Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Στο τέλος βρίσκονται τα βίντεο της σειράς "Η μηχανή του χρόνου"

Οι αρχαίοι ολυμπιακοί αγώνες έχουν χρονολογία ενάρξεως το 776 π.Χ και οργανώνονται προς τιμή του Δία.Κατασκευάζεται το στάδιο (που θα ανακατασκευαστεί στα μέσα του 5ου και στα μέσα του 4ου π.Χ αι) και τη θέση του μοναδικού αγωνίσματος της αρματοδρομίας παίρνει ο δρόμος του ενός σταδίου (192,27 μ.) στον οποίο πρώτος νικητής βγήκε ο Ηλείος Κόροιβος. Στο πρόγραμμα της 14ης Ολυμπιάδας (724 π.Χ) παρουσιάζεται για πρώτη φορά το αγώνισμα του διάυλου (δρόμου διπλού σταδίου 2x192,27 μ.), στο οποίο νίκησε ο Ύπηνος από την Πίσα.Στη 15η Ολυμπιάδα γίνεται και δόλιχος (δρόμος 24 σταδίων 24x192,27μ. )με νικητή τον Σπαρτιάτη ’κανθο.Το 708 παρουσιάζονται τα αγωνίσματα της πάλης και του πένταθλου (δρόμος ενός σταδίου, πάλη, ακόντιο, δίσκος, άλμα εις μήκος). Ο Ονομαστός από την Σμύρνη ήταν ο πρώτος νικητής στη πυγμαχία το 688 π.Χ, ενώ ο Θηβαίος Παγώνδας θριάμβευσε στο τέθριππο της 25ης Ολυμπιάδας(680 π.Χ).

[caption id="" align="aligncenter" width="640"] Στη φωτογραφία φαίνεται η ανατολική πλευρά της Παλαίστρας. Πίσω από την αναστηλομένη κιονοστοιχία, που ανοίγεται προς την κεντρική αυλή, υπάρχει σειρά από 19 δωμάτια, ενδιαιτήματα αθλητών, λουτρά, αίθουσες ασκήσεων. Η Παλαίστρα κτίσθηκε το 200 π.Χ.[/caption]

Όσο προχωρούσαν τα χρόνια το πρόγραμμα των ολυμπιακών αγώνων γινόταν πλουσιότερο.Μαζί με τους αθλητές το στεφάνι της αγριελιάς διεκδικουσαν ποιητές και ρήτορες.Οριστικά συστηματοποιήθηκε το πρόγραμμα το 472 π.Χ και ίσχυσε χωρίς ουσιαστικές αλλαγές ως τον 2ο μ.Χ αιώνα.Δικαίωμα συμμετοχής είχε κάθε ελεύθερος Έλληνας. Αποκλείονταν μη Έλληνες, δούλοι, ιερόσυλοι, φονείς και γυναίκες, εκτος από την ιέρεια της Δήμητρος Χαμύνης.Την οργάνωση και την εποπτεία των αγώνων είχαν οι Ηλείοι ελλανοδίκες, δύο αρχικά και τελικά δώδεκα.Οι γιορτές συνέπιπταν με την πανσέληνο του 8ου μηνός του ηλειακού ημερολογίου, δηλαδή τον μήνα Αύγουστο περίπου.Όταν πλησίαζε ο καιρός έφευγαν από την Ολυμπία κήρυκες και διαλαλούσαν την ιερή εκεχειρία ανά το πανελλήνιο.Κάθε είδους εχθροπραξίες σταματούσαν τότε και αναστέλλοναταν οι θανατικές ποινές.Οι αθλητές έφθαναν στην Ολυμπία ένα μήνα πριν από τους αγώνες και γυμνάζονταν υπό την επιτήρηση των ελλανοδικών στα Γυμνάσια της Ήλιδος και της Ολυμπίας.

Η πρώτη μέρα των αγώνων ήταν αφιερωμένη στην κλήρωση και ορκωμοσία των αθλητών, στον διαγωνισμό σαλπιγκτών και κηρύκων, που θα ανακοίνωναν τα ονόματα των αθλητών, και στα αγωνίσματα παίδων.Η δεύτερη μέρα άρχιζε με τους ιππικούς αγώνες και τις αρματοδρομίες στον ιππόδρομο.Ακολουθούσαν στο στάδιο τα αγωνίσματα του πεντάθλου και με τη δύση του ήλιου γίνοταν θυσία "μέλανος κριού" στο Πελόπιον.Την τρίτη μέρα θυσίαζαν "εν πομπεί" οι Ηλείοι εκατόμβη στον βωμό του Διός και ακολουθούσαν τα αγωνίσματα δρόμου, ο δρόμος σταδίου, ο δίαυλος και ο δόλιχος.Η τέταρτη ημέρα ήταν αφιερωμένη στα βαριά αγωνίσματα: πάλη, πυγμαχία, παγκράτιο και οπλιτοδρομία.Την πέμπτη ημέρα στέφονταν οι νικητές.Όλοι μαζί, στεφανωμένοι με ταινίες και κρατώντας κλαδί φοίνικα στο δεξί χέρι, βάδιζαν υπό τις ιαχές του πλήθους προς τον ναό του Διός, όπου ο επισημότερος ελλανοδίκης τους στεφάνωνε με τον κότινο, τον κλάδο της ελιάς, που βρισκόταν στη νοτιοδυτική γωνία του ναού.Ακολουθούσαν θυσίες στους βωμους, γεύμα των νικητών στο Πρυτανείον και ολονύχτιες ευωχίες των παρευρισκομένων.

Ο αριθμός των αγωνισμάτων ανδρών και παίδων αυξήθηκε σιγά σιγά, έτσι που το 200 π.Χ έφθασε συνολικά τα δέκα οκτώ.

Επιμέλεια
Ελλήνων Δίκτυο
Κείμενο
http://www.softlab.ntua.gr/facilities/public/olympics/ol112.html