ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-ΕΙΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ « ΟΡΘΗ ΠΕΤΡΑ-ΝΤΙΚΙΛΙ ΤΑΣ »

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Το κεντρικό τμήμα της πεδιάδας καλυπτόταν μέχρι πρόσφατα από ένα έλος, που αποξηράνθηκε μεταξύ 1931 και 1940. Η δημιουργία του ανάγεται στην Προϊστορία και εξηγείται από την ίδια την μορφολογία της πεδιάδας: αυτή περικυκλώνεται από όλες τις πλευρές από μεσαίες και υψηλές οροσειρές (Παγγαίο, Μενοίκιο, Φαλακρό, όρη Λεκάνης, Σύμβολο, με υψόμετρο από 800 ως 2000 μ.), στους πρόποδες των οποίων σχηματίζονται αλλουβιακοί κώνοι που φτάνουν τα 200 μ., ενώ στο κέντρο το υψόμετρο κυμαίνεται μόλις μεταξύ 45 και 80 μ. από τη θάλασσα.Ενώ λοιπόν τα χαμηλότερα μέρη καλύπτονταν με νερό, οι παρυφές της πεδιάδας πρόσφεραν

πολλά πλεονεκτήματα για την ανθρώπινη εγκατάσταση: εκτάσεις για καλλιέργεια, άφθονο πόσιμο νερό χάρη στις πολλές πηγές, την ύπαρξη των οποίων μαρτυρούν ακόμη τα σημερινά τοπωνύμια (Κρηνίδες = μικρές πηγές, Κεφαλάρι = μεγάλη πηγή, Βρυσούλες), πρόσβαση σε ποικιλία βιότοπων (έλη, λόφους, βουνά) πλούσιους σε φυσικούς πόρους όλων των ειδών.

Ακριβώς σε αυτές τις παρυφές εγκαταστάθηκε, πολύ φυσικά, μια σειρά από
νεολιθικούς οικισμούς, μεταξύ των οποίων το Ντικιλί Τας. Αλλά το Ντικιλί Τας παρουσιάζει ένα επιπλέον πλεονέκτημα: βρίσκεται πάνω στο μοναδικό πέρασμα που επιτρέπει, από τα ανατολικά, την άνετη παράκαμψη του έλους και διασφαλίζει την χερσαία επικοινωνία ανάμεσα στο βόρειο και το νότιο τμήμα της πεδιάδας.

Η συνέχεια της κατοίκησης σε αυτό το σημείο φαίνεται έτσι να σχετίζεται άμεσα με τη διαμόρφωση του αναγλύφου : τους πρωτοϊστορικούς πληθυσμούς ακολούθησαν Έλληνες άποικοι (ίδρυση της αρχαίας πόλης των Κρηνίδων από τους Θάσιους το 360 π.Χ., κατάληψη από τον Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας το 356), έπειτα οι Ρωμαίοι (ίδρυση της αποικίας των Φιλίππων το 42 π.Χ.), οι Σλάβοι, οι Οθωμανοί, και τέλος οι σύγχρονοι Έλληνες το 1923.