Ο Βορειοηπειρώτης Εθνομάρτυρας Γρηγόρης Λαμποβιτιάδης από την Δούβιανη

Τα απάνθρωπα βασανιστήρια, η καταδίκη σε θάνατο και η εκτέλεσή του 6 μήνες μετά την σύλληψή του.

Ένας ακόμη Βορειοηπειρώτης εθνομάρτυρας και υπέρμαχος των δικαιωμάτων μας, προστίθεται στην πλειάδα των υπέρ πατρίδος αγωνιζομένων Ελλήνων.

Γόνος δεροπολίτικης οικογένειας από τη γνωστή Δούβιανη, διαδραμάτισε έναν σπουδαίο ρόλο μέσα στην ισχύουσα κομμουνιστική δικτατορική λαίλαπα της Αλβανίας, έχοντας κατά νου μόνον το όραμα της ανόρθωσης των Βορειοηπειρωτών.

Ο ίδιος υπήρξε ένα μεγάλο πρόσκομμα στο Αλβανικό Κομμουνιστικό Κόμμα όπως και άλλοι διανοούμενοι γιατροί, δικηγόροι, έμποροι, δάσκαλοι και ιερείς.

Οι λεγόμενοι “κομματικοί” της εποχής, άρχισαν να επιτίθενται αμαυρώνοντας την προσωπικότητά του και κατηγορώντας τον ως ακραίο εθνικιστή – σοβινιστή. Οδοντίατρος στο επάγγελμα, φιλεύσπλαχνος και ελεήμων.

Κατά την περίοδο του Ελληνοϊταλικού πολέμου, οι υποστηρικτές των φασιστών βομβαρδίζουν το σπίτι του, σκοτώνοντας έτσι την αγαπημένη του σύζυγο Ανδρονίκη.

Κατόπιν της λήξεως του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, συγκεκριμένα το έτος 1945, στην Αλβανία κυβερνά ο Ε. Χότζα και οι υποστηρικτές του. Αρχικώς τους στόχος υπήρξε η εξάλειψη οποιαδήποτε εναντιώνονταν ή οι ίδιοι θεωρούσαν ως “εχθρό του λαού”. Έτσι οι κομμουνιστές έβαλαν στο στόχαστρο και τον Γρηγόρη καθώς και την σύζυγο του Μαρία.

Το Γρηγόρη συνέλαβαν όργανα της λαϊκής ασφάλειας εκ των κομμουνιστών του Χασκόβου, Βανίστης και Δερβιτσιάνης την 28η Δεκεμβρίου του 1945. Τα μισερά αιμοβόρα υποκείμενα μπήκαν στο ιατρείου του για να τον συλλάβουν. Αυτοί δέχθηκαν σφοδρά επίθεση απ’ τον αθλητή και πυγμάχο Γρηγόρη, ο οποίος του έσπασε τα δόντια και τα σαγόνια των τεράτων αυτών, τα οποία έντρομα και αιμόφυρτα έσπευσαν να ζητήσουν ενίσχυση από τη λαϊκή ασφάλεια για να τον συλλάβουν.

Εβδομάδες ολόκληρες μέρα και νύχτα υποβάλλεται σε πολύωρες ανακρίσεις από τα τέρατα της ασφάλειας μέχρι την ημέρα της δίκης. Η δίκη του Γρ. Λαμποβιτιάδη διήρκησε πολλές μέρες διότι με το πρόσωπο αυτό δεν δικαζόταν μόνο ο γιατρός, αλλά ολόκληρος ο ελληνισμός της Β. Ηπείρου.

Ο εισαγγελέας Γ. Κώτσιας απήγγειλε την εις θάνατον καταδίκη του Γρηγορίου. Μέχρι την ημέρα της εκτελέσεώς του ο ήρωας υπεβλήθη φριχτά βασανιστήρια. Υπεβάλλετο στο μαρτύριο της πείνας και της δίψας και τον έδερναν μέρα και νύχτα παραμορφώνοντας το ωραίο του πρόσωπο από τα γρονθοκοπήματα, του έσπασαν τα δόντια με το σφυρί, το σώμα του έγινε κατάμαυρο από τον ξυλοδαρμό και οι σάρκες του γέμισαν πληγές από τις κακώσεις και τα βασανιστήρια.

