Ξωπατέρας ή Ξώπαπας, ο μεγάλος επαναστάτης της Μεσσαράς, στην Κρήτη

Ο πύργος του Ξωπατέρα

Ο Ξωπατέρας ή Ξώπαπας, βαπτισμένος ως Ιωάννης Μαρκάκης από τα Μανουσιανά, υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες επαναστατικές φυσιογνωμίες της Κρήτης. Η ύπαρξη του συνδέθηκε στενά με τη Μονή Παναγίας Οδηγήτριας, κοντά στο χωριό Σίβας της επαρχίας Πυργιωτίσσης.
Όταν ήταν μικρός έγινε μοναχός και ονομάστηκε Ιωάσαφ. Όμως ήταν τόσο ανήσυχο πνεύμα και δραστήριος που δεν τον κάλυπτε η αφοσίωση στο Θεό, έτσι η καταπίεση της δουλείας και των ομοεθνών του, τον οδήγησαν σε ανθρώπινα πάθη.


Το 1810 σκότωσε έναν γενίτσαρο, που είχε προσβάλει την τιμή της οικογένειας του. Καθαιρέθηκε από τον Μητροπολίτη και έτσι τον ονόμασαν Ξωπατέρα ή Ξώπαπα. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή καθαιρέθηκε επειδή απέκτησε παιδί εκτός γάμου.

Μετά την καθαίρεσή του έχτισε έναν πύργο στη βορειοδυτική γωνία της μονής, τον οποίο τον κατέστησε ορμητήριο κατά των Τούρκων. Μαζί με τους συντρόφους του, πέντε μοναχούς, πέντε λαϊκούς και την αδελφή του, συμμετείