Παρασκευή 22 Νομεβρίου 1940 ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Κορυτσά

Μετά έναν σκληρόν αγώνα 9 ημερών, η μεγάλη επίθεση του Γ΄Σώματος Στρατού του στρατηγού Τσολάκογλου και με κεντρική μονάδα της επίθεσης το «Απόσπασμα Μπεγιέτη», υπό τον παλαίμαχο συνταγματάρχη Ιωάννη Μπεγιέτη από την Παληόβρυση Λακωνίας, δόκτωρα Νομικής, στέφθηκε με επιτυχία!

Τμήματα του Αποσπάσματος εισήλθαν απελευθερωτές στην Kορυτσά. O κόσμος βγήκε στους δρόμους και ζητωκραύγαζε: «Πήραμε την Kορυτσά!».

“...Η πόλη της Κορυτσάς περιήλθε τις απογευµατινές ώρες της 22ης Νοεµβρίου κάτω από ελληνική διοίκηση για τρίτη φορά από το 1912. Σε χρόνο ρεκόρ, ο πρώτος Έλληνας φρούραρχος της πόλης, Αντισυνταγµατάρχης Πεζικού ∆ηµήτριος Θεοδωράκης, τύπωσε και τοιχοκόλλησε παντού προκήρυξη γραµµένη στα ελληνικά και στα αλβανικά στην οποία αναφερόταν ότι:

«Εν Ονόµατι του Βασιλέως τον Ελλήνων Γεωργίου του Β΄ και της Ελληνικής Κυβερνήσεως. Ανακηρύσσω αύθις τήν πολιν Κορυτσας Ελευθεραν και καλώ τον λαόν αυτής υποταγην είς τους Ελληνικους Νοµους.»

Με την είσοδο των ελληνικών δυνάµεων στην Κορυτσά συγκροτήθηκε µεικτή ελληνοαλβανική επιτροπή από τις θρησκευτικές αρχές και επιφανείς κατοίκους της πόλης οι οποίοι υπέγραψαν την παράδοση της Κορυτσάς στον Ελληνικό Στρατό:

«Η κάτωθι υπογεγραµµένη επιτροπή της πόλεως Κορυτσάς αποτελούµενη εκ των κυρίων: Αντιπροσώπου αρχιερέως Κορυτσάς Παπαϊωσήφ Σταυροφόρου, του Οσιωτάτου Μουφτή Αφεζ Τζαφέρ Αλή, του Γραµµατέως του ∆ηµαρχείου Κορυτσάς Πετράκη Πιλκάτη, του Προέδρου του εµπορικού Επιµελητηρίου Κορυτσάς Χαράλαµπου Μάνου, του Κότση Τζότζα, του Θεόδωρου Μαλίκη οδοντιάτρου, Βασιλείου Μπάλλη, Σκενδέρη Βίλα, Μηνά Ούτση, Τζάζε Ντισνίτσα, Μουαρέµ Μπούτκα, Σωτήριου Γκούρα, Ναούµ Στράλλα, Επαµεινώνδα Χαρισιάδη ιατρού παραδίδει την πόλη Κορυτσάς εις τους αντιπροσώπους των Ελληνικών Στρατευµάτων  Αντισυνταγµατάρχη Θεοδωράκη.

Η πτώση της Κορυτσάς, που έδειχνε ότι η Ιταλία δεν θα έκανε περίπατο στην Ελλάδα, επηρέασε και τις γενικές εξελίξεις του πολέμου.

«Η κατάσταση (σ.σ. στην Ιταλική πλευρά) οξύνθηκε ακόµα περισσότερο όταν, µετά τις δυσµενείς εξελίξεις στο µέτωπο της Κορυτσάς, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Στρατάρχης Μπαντόλιο, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω των επικριτικών σχολίων εναντίον του Ιταλού δικτάτορα,49 ενώ δεν άργησαν να εµφανιστούν και γελοιογραφίες που παρουσίαζαν τον Μουσολίνι ως κωµικό πρόσωπο δείχνοντας ότι είχε χάσει πλέον το κύρος του.

Παράλληλα, οξύνθηκαν και οι σχέσεις Ιταλίας – Γερµανίας. Ο Χίτλερ, από την αρχή αντίθετος µε τον ελληνοϊταλικό πόλεµο, κατηγορούσε τον Τσιάνο ότι λόγω της νέας τροπής που έπαιρναν τα πράγµατα ήταν πολύ πιθανή µια αγγλική εµπλοκή στην Ελλάδα, η οποία θα απειλούσε ευθέως τις πολύτιµες ρουµανικές πετρελαιοπηγές που βρίσκονταν υπό γερµανικό έλεγχο.

[caption id="" align="alignleft" width="400"] Έλληνες στρατιωτικοί υψώνουν την Ελληνική σημαία σε κτίριο της Κορυτσάς[/caption]

Μεγάλη σηµασία είχαν και οι ψυχολογικές επιπτώσεις της ελληνικής προέλασης στις άλλες βαλκανικές χώρες. Ο Μεταξάς, αµέσως µετά την πτώση της Κορυτσάς, θέλοντας να προβάλει τη δυναµική που είχε η Ελλάδα στα Βαλκάνια, ανέφερε σε ραδιοφωνικό του διάγγελµα στις 22 Νοεµβρίου: «…Αγωνιζόµεθα όχι µόνον διά την ύπαρξιν µας, αλλά και υπέρ των άλλων βαλκανικών λαών και διά την απελευθέρωσιν της Αλβανίας…». (Βρανάς, Φ., (επιµ.), Ι. Μεταξάς, Το Προσωπικό του Ηµερολόγιο, Ίκαρος, Αθήνα 1960, 857).

Η Βουλγαρία έδειχνε λιγότερο πρόθυµη να προσχωρήσει σε συµµαχία, η Γιουγκοσλαβία ζητούσε υψηλά ανταλλάγµατα, όπως την παραχώρηση της Θεσσαλονίκης, ώστε να αλλάξει τη στάση της ενώ η Τουρκία έδειχνε να θέλει να αποστασιοποιηθεί.

Χαρακτηριστικό παράδειγµα, η ταινία Ο Πολίτης Κέιν (Citizen Kane), µια από τις γνωστότερες ταινίες όλων των εποχών, όπου προβάλλονται οι ελληνικές νίκες στην Κορυτσά ως πρωτοσέλιδα εφηµερίδων θέλοντας να δείξει το ιστορικό πλαίσιο της εποχής που διαδραµατίζεται η υπόθεση.

Είναι χαρακτηριστικό το ότι ο Χίτλερ απέδιδε έµµεσα την ευθύνη της αποτυχίας των διαπραγµατεύσεων µε τους Γιουγκοσλάβους στον Μουσολίνι ενηµερώνοντάς τον, στις 20 Νοέµβριου του 1940, ότι δεν µπορεί να συνεχίσει τις προσπάθειές του «πριν η ψυχολογική κατάσταση βελτιωθεί από στρατιωτικές επιτυχίες».

Την 1η ∆εκεµβρίου η Daily Telegraph υπογράµµιζε: «Ο Νοέµβριος έφερε µεταβολή στη διπλωµατική µας κατάσταση. Ο Χίτλερ γύριζε δεξιά και αριστερά στην Ευρώπη, προσπαθώντας µάταια να βρει νέους συµµάχους… ο κύριος λόγος της αποτυχίας αυτής υπήρξαν οι ελληνικές επιτυχίες εναντίον της Ιταλίας».

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση κράτους που αρνήθηκε την σύµπραξη µε τον Άξονα ήταν η Ισπανία. Τον Νοέµβριο του 1940 ο Χίτλερ προσπαθούσε να πείσει τον Φράνκο να βγει η Ισπανία στον πόλεµο στο πλευρό του Άξονα και να συνεργαστούν για την κατάληψη του Γιβραλτάρ. Ο Φράνκο, που δεν είχε πειστεί για το σύντοµο του πολέµου και τη σίγουρη νίκη του Άξονα ήταν διστακτικός. Ο παγκόσµιος σάλος από την απελευθέρωση της Κορυτσάς επιβεβαίωσε τους φόβους του και αποφάσισε να παραµείνει ουδέτερος σε αυτή την κρίσιµη φάση του πολέµου.

Ταυτόχρονα, η ιταλική υποχώρηση ενθάρρυνε και αλβανικούς κύκλους που είχαν καταφύγει το 1939 στη Γιουγκοσλαβία και να ζητήσουν τη συνεργασία της Ελλάδος ώστε να οργανώσουν εξέγερση στα νώτα του Ιταλικού Στρατού». ("Η Μάχη για την Απελευθέρωση της Κορυτσάς και Ανώτερη Στρατιωτική ∆ιοίκηση Κορυτσάς», Ανθ/στης(ΦΠΖ) Θεοφάνης Βλάχος – Ιστορικός)

O Mητροπολίτης Iωαννίνων Σπυρίδων, κήρυττε: «Ωμίλησεν ο Θεός. Oύτοι εν άρμασιν, ούτοι εν ίπποις, ημείς εν ονόματι Θεού».

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ είπε γι αυτήν την επιτυχία: «Εγκάρδια συγχαρητήρια για τις νίκες στο Αλβανικό Μέτωπο, που σφραγίστηκαν με την κατάληψη της Κορυτσάς. Μεγάλο ενθουσιασμό εμπνέει σε όλους μας το κατόρθωμα αυτό της ελληνικής ανδρείας εναντίον εχθρού υπέρτερου σε αριθμό και εξοπλισμό».

Οι Times of New York έγραψαν: «…Οι Έλληνες κατάφεραν την πρώτη πραγματική ήττα στις κατά ξηράν δυνάμεις του Άξονα… θα είναι δόξα της Νεώτερης Ελλάδος, ότι διέλυσε το αήττητο του Άξονα…».

Μιά στρατιωτική λεπτομερή περιγραφή των μαχών που χρειάστηκαν για να φθάσει ο Ελληνικός στρατός στην Κορυτσά, δίνει ο καλός φίλος στρατηγός ε.α. Σπύρος Γεραμάνης.

https://drive.google.com/