Για να δικαιολογήσουν οι δήμιοι την εκτέλεσή του, ζήτησαν από τους υπεύθυνους τους πολιτικούς ινστρούκτορες των διαφόρων χωριών να συγκεντρώσουν υπογραφές όπου να ζητείται η εκτέλεση του Γρ. Λαμποβιτιάδη ως προδότη του απελευθερωτικού αγώνα του αλβανικού λαού. Ανακοινώθηκε τελικά πανηγυρικώς δια των χωνιών ότι ο προδότης της Αλβανίας γιατρός Γρ. Λαμποβιτιάδης θα εκτελεσθεί στο Τζαμαλή και καλούσαν όλους τους κατοίκους να παρευρεθούν εκεί. Και ήδη ξεχύθηκε στους δρόμους της πόλης όλο το μαινόμενο πλήθος. Η αγορά του Αργυροκάστρου γέμισε από τη μαύρη Τουρκιά. Αλητόπαιδα του βουνού, αποβράσματα της μισητής κοινωνίας του τουρκικού όχλου του Αργυροκάστρου.

Ήρθαν οι δήμιοι από τα κελιά της λαϊκής ασφάλειας. Στη μέση ο μάρτυς ψύχραιμος και ακατάβλητος με το μέτωπο ψηλά, υπερήφανος ατενίζοντας περιφρονητικά το πλήθος το οποίο κραύγαζε: «γρήγορα το λυτάρι στον προδότη», στου Τζαμαλή τον Μάιο του 1946 εκτελέσθηκε ο μάρτυρας. Ο ήρωας μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του διατηρεί την ψυχραιμία και όλο το μεγαλείο της ευγενούς ψυχής του. Και όταν επικεφαλής του αποσπάσματος τον ρώτησε για την τελευταία του επιθυμία, ο απτόητος Γρηγόριος, φώναξε στην ελληνική και αλβανική γλώσσα: «ΖΗΤΩ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ» Αυτά ήταν τα τελευταία του λόγια τα οποία κάλυψε η ομοβροντία των δηλών και ποταπών τυράννων του. Η Δρόπολη και όλη η Βόρειος Ήπειρος δεν θα λησμονήσουν ποτέ τον μάρτυρα τούτον της ελληνικής ιδέας. Ορθώς δε ο δήμος Ιωαννιτών ονόμασε μία οδό της πόλης: Οδός Γρηγορίου Λαμποβιτιάδου.

Η τιμωρία για τo άψυχo σώμα του Γρηγόρη, ήταν η μαζική και ανώνυμη ταφή τους. Αργότερα ο γιος του Γεώργιος διενήργησε έρευνα ούτως ώστε να ανακαλύψει τα οστά του. Έτσι τα εντόπισε και τα εναπόθεσε σε τάφο στο χωριό τους τη Δούβιανη, κατά το ελληνορθόδοξο τυπικό της ταφής τους.

Σύμφωνα με μαρτυρίες Βορειοηπειρωτών, ο Γρηγόρης Λαμποβιτιάδης και τόσοι άλλοι αγωνιστές προδόθηκαν και βασανίστηκαν από χέρια ελληνικά, απ’ ανθρώπους που συνεργάστηκαν με το κομμουνιστικό καθεστώς και συμμετείχαν ασυστόλως σε πολλά κακουργήματα (τα ονόματά τους είναι γνωστά). Και ως μόνη κατηγορία κατά των εθνομαρτύρων υπήρξε το γεγονός πως οι εκείνοι δήλωναν ευθαρσώς την ελληνική τους καταγωγή και διατράνωναν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών.

Πηγές:
-«Η Δούβιανη της Βορείου Ηπείρου» – Νικόλαος Παπαδόπουλος 1971
-Αρχείο ιστοσελίδας ΣΦΕΒΑ – sfeva.gr