εμπνευσμένος από το πάθος της ελευθερίας, τις ιστορικές του γνώσεις, τη θρησκευτική του προσήλωση, την προσωπική του φαντασία, τις οικογενειακές του παραδόσεις και το μίσος για τους Τούρκους, χρησιμοποιούσε τη δική του σημαία. Όλες, όμως, έφεραν το σημάδι του σταυρού (ένδειξη θρησκευτικής ευλάβειας), ενώ μερικές απ' αυτές έφεραν την κουκουβάγια (σύμβολο σοφίας) ή τον αετό (σύμβολο ελευθερίας). Σύνηθες σύμβολο ήταν και ο αναγεννώμενος Φοίνικας, όπως επίσης και το φίδι, κλαδιά δάφνης και άγκυρες (για τα νησιά). Οι αγωνιστές χρησιμοποιούσαν προσφιλείς κλασικές ρήσεις όπως «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ», «ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ», «(Η) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ», «ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΝΙΚΑ», «ΜΕΘ' ΗΜΩΝ Ο ΘΕΟΣ», «Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ», «ΕΚ ΤΗΣ ΣΤΑΚΤΗΣ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ» κ.τ.λ. Η εμμονή στην παρουσία του σταυρού, όμως, δεν οφειλόταν μόνο στο βαθύ θρησκευτικό συναίσθημα των Ελλήνων, αλλά αποτελεί και μια προσπάθεια ετεροπροσδιορισμού προς την τουρκική ημισέληνο, η οποία κι αυτή κυριαρχεί στις σημαίες των Οθωμανών.
Η παλαιότερη από τις επαναστατικές σημαίες, αν εξαιρέσουμε τις ήδη υπάρχουσες πριν από την Επανάσταση, ήταν αυτή της Φιλικής Εταιρείας. Κατασκευάστηκε με τις οδηγίες του Παλαιών Πατρών Γερμανού από λευκό ύφασμα και έφερε τα σύμβολα του εφοδιαστικού των ιερέων της Φιλικής Εταιρείας (τον ιερό δεσμό με τις 16 στήλες) και πάνω από αυτό κόκκινο σταυρό, περιβαλλόμενο από στεφάνι κλαδιών ελιάς· κάτω από το σταυρό υπήρχαν δύο λογχοφόρες σημαίες με τα αρχικά ΗΕΑ και ΗΘΣ (Ή Ελευθερία ή Θάνατος). Παραλλαγές και προσθήκες (ανεστραμμένη ημισέληνος, φίδι, σταυρός, κουκουβάγια κ.τ.λ) στο εφοδιαστικό των ιερέων βρίσκουμε σε διάφορες σημαίες. Το Αχαϊκόν Διευθυντήριον φρόντισε να κατασκευάσει και να διανείμει αρκετές Φιλικές σημαίες στα στρατόπεδα της Πελοποννήσου. Μία από αυτές ύψωσε ο Γεώργιος Σισίνης το 1821 στην Ήλιδα, τη μοναδική που σώζεται σήμερα (συλλογή Εθνικού Ιστορικού Μουσείου). Σ' αυτήν τη σημαία ορκίζονταν, ενώπιον του ιερέα και του ευαγγελίου, οι μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία και αυτή αρχικά προοριζόταν για να καθιερωθεί ως επίσημη σημαία της Επανάστασης και, μετέπειτα, του Ελληνικού κράτους .
Όταν στις 19 Ιανουαρίου του 1821 οργανώθηκε η πρώτη διοίκηση (Άρειος Πάγος Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος) και συστάθηκε το πρώτο πολίτευμα, χρησιμοποιήθηκε σημαία που παραπέμπει στην αρχαία Αθηναϊκή Δημοκρατία· έφερε τρεις κάθετες γραμμές (πράσινη-λευκή-μαύρη) και τρεις αλληγορικές φιλικές παραστάσεις: το σταυρό (πίστη και ελπίδα για τη δίκαιη υπόθεση του Γένους), τη φλεγόμενη καρδία (αγνότητα του σκοπού της Επανάστασης και φλόγα για την ελευθερία) και την άγκυρα (σταθερότητα στον τελικό σκοπό και απόφαση για θυσία).
Η πρώτη, όμως, σαφώς επαναστατική σημαία είναι αυτή που υψώθηκε στο Ιάσιο της Μολδαβίας στις 22 Φεβρουαρίου του 1821 από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και ευλογήθηκε από το Μητροπολίτη Βενιαμίν στη Μονή των Τριών Ιεραρχών τέσσερις μέρες μετά·, η τρίχρωμη αυτή σημαία (μαύρο-άσπρο-κόκκινο) είχε προταθεί από το Νικόλαο Υψηλάντη και άλλους Φιλικούς. Από τη μια πλευρά έφερε το μυθικό αναγεννώμενο φοίνικα με την επιγραφή «ΕΚ ΤΗΣ ΣΤΑΚΤΗΣ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ» , ενώ από την άλλη έφερε ερυθρό σταυρό πλαισιωμένο από στεφάνι δάφνης και την επιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ», και η επεξήγησή της περιγράφεται στους Νόμους Στρατιωτικούς (άρθρα ΙΑ΄ και ΙΒ΄).
Ο Υψηλάντης
Με τη σημαία αυτή πολέμησε και θυσιάστηκε ο Ιερός Λόχος στο Δραγατσάνι και μ' αυτή έγινε ολοκαύτωμα στη Μονή του Σέκου ο Γεωργάκης Ολύμπιος (2 Σεπτεμβρίου του 1821). Παραλλαγή της σημαίας ήταν η πίσω πλευρά, αντί της δάφνης, να φέρει τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη. Αυτή τη σημαία έφεραν και οι Μαυροφόροι του Υψηλάντη, το πρώτο τακτικό ελληνικό στρατιωτικό σώμα της Ανεξαρτησίας· γι' αυτούς, το λευκό συμβόλιζε την αδελφότητα, το κόκκινο τον πατριωτισμό και το μαύρο τη θυσία. Παρόμοια σημαία υψώθηκε και στον Πύργο του Ζαφειράκη, κατά την εξέγερση της Νάουσας το 1822, μετά το τέλος της δοξολογίας, ενώ διάφοροι άλλοι οπλαρχηγοί προσέθεσαν την επιγραφή «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ»
.
Είναι ιδιαίτερα σημαντική η παρουσία του αναγεννώμενου φοίνικα στη σημαία του Υψηλάντη: ο Φοίνικας, μυθικό πτηνό της μέσης ανατολής, είχε μορφή αετού με ερυθρόχρυσα φτερά και κύκλο ζωής γύρω στα 500 χρόνια· όταν αντιλαμβανόταν το θάνατό του, έκανε φωλιά από αρωματικά ξύλα, τα οποία άναβαν οι καυστικές ακτίνες του ήλιου και καιγόταν μαζί μ' αυτά. Λίγες ώρες μετά, αναγεννιόταν από τις στάχτες του. Παρόλο όμως το βαθυστόχαστο νόημα της σημαίας αυτής, δε χρησιμοποιήθηκε στην κυρίως Ελλάδα, γιατί άλλοι δύο πολέμαρχοι, ο Θεόδωρος Βλαδιμηρέσκου και ο Σάββας Φωκιανός, χρησιμοποίησαν διαφορετικές σημαίες, ο μεν πρώτος κυανή με την Αγία Τριάδα και τους Άγιους Γεώργιο και Δημήτριο και κάτω, με χρυσά γράμματα, «ΖΗΤΩ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», ο δε Φωκιανός άσπρη σημαία με τον Εσταυρωμένο. Παράλληλα, όταν η Α΄ Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου έφερε στο προσκήνιο το θέμα της καθιέρωσης σημαίας, αποφασίστηκε να μη χρησιμοποιηθεί η σημαία αυτή λόγω του αφορισμού που υπέστη ο Αλέξανδρος Υψηλάντης από τον οικουμενικό Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄ (μετά από αφόρητες πιέσεις και απειλές από την Πύλη για μαζικές σφαγές Ελλήνων), αλλά και λόγω των φιλικών συμβόλων που έφερε.
Στις 21 Μαρτίου του 1821, ο Ανδρέας Λόντος στην Πάτρα καταλαμβάνει το φρούριο της πόλης με κόκκινη σημαία με μαύρο σταυρό στη μέση, η οποία και
αργότερα ευλογήθηκε στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, μέσα σε ζητωκραυγές του λαού. Είναι εμφανής η ομοιότητά της με μια παλιά βυζαντινή σημαία. Η παράδοση φέρει τους οχυρωμένους Τούρκους να τη βλέπουν και, ξεγελασμένοι από το χρώμα της, να τρέχουν προς βοήθεια των Ελλήνων, μιας και νόμισαν ότι ήταν Λαλιώτες Τούρκοι, αφήνοντας έτσι τους επαναστατημένους Έλληνες να πλησιάσουν ανενόχλητοι το Φρούριο.
Την ίδια μέρα (κατ' άλλους στις 17 ή 23 του Μάρτη), οπλαρχηγοί, πρόκριτοι, προεστοί, αρχιερείς και πολυάριθμα παλικάρια συγκεντρώνονται στη Μονή της Αγίας Λαύρας, έχοντας ως λάβαρο τη χρυσοκέντητη εικονισματοποδιά της Κοίμησης της Θεοτόκου που κοσμούσε την Ωραία Πύλη του ναού της Μονής, την οποία - σύμφωνα με την παράδοση - ύψωσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ορκίζοντάς τους.
Οι επαναστάτες ορκίζονται και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογεί τη σημαία του Αγώνος (Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη).
Το λάβαρο της Αγίας Λαύρας, το οποίο φυλάσσεται στο θησαυροφυλάκιο της Μονής, είναι βυσσινί, κεντημένο με ασημένια και χρυσή κλωστή και στολισμένο με μαργαρίτες, με χρυσά κρόσσια ολόγυρα. Σε λίγες ώρες, οι ξεσηκωμένοι ραγιάδες κυριεύουν τα γειτονικά Καλάβρυτα, ενώ στις 24 Μαρτίου εισέρχονται στην Πάτρα ο Μπενιζέλος Ρούφος, ο Ασημάκης Ζαΐμης και άλλοι οπλαρχηγοί, μαζί με τον Επίσκοπο Γερμανό, ο οποίος υψώνει στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου ένα μεγάλο ξύλινο σταυρό, σύμβολο της Επανάστασης, υπό τις ιαχές και ενθουσιώδεις κραυγές των Ελλήνων, καθώς οι οπλαρχηγοί μοίραζαν εθνόσημα από κόκκινο ύφασμα με κυανό σταυρό. Την επόμενη μέρα, το Επαναστατικόν Διευθυντήριον στην Πάτρα απευθύνει περήφανη ανακοίνωση προς τους αντιπροσώπους των ευρωπαϊκών κρατών που βρίσκονταν στην πόλη, δηλώνοντας περίτρανα το σκοπό και τους στόχους της Επανάστασης. Πιο κάτω θα αναφέρουμε τις γνωστότερες από τις σημαίες της Επανάστασης.
Οι Καλαρρυτήνοι της Ηπείρου είχαν λευκή σημαία με κόκκινο σταυρό. Οι Βαρβιτσιώτες, οπλαρχηγοί της Πελοποννήσου, είχαν την τρίχρωμη σημαία του Υψηλάντη μαζί με γαλάζιο σταυρό. Ο Εμμανουήλ Παππάς των Σερρών, ο οποίος και κήρυξε την Επανάσταση στις Καρυές του Αγίου Όρους, ο οπλαρχηγός της Θεσσαλομαγνησίας, Μήτρος Λιακόπουλος, και ο πρόκριτος της Νάουσας, Λογοθέτης Ζαφειράκης, χρησιμοποιούσαν λευκή σημαία με τον Άγιο Γεώργιο. Επίσης, ο Δημήτριος Πλαπούτας χρησιμοποιούσε άσπρη σημαία με γαλάζιο σταυρό και στις τέσσερις γωνιές του ήταν γραμμένο το ΙΧΝΚ (Ιησούς Χριστός Νικά). Ο Αθανάσιος Διάκος είχε λευκή σημαία, με τον Άγιο Γεώργιο στη μέση και την επιγραφή «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ»·σύμφωνα με την παράδοση, την έφτιαξε στη Μονή του Οσίου Λουκά, παρόντων των Επισκόπων Ταλαντίου Νεόφυτου και Σαλώνων Ησαΐα. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, όπως προαναφέραμε, χρησιμοποιούσε τη σημαία της οικογένειάς του, η οποία ήταν λευκή με γαλάζιο σταυρό στη μέση. Στην Τρίπολη, σύμφωνα με την παράδοση, ο Γρηγόριος Δίκαιος Παπαφλέσσας έσχισε το βαθύ γαλάζιο εσώρασό του (το επονομαζόμενο αντερί), σχημάτισε ένα τετράγωνο και διέταξε το πρωτοπαλίκαρό του και γνωστό αγωνιστή, Παναγιώτη Κεφαλά, να σχίσει δύο λουρίδες από την άσπρη φουστανέλα του, έτσι ώστε να σχηματίζουν σταυρό. Η σημαία αυτή, η οποία και από πολλούς θεωρείται ότι αποτέλεσε τη βάση της πρώτης επίσημης σημαίας του ελληνικού κράτους, υψώθηκε σ' ένα ξέφρενο πανηγυρισμό στο τουρκικό διοικητήριο της ελεύθερης πλέον πόλης.
Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, η γνωστότερη (μαζί με τη Μαντώ Μαυρογένους) γυναίκα του αγώνα, χρησιμοποιούσε σημαία η οποία είχε κόκκινο περίγυρο, μπλε φόντο και έφερε βυζαντινό μονοκέφαλο αετό και στο κάτω μέρος της το φοίνικα και την άγκυρα. Ο Μάρκος Μπότσαρης, αμέσως μετά την έναρξη της Επανάστασης, αρχίζει να χρησιμοποιεί κατάλευκη σημαία με κυανό σταυρό πλαισιωμένο από δάφνη. Στις 28 Απριλίου του 1821, ένοπλοι των περιχώρων της Αθήνας υψώνουν στο Διοικητήριο της πόλης μια λευκή σημαία με κόκκινο σταυρό, στην πάνω αριστερή πλευρά έφερε τη γλαύκα της Αθηνάς, ενώ στη δεξιά δύο άγρυπνους οφθαλμούς. Κάτω, ήταν γραμμένη η φράση «Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ» και στη μέση υπήρχαν οι 16 κόκκινες γραμμές, ο ιερός δεσμός της Φιλικής Εταιρείας. Στη Θετταλομαγνησία, η οποία επαναστάτησε υπό τον Άνθιμο Γαζή και τους οπλαρχηγούς Βασδέκη, Γαρέφη, Κώστα Βελή, Νικόλαο Στουρνάρη και Γάτσο Αγγελή, κυριαρχούσε η σημαία του πρώτου, η οποία ήταν λευκή και έφερε κόκκινο σταυρό στο κέντρο και τέσσερις μικρότερους σταυρούς στα τέσσερα λευκά τετράγωνα της σημαίας. Ο Μακεδόνας αγωνιστής Νικόλαος Τσάμης χρησιμοποιούσε μια λευκή σημαία, με γαλάζιο σταυρό, η οποία στα δύο αριστερά της τετράγωνα έγραφε «ΣΗΜΕΑ ΕΛΗΝΗΚΗ» και «ΝΗΚΟΛΑ ΤΣΑΜΗΣ».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σημαίες των μεγάλων νησιών του Αιγαίου, οι οποίες έμοιαζαν αρκετά μεταξύ τους και έφεραν έντονα τα αλληγορικά Φιλικά στοιχεία. Το πρώτο νησί που ύψωσε σημαία της Επανάστασης ήταν οι Σπέτσες (26 Μαρτίου του 1821), μιας και οι Μποτασαίοι και ο Γεώργιος Πάνου ήσαν μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Στις 2 Απριλίου του 1821, μετά το στολισμό των πλοίων τους με τη νέα σημαία, οι Σπετσιώτες κατευθύνθηκαν προς την Ύδρα, με σκοπό να την μπάσουν στην Επανάσταση, αντικρίζοντας το πρωινό της επόμενης μέρας τη σημαία του νησιού, τη δέχτηκαν με ενθουσιασμό και άρχισαν να τη χρησιμοποιούν, παρά τις αντιρρήσεις μερικών. Η σημαία αυτή, που υψώθηκε για πρώτη φορά στις 31 Μαρτίου του 1821 από τον Αντώνιο Οικονόμο, δευτερεύοντα πλοίαρχο και νεομυημένο στη Φιλική Εταιρεία, ευλογήθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Γεράσιμο στις 18 Απριλίου του 1821. Παρόμοια με τη σημαία των Σπετσών ήταν και η σημαία των Ψαρών, η οποία υψώθηκε στις 11 Απριλίου του 1821, όταν έφτασε το σπετσιώτικο πλοίο του Τσούπα, καθώς και η σαμιώτικη σημαία, την οποία πρώτος ύψωσε ο Κωνσταντίνος Λαχανάς στις 17 Απριλίου του 1821 στο Βαθύ της Σάμου, αγναντεύοντας από μακριά δύο σπετσιώτικα πλοία. Στη Σάμο, όμως, γινόταν χρήση και άλλων δύο σημαιών: της επίσημης σημαίας της Διοικήσεως και της σημαίας που ύψωσε ο Λυκούργος Λογοθέτης στο Καρλοβάσι στις 8 Μαΐου του 1821, την οποία ευλόγησε ο Μητροπολίτης Κύριλλος. Η σημαία της Διοικήσεως ήταν όμοια μ' αυτήν της Φιλικής Εταιρείας, ενώ η σημαία του Λογοθέτη είχε κυανό φόντο και έφερε ερυθρό σταυρό πάνω από μια ανεστραμμένη ερυθρή ημισέληνο κάτω από το σταυρό υπήρχε ένας μεγάλος πράσινος αετός που έτρωγε ένα πράσινο φίδι.
Οι σημαίες των τριών ναυτικών νησιών είχαν σύμβολα το σταυρό, το φίδι, την άγκυρα, την κουκουβάγια και το δόρυ, που όλα μαζί πατούσαν επί της ανεστραμμένης ημισελήνου. Οι σημαίες των Σπετσών και των Ψαρών έφεραν την επιγραφή «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ», της Ύδρας έφερε την επιγραφή «Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ», ενώ και οι τρεις σημαίες της Σάμου έφεραν τα «ΗΕ» «ΗΘ» (Ή ελευθερία ή θάνατος). Τα σύμβολα αυτά, όπως αναφέραμε, ήσαν άμεσα συσχετισμένα με τη Φιλική Εταιρεία: ο σταυρός συμβόλιζε τη χριστιανοσύνη και τη δικαιοσύνη του αγώνα, η ανεστραμμένη ημισέληνος τον ισλαμισμό και την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το δόρυ τη δύναμη των Ελλήνων, η άγκυρα τη σταθερότητα και την επιμονή του αγώνα, το φίδι τη γνώση και την ιερότητα του σκοπού τους, ενώ ο αετός τη βοήθεια του Θεού και της θρησκείας για τη διεξαγωγή του αγώνα. Επίσης, οι νησιώτες παρομοίαζαν το φίδι - το οποίο τρώει τα αυγά του αετού (του γένους) - με τους Τούρκους και τον αετό - που τρώει τη γλώσσα του φιδιού - με τους Έλληνες.
Στη Μάνη, οι Μαυρομιχαλαίοι σήκωσαν τη σημαία του σταυρού και ενώθηκαν με τον Τζανετάκη-Γρηγοράκη στην ανατολική Λακωνία. Στις 17 Μαρτίου του 1821, περίπου 12.000 Μανιάτες πολεμιστές κηρύσσουν πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ξεκινώντας από την Αρεόπολη, μετά τη δοξολογία στον Ιερό Ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Η σημαία της Μάνης ήταν λευκή με γαλάζιο σταυρό και τις επιγραφές «ΝΙΚΗ Η ΘΑΝΑΤΟΣ» και «Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ» . Να σημειώσουμε ότι εδώ χρησιμοποιείται η λέξη Νίκη και όχι η λέξη Ελευθερία, γιατί η Μάνη ήταν πάντα ελεύθερη: ολόκληρη η περιοχή της Μάνης υπήρξε αυτόνομη και ανεξάρτητη καθ' όλη την Τουρκοκρατία, με αποτέλεσμα η λέξη Μάνη να σημαίνει συχνά τον τόπο όπου ζούσαν ελεύθεροι άνθρωποι κατά την περίοδο της δουλείας. Κατά παρόμοιο τρόπο με τα μεγάλα νησιά του Αιγαίου, κινήθηκαν και τα μικρότερα, με πρώτη την Κάσο, ακολουθούμενη από την Κάρπαθο, τη Χάλκη, την Τήλο, τη Νίσυρο, την Κάλυμνο, τη Λέρο, την Πάτμο και την Αστυπάλαια. Τελευταία αναφορά μας στις επαναστατικές σημαίες, η σημαία του χωριού Λάβαρα στον Έβρο. Στο χωρίο αυτό, που πήρε το όνομά του λόγω της χρήσης λαβάρου (πριν από την Επανάσταση ονομαζόταν Σαλτίκιοι), στις 2 Μαΐου του 1821 σηκώθηκε μία επαναστατική σημαία η οποία είχε μαύρο σταυρό πάνω σε κυανό φόντο. Παρόμοια σημαία χρησιμοποίησαν και στη Σαμοθράκη.
ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ , ΤΑ ΦΛΑΜΠΟΥΡΑ, ΤΑ ΛΑΒΑΡΑ, ΟΙ ΣΗΜΑΙΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Το δεκαεξάκτινο Ελληνικό αστέρι .η ιστορία του ίσως χάνεται στα βάθη των αιώνων .Σύμβολο επίσης των Mακεδόνων βασιλέων.
Η σωβάστικα η αριστερόστροφη αλλά και η σβάστικα η δεξιόστροφη πανάρχαιο σύμβολο και των Ελλήνων χρησιμοποιήθηκε και μέχρι τους «βυζαντινούς» χρόνους
Σημαία πόλεων στα παράλια της Μικράς Ασίας με τον ήλιο Ακτινοβολούντα.
Σημαία της πόλεως του Βυζαντίου κατά την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Η ημισέληνος είναι το έμβλημα της Θεάς Εκάτης.
Τα σύμβολα της Ελληνικής με τίτλο Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας
Η αρχαία ρωμαϊκή, που χρησιμοποιήθηκε στα πρώτα χρόνια του Βυζαντίου. Λέγεται ότι σχεδιάστηκε από το στρατάρχη Μάριο Γάιο (157-86)πχ και αρχικά έφερε ασημένιο αετό σύμβολο του Διός με ανοιχτές φτερούγες και χρυσούς κεραυνούς στα νύχια του.
Το σύμβολο του Μέγα Κωνσταντίνου
Του Μέγα Θεοδόσιου
Η σημαία της Ελληνικής Αυτοκρατορίας μετά το 395 μ.Χ. Μετά την πρώτη χρήση του σταυρού από τον Μέγα Κωνσταντίνο, δεσπόζει στις «Βυζαντινές» σημαίες μέχρι την επαναφορά του γνωστού ρωμαϊκού αετού από τον αυτοκράτορα Ιουλιανό.
Ρωμέίκο ναυτικό επί Ιουστινιανού πριν και μετά.
Νικηφόρου Φωκά
Μονοκέφαλος αετός από την Κωνσταντινούπολη ευρίσκεται τοποθετημένος σε υπέρθυρο οικήματος
Ο αετός του Πόντου
Το έμβλημα του αυτόνομου Ποντιακού Κράτους, 1920
Σχεδιάστηκε από το γιατρό Θωίδη στην Κωνσταντινούπολη για την υπό ίδρυση Δημοκρατία του Πόντου Χρησιμοποιήθηκε στον Ανατολικό Πόντο, κατά τη διάρκεια της απόπειρας αυτονόμησης της περιοχής από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. 12-11-1919
Η σημαία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου αποτελεί εξέλιξη της Βυζαντινής με τον δικέφαλο αετό ...
Μία από τις σημαίες που χρησιμοποιήθηκαν τα τελευταία έτη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, επί Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Αποτελεί σύνθεση όλων των εμβλημάτων του βυζαντινού κράτους.
Αρείου Πάγου
Σημαία του Αρείου Πάγου υψώθηκε στην ανατολική Ελλάδα στις 19/1/1821 . Σταυρός = πίστη , καρδιά = αγνότητα επανάστασης , άγκυρα = σταθερότητα του σκοπού της ελευθερίας .
Ρήγας Φεραίος
Άλλη παραλλαγή της πρότασης του Ρήγα . Άσπρο για την αθωότητα και τον αγώνα κατά των τυράννων , μαύρο υπέρ του αγώνα μέχρι θανάτου και το κόκκινο που είναι το χρώμα του Ελληνικού λαού
Ρήγας Βελενστινλής
Αυτή είχε προταθεί από τον Ρήγα (1757-1798) ως σημαία της "Ελληνικής Δημοκρατίας" . Βλέπετε το ρόπαλο του Ηρακλή και τρεις σταυρούς .Τη σημαία οραματίστηκε ο πρωτεργάτης της εθνικής αφύπνισης . αν και δεν χρησιμοποιήθηκε, επηρέασε μετέπειτα σημαίες της Επανάστασης, όπως εκείνη του Αλέξανδρου Υψηλάντη.
Κορκονδείλα Κλαδά 1494.
Υψώθηκε το 1464 στην Πελοπόννησο , το 1479- 1481 κυμάτιζε στην Μάνη και το 1482 στην Χιμάρα .Αποτελεί μία από τις πιο γνωστές Ελληνικές σημαίες των σκλαβωμένων Ελλήνων
Μάνη
Σημαία της Μάνης . Χρησιμοποιούσαν την λέξη "ΝΙΚΗ" και όχι "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" γιατί ως γνωστό η Μάνη ήταν πάντα ελεύθερη.
Σημαία του Αθανάσιου Διάκου με τον Αγιο Γεώργιο. Όμοια σημαία χωρίς την επιγραφή ύψωσαν και οι Εμμανουήλ Παππάς, ο Λιακόπουλος και άλλοι αγωνιστές.
Σπετσών
Σημαία των Σπετσών . Σταυρός για την χριστιανοσύνη , ανεστραμμένη ημισέληνος για τον ισλαμισμό και την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας , δόρυ για την Ελληνική δύναμη και άγκυρα για την επιμονή του αγώνα .
Ύδρας
Σημαία της Ύδρας , με τον σταυρό και το φίδι . Οι νησιώτες παρομοίαζαν το φίδι με τους Τούρκους που τρώει τα "αυγά" του γένους .
Η παλαιότερη και πιο γνωστή σημαία της Επανάστασης . Σχεδιασμένη από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό , Εχει τα σύμβολα της "Φιλικής Εταρείας" . Την ύψωσε ο Γεώργιος Σισίνης στην Ήλιδα το 1821 . Σήμερα είναι στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο .
Των Κολοκοτρωναίων
Οι Σημαίες του Κολοκοτρώνη και του Παπαφλέσσα
Η σημαία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη ήταν λευκή με κυανό σταυρό στο κέντρο. Την "εσχημάτισε προχείρως από κοινό ιστό, μόνον σημειώσας επί τούτων έμβλημα τον Σταυρόν", σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του ιστορικού Ιωάννη Φιλήμονα. Ίδια σημαία ύψωσε και η Αικατερίνη Ζαχαριά, κόρη του θρυλικού κλέφτη του Μοριά Ζαχαρία Μπαρμπιτσιώτη. Αμέσως μετά την κατάληψη της Τριπολιτσάς ο Παπαφλέσσας έκοψε ένα κομμάτι από την εσωτερική πλευρά του ράσου του και ταυτόχρονα ζήτησε από τον οπλαρχηγό Παναγιώτη Κεφάλα να σχίσει δύο λωρίδες από τη λευκή του φουστανέλα. Με αυτά τα κομμάτια ύφασμα κατασκευάστηκε μια αυτοσχέδια σημαία (γαλάζια με λευκό σταυρό) η οποία υψώθηκε, κάτω από τις ιαχές των Ελλήνων πολεμιστών, στο πρώην τουρκικό διοικητήριο της πόλης. Αυτή αποτέλεσε το πρώτο σχέδιο της επίσημης σημαίας του ελληνικού κράτους μετά την απελευθέρωση. Η ιστοριογραφία των πρώτων μετεπαναστατικών χρόνων έδωσε και μια ρομαντική διάσταση στη σημαία- αποτέλεσμα συνεργασίας ενός στρατιώτη και ενός ιερέα, αναφέροντας πως η γενναιότητα του κλεφταρματολού στήριξε τις ελπίδες της στη χριστιανική πίστη.Την χρησιμοποιούσαν οι Κολοκοτρωναίοι από τον 18ο αιώνα . Από το 1806 και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είχε τον σταυρό του Αγίου Ανδρέα ως σύμβολο - σημαία
Η σημαία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη ήταν λευκή με κυανό σταυρό στο κέντρο. Την "εσχημάτισε προχείρως από κοινό ιστό, μόνον σημειώσας επί τούτων έμβλημα τον Σταυρόν", σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του ιστορικού Ιωάννη Φιλήμονα. Ίδια σημαία ύψωσε και η Αικατερίνη Ζαχαριά, κόρη του θρυλικού κλέφτη του Μοριά Ζαχαρία Μπαρμπιτσιώτη. Αμέσως μετά την κατάληψη της Τριπολιτσάς ο Παπαφλέσσας έκοψε ένα κομμάτι από την εσωτερική πλευρά του ράσου του και ταυτόχρονα ζήτησε από τον οπλαρχηγό Παναγιώτη Κεφάλα να σχίσει δύο λωρίδες από τη λευκή του φουστανέλα. Με αυτά τα κομμάτια ύφασμα κατασκευάστηκε μια αυτοσχέδια σημαία (γαλάζια με λευκό σταυρό) η οποία υψώθηκε, κάτω από τις ιαχές των Ελλήνων πολεμιστών, στο πρώην τουρκικό διοικητήριο της πόλης. Αυτή αποτέλεσε το πρώτο σχέδιο της επίσημης σημαίας του ελληνικού κράτους μετά την απελευθέρωση. Η ιστοριογραφία των πρώτων μετεπαναστατικών χρόνων έδωσε και μια ρομαντική διάσταση στη σημαία- αποτέλεσμα συνεργασίας ενός στρατιώτη και ενός ιερέα, αναφέροντας πως η γενναιότητα του κλεφταρματολού στήριξε τις ελπίδες της στη χριστιανική πίστη.Την χρησιμοποιούσαν οι Κολοκοτρωναίοι από τον 18ο αιώνα . Από το 1806 και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είχε τον σταυρό του Αγίου Ανδρέα ως σύμβολο - σημαία
Η σημαία του ελληνικού εθελοντικού σώματος
στον πόλεμο της Κριμαίας (1854)
Λάβαρο του μακεδονομάχου Λουκά Παπαλουκά .Μακεδονικός αγώνας 1904-1908
Συνταγματικών της Περαχώρας
Δύο απ τις σημαίες των Συνταγματικών της Περαχώρας, μετά το 1822. Από τις ιδιαίτερες σημαίες που συνέχισαν να κυματίζουν περιστασιακά, παρά το νόμο που θεσπίστηκε για τη χρήση συγκεκριμένης σημαίας. Η σηµαία των Συνταγματικών δεν ήταν ενιαία. Στη Σπάρτη και τη Μάνη είχαν υψωθεί λευκές σηµαίες µε τις µορφές του Λυκούργου και του Λεωνίδα. Στην Περαχώρα υψώθηκε κόκκινη σηµαία µε λευκό σταυρό, µε δύο γαλάζιες ταινίες άνω και κάτω. Στο µέσο του σταυρού υπήρχε η επιγραφή «/Ενωσις-Σύνταγµα». Η ίδια επιγραφή αναπαράγεται σε σηµαία της Επανάστασης της 3ης Σεπτεµβρίου 1843, µε την οποία καθιερώθηκε το πρώτο ολοκληρωμένο Σύνταγµα του ελληνικού κράτους.
Αδελφών Καλλέργη
Των αδελφών Καλλέργη, πριν από την Επανάσταση. Μοιάζει πολύ με τη σύγχρονη. Οι ίδιοι κατάγονταν από τον αυτοκράτορα Ν. Φωκά και στον αγώνα τους κατά των Βενετών στην Κρήτη είχαν το έμβλημα του οικόσημου του
Ιερός λόχος
Η μία όψη της σημαίας είχε το σταυρό με ένα στεφάνι δάφνης και την επιγραφή "ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ" . Στην άλλη πλευρά υπήρχη ο μυθικός φοίνικας και η επιγραφή "ΕΚ ΤΗΣ ΣΤΑΚΤΗΣ ΜΟΥ ΑΝΑΓΕΝΝΩΜΑΙ" Χρησιμοποιήθηκε στο επαναστατικό κίνημα της Μολδοβλαχίας, που ξέσπασε το Φεβρουάριο του 1821 και αποτελούσε το προανάκρουσμα της ευρύτερης εξέγερσης του Ελληνισμού. Τη σημαία έφεραν τα ένοπλα τμήματα του Αλέξανδρου Υψηλάντη
Σημαία του Α. και Δ. Υψηλάντου λίγο πριν την επανάσταση του 1821. Με την σημαία αυτή αγωνίστηκαν οι Ιερολοχίτες.
Αλέξανδρου Υψηλάντη
Άλλη όψη της ίδιας σημαίας αλλά με τον Κωνσταντίνο και την Ελένη.
Η σημαία του Κατσώνη του Λάμπρου .Χρησιμοποιήθηκε από τον Κατσώνη κατά τη διάρκεια του επαναστατικού κινήματος του οποίου ηγήθηκε.
Η συγκεκριμένη σημαία υιοθετήθηκε στη Μάνη, το 1792, ύστερα από την επίτευξη ειρήνης μεταξύ των Ρώσων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γεγονός που σηματοδοτούσε ουσιαστικά το τέλος των ελπίδων των επαναστατών.
Η συγκεκριμένη σημαία υιοθετήθηκε στη Μάνη, το 1792, ύστερα από την επίτευξη ειρήνης μεταξύ των Ρώσων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γεγονός που σηματοδοτούσε ουσιαστικά το τέλος των ελπίδων των επαναστατών.
Η σημαία των οπλαρχηγών από τα Άγραφα με την δική της ξεχωριστή σχεδίαση , όπως εξάλλου και κάθε "τοπική" κοινωνία που συνήθιζε να υιοθετεί την δική της σημαία σύμφωνα με τα πιστεύω των τοπικών οπλαρχηγών
Πλαπούτα Δημήτριου
Αλλη μία σημαία που χρησιμοποιήθηκε στα πρώτα χρόνια της επανάστασης . Η σημαία του Δημήτριου Πλαπούτα . Κλασσική άσπρη με τον γαλάζιο σταυρό και τα αρχικά του "Ιησούς Χριστός Νικά" . Χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Επανάστασης. Ο Πλαπούτας είχε σημαντική στρατιωτική συνεισφορά στον Αγώνα, κυρίως στην περιοχή της Πελοποννήσου.
Χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των επαναστατικών γεγονότων στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 1821. Η εξέγερση, που καταπνίγηκε με ευκολία από τις οθωμανικές δυνάμεις, εντάσσεται στη μακρά παράδοση συμμετοχής των Κυπρίων στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες του ευρύτερου Ελληνισμού.
Η σημαία των Ελληνικών Πολεμικών πλοίων που καθορίστικε με το Προεδρικό διάταγμα 540 στις 15 Μαρτίου 1822 . Μετά την κατάργηση της εμπορικής ναυτικής σημαίας το 1828 καθιερώθηκε ως Ναυτική σημαία της Ελλάδας .
Ναυτική σημαία Ελλήνων
Στρατιωτική σημαία 1821
Ήταν η σημαία του Γεώργιου Σαχτούρη . Συνήθως στα νησιά του Αιγαίου οι σημαίες έμοιαζαν αρκετά μεταξύ τους και έφεραν σύμβολα και χαρακτηριστικά επηρεασμένα από την "Φιλική εταιρεία" .
Γραικό-τούρκικη
Από το 1774 η ρωσική σημαία κυμάτιζε στα Ελληνικά Εμπορικά πλοία . Έλα όμως που οι Τούρκοι ήθελαν να κάνουν κουμάντο στο εμπόριο .... και έτσι επέτρεψαν , αντί για την Ρώσικη , στους Έλληνες ναυτικούς να φέρουν στα πλοία τους αυτή εδώ την σημαία .... αλλά χωρίς τον σταυρό ...
Παραλλαγή της ίδιας σημαίας για πλοία νηολογίου Σμύρνης.
Επτανήσων
Των Επτανήσων κατά την περίοδο της βρετανικής κυριαρχίας [1815-1864]. Η βρετανική σημαία προστέθηκε το 1817. Το φτερωτό λιοντάρι του Αγίου Μάρκου κρατούσε το Ευαγγέλιο από το οποίο ξεπετάγονταν επτά κοντάρια.
Επτάνησα Υψώθηκε πρώτη φορά στην ακρόπολη της Κέρκυρας στις 13/1/1801 . Απεικονίζει ένα φτερωτό λιοντάρι . Ήταν η σημαία της Επτανήσου Πολιτείας και έγινε η πρώτη σημαία , επίσημη , για την Ελληνική Πολιτεία μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης .
Χρησιμοποιήθηκε στα Επτάνησα κατά τη διάρκεια της αυτόνομης Επτανήσου Πολιτείας (1800-1807), του πρώτου ουσιαστικά ελεύθερου ελληνικού κρατιδίου από την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Παραλλαγή της ίδιας σημαίας χρησιμοποιήθηκε και κατά την περίοδο κυριαρχίας της Βρετανίας (1815-1864).
Της Ζακύνθου
Φέρει τον φτερωτό λέοντα του Αγίου Μάρκου και το οικόσημο του Προβλεπτού της Ζακύνθου Κωνσταντίου Μικιέλη (1701-1703). Αρ. κατ. 3332
Μάνη
Σημαία της Μάνης . Χρησιμοποιούσαν την λέξη "ΝΙΚΗ" και όχι "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" γιατί ως γνωστό η Μάνη ήταν πάντα ελεύθερη.
Διοίκηση Σάμου
Η επίσημη της Διοικήσεως της Σάμου κατά το πρώτο έτος της Επανάστασης (όμοια με αυτή της Φιλικής Εταιρείας). Στο νησί γινόταν χρήση και άλλων δυο σημαιών: του Κ. Λαχανά στο Βαθύ και του Λ. Λογοθέτη στο Καρλόβασι.
Σάμος Η σημαία της Ηγεμονίας της Σάμου. Εμπορικά πλοία
Ηγεμονία της Σάμου
Χρησιμοποιήθηκε από το αυτόνομο καθεστώς της Σάμου (1832-1913), που παραχωρήθηκε στο νησί με τη συγκατάθεση των Μεγάλων Δυνάμεων
Χρησιμοποιήθηκε από το αυτόνομο καθεστώς της Σάμου (1832-1913), που παραχωρήθηκε στο νησί με τη συγκατάθεση των Μεγάλων Δυνάμεων
Η ναυτική της Σάμου
Σημαία της Σάμου κατά την επανάσταση του 1821. Υψώθηκε στο Βαθύ στις 17-4-1821
Γιάννη Σταθά (Σκιάθος)
Η σημαία του Γιάννη Σταθά, μια από αυτές των σκλαβωμένων Ελλήνων, όμοια με την πρώτη επίσημη σημαία ξηράς της Ελλάδας. 0 σκιαθίτης αρματολός τη χρησιμοποίησε στο στολίσκο του το 1800.
Η σημαία της Κρητικής Πολιτείας.
Η σημαία της Κρητικής Πολιτείας (1896 – 1913). Πρόκειται για μια παραλλαγή της ελληνικής σημαίας του 1822: λευκός σταυρός που χώριζε τη σημαία σε τέσσερα τετράγωνα από τα οποία τα τρία ήταν κυανά, ενώ το τέταρτο, το πάνω προς το μέρος του κονταριού ήταν κόκκινο μ' ένα λευκό άστρο στο κέντρο του, σύμβολο της επικυριαρχίας του Σουλτάνου. συμβολίζοντας τον Τουρκικό πληθυσμό του νησιού που τότε ήταν το 1/4.Χαρακτηριστικο δεν είναι κάτω δεξιά αλλά επάνω αριστερά.!Σημαία που επιβλήθηκε από τρίτους.
Σημαία της Κρήτης. Πριν από το 1453 και σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας χρησιμοποιούσαν κόκκινη σημαία με την εικόνα του προστάτη του νησιού, Απόστολου Τίτου.
Μονής Αρκαδίου
Χρησιμοποιήθηκε στο ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου το 1866. Ανήκε στον οπλαρχηγό Γεώργιο Δασκαλάκη. Φέρει το σταυρό με το ΙΣ ΧΣ ΝΙ ΚΑ και τα αρχικά Κ(Κρήτη), Ε(Ένωση), Ε(Ελευθερία) ή θ(θάνατος).
Ανδρέα Λόντου
Ανδρέα Λόντου κατά τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης. Με αυτή κατέλαβε το φρούριο της Πάτρας στις 21 Μαρτίου 1821. Αργότερα ευλογήθηκε στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό.
Επίσημη, φυσικά μόνο στους χρόνους της Βασιλείας: του Οθωνα (1833-1862),
Έμβλημα της περιόδου βασιλείας του Όθωνα (1833-1862). Συνδέεται με την περίοδο της συγκρότησης σύγχρονου κράτους στον ελλαδικό χώρο.
Και του Γεωργίου Α' (1863-1913),
Επίσημο έμβλημα της περιόδου βασιλείας του Γεωργίου Α΄ (1864-1913). Εκφράζει μια περίοδο βαθύτατων κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών αλλαγών του ελληνικού κράτους, που σημαδεύτηκε από την απρόσκοπτη ηγεμονία του Γεωργίου.
Επίσημο έμβλημα της περιόδου βασιλείας του Γεωργίου Α΄ (1864-1913). Εκφράζει μια περίοδο βαθύτατων κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών αλλαγών του ελληνικού κράτους, που σημαδεύτηκε από την απρόσκοπτη ηγεμονία του Γεωργίου.
του Κωνσταντίνου Α' (1913-1917 και 1920-1922), του Αλέξανδρου Α' (1917-1920), του Γεωργίου Β' (1922-1924).
Του Γεωργίου του Α
’
Του Πολεμικού Ναυτικού και των Φρουρίων έφεραν το βασιλικό στέμμα 31 Μάιου 1914
Του Βασιλείου της Ελλάδος
Του πολεμικού Βασιλικού Ναυτικού της Ελλάδος
Η σημαία των βασιλέων της Ελλάδος (1863-1973)
Πολεμική σημαία του 7ου Τάγματος Ευζώνων με κεντημένες επιγραφές μαχών στις οποίες έλαβε μέρος
Των Φρουρίων και των Ταγμάτων Πεζικού, σύμφωνα με το διάταγμα 540 της 15ης Μαρτίου 1822. Μέχρι το 1978 ήταν και η επίσημη σημαία της Ελλάδας. Προστέθηκε το στέμμα κατά τις περιόδους 1833-1924 και 1935-1967
Χρησιμοποιήθηκε από το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων, που είχε διοικητή τον "Μαύρο Καβαλάρη", τον Νικόλαο Πλαστήρα. Συνδέεται και με την Επανάσταση του 1922, στην οποία ο Πλαστήρας είχε πρωταγωνιστικό ρόλο, και η οποία οδήγησε στην καθιέρωση της Β΄ Ελληνικής Δημοκρατίας (1924-1935)
Η αρχική πολεμική σημαία της Πολεμικής Αεροπορίας, που βρισκόταν σε χρήση από το 1931, όταν ιδρύθηκε το Οπλο της Αεροπορίας, μέχρι και το 1980. Τότε αντικαταστάθηκε το κυκλικό εθνόσημο με τον Αρχάγγελο Μιχαήλ επί νεφών\
Σημαία της ΕΟΚΑ που συμβολίζει των πόθο των αδελφών Κυπρίων για ΕΝΩΣΗ με την Ελλάδα
Κυπριακή εθνική φρουρά
Η σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας
Πολεμική Σημαία, του Στρατού Ξηράς και φέρει στο κέντρο του σταυρού την εικόνα του προστάτη του Αγίου Γεωργίου
Η σημαία αυτή υψώθηκε όταν στις 17-2-1914 η Β. Ήπειρος ανακηρύχθηκε αυτόνομη πολιτεία.
Βορείου Ηπείρου
Λάβαρο της Βορείου Ηπείρου, περιοχής με σημαντική παρουσία ελληνικών πληθυσμών. Χρησιμοποιήθηκε στη διάρκεια της οθωμανικής κατάκτησης.
Χρησιμοποιήθηκε στη Βόρεια Ήπειρο κατά τη σύντομη περίοδο της Αυτονομίας (1913-14). Υψώθηκε, μεταξύ άλλων, στην Κορυτσά και στο Αργυρόκαστρο. Τελικά η περιοχή παραχωρήθηκε στο νεοπαγές κράτος της Αλβανίας.
Σημαία των Χειμαρριωτών με τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ.
Αυτόνομος βόρεια Ήπειρος1914
Το 3ο Σ.Σ
Ο θυρεός του Γενικού Επιτελείου Στρατού με το δικέφαλο αετό και την επιγραφή «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΤΟ ΕΥΨΥΧΟΝ». Ανάλογη με του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς της Κύπρου.
Οικουμενικού πατριαρχείου
Πατριαρχείο Ιεροσολύμων με το Ταφικό Σύμβολο
Το έμβλημα της Αθωνικής Πολιτείας
Μακεδονία Ελληνική .Πατριωτική δημιουργία του λαού των Ελλήνων με το ελληνικό γαλανό και το αρχαίο ελληνικό 16 ακτίνων αστέρι της Μακεδονίας
Χρησιμοποιήθηκε από τα ένοπλα σώματα των Μακεδονομάχων κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908). Τη συγκεκριμένη σημαία έφερε το τμήμα του οπλαρχηγού Δεληγιαννάκη.
Σημαία του μακεδονομάχου Ηλία Δεληγιαννάκη, με τον δικέφαλο αετό και την επιγραφή ΑΜΥΝΕΣΘΑΙ ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΙΣ
Σχεδίασμα σημαίας που ύψωσε ο Άνθιμος Γαζής στη Θετταλομαγνησία το 1821. Σταυρός ερυθρός και τέσσερις μικρότεροι σταυροί
Χρησιμοποιήθηκε κατά την κήρυξη της Επανάστασης στο Πήλιο, από τον λόγιο και ιερέα Άνθιμο Γαζή, τον Μάιο του 1821.
Τιμητική σημαία, που ανακαλεί στη μνήμη την προσάρτηση των περιοχών της Θεσσαλίας και της Άρτας στο ελληνικό κράτος (1881). Η σημαία είναι αφιερωμένη στον βασιλιά Γεώργιο Α΄.
Tό έμβλημα της Μασσαλίας
σφραγίδα του εκ των ιδρυτών της Φιλικής εταιρείας Παναγιώτη Σέκερη
Προσωπική σφραγίδα του Δ. Υψηλάντη
Επιστέψεις ελληνικών σημαιών
Η σημαία του Σουλίου. Τούσια Μπότσαρη. Α' όψη: παράσταση Αγ. Γεωργίου και η ανορθόγραφη επιγραφή: O ΑΓΙΟΣ ΓΗΩΡΓΙΟΣ - ΑΠΟΓΟΝΗ ΤΟΥ ΠΗΡΟΥ. Β' όψη: παράσταση Αγ. Δημητρίου και η επιγραφή: Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ - ΑΠΟΓΟΝΗ ΤΟΥ ΠΗΡΟΥ. Διαστ.: 1Χ0,96 μ.
Β' όψη: παράσταση Αγ. Δημητρίου και η ανορθόγραφη επιγραφή: Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ - ΑΠΟΓΟΝΗ ΤΟΥ ΠΗΡΟΥ. Διαστ.: 1Χ0,96 μ. Εδώ φαίνεται η β' όψη
Η ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ
Κατά τη σύγκληση της Α΄ Εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων στην Πιάδα της Επιδαύρου την 1η Ιανουαρίου 1822, συζητήθηκε και αποφασίστηκε , μεταξύ άλλων, η υιοθέτηση και καθιέρωση ενιαίας σημαίας για τον Αγώνα. Με το άρθρο ρδ΄ του Προσωρινού Πολιτεύματος ορίστηκε η νέα σημαία να φέρει το σύμβολο του σταυρού και τα χρώματα κυανό και λευκό. Στις 15 Μαρτίου 1822, το Εκτελεστικό Σώμα συνεδρίασε στην Κόρινθο και με το Διάταγμα 540 καθόρισε το σχήμα και τις λεπτομέρειες της σημαίας . Συγκεκριμένα , για τις Δυνάμεις Ξηράς (τάγματα Πεζικού και Φρούρια), η σημαία ήταν τετράγωνη, κυανού χρώματος και έφερε στο μέσο λευκό σταυρό που τη χώριζε σε τέσσερα ίσα μέρη και οι κεραίες του κατέληγαν στις τέσ σερις πλευρές της σημαίας Για το Ναυτικό καθορίστηκαν δύο τύποι , μία πολεμική και μία για τον εμπορικό στόλο . Η πολεμική ναυτική σημαία διαιρούνταν σε εννέα εναλλασσόμενες ισοπλατείς οριζόντιες ταινίες , πέντε κυανές και τέσσερις λευκές, και στην άνω εσωτερική γωνία της σχηματιζόταν κυανό τετράγωνο με λευκό σταυρό στη μέση , ακριβώς όπως και η σημερινή
Διακριτικό Σήματος του Προέδρου της Δημοκρατίας
ΤΕΛΟΣ
WWW.THEODROMION.COM –
KOMBOS ΥΕΘΑ
:ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-ΜΙΧΑΗΛ ΧΑΤΖΗΛΥΡΑΣ
HTTP://WWW.HELLASARMY.GR
ASXETOS .GR
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ
WWW.AEOLIS HELLAS
HTTP://WWW.NHMUSEUM.GR
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ .ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ
ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΚΤΥΟ
ΕΠΙΜΑΛΕΙΑ …………………….ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΚΤΥΟ 2009 ΜΧ…..
![Ταξίδι στην χαραυγή του δυτικού Πολιτισμού: Λακωνική πόλη κάτω από τα κύματα πριν 5000 χρόνια [εκπληκτική αναπαράσταση]](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2bH3FRUD1u-n_8dChrNxIV7jzrbkyXGOq-ZiPcxcfe5zV3nfaSunLOUsh8_dqD4IKFxT3ROmkSUdRGk7MKPt2a7Jj3SZgp3jcf1SPka0WSSdxN-8-mh9L2C3VaDHdHH93s9hBGIaLK1w/w680/210703081658_Untitled-1.webp)
0 Σχόλια
Σχόλια που περιέχουν υβριστικούς χαρακτηρισμούς όχι μόνο για το ιστολόγιο, θα διαγράφονται αμέσως.
EmojiΣχόλια που περιέχουν εμπάθεια σε ό,τι δεν σας αρέσει επειδή έτσι μάθατε ότι έτσι είναι τα πράματα, θα διαγράφονται για έναν εποικοδομητικό διάλογο και όχι να επικρατήσει η αρλουμπολογία, αμαθών και ημιμαθών.
Επίσης σχόλια που έχουν οποιεσδήποτε κομματικές προτροπές και κομματικοπολιτική προπαγάνδα, είναι ανεπιθύμητα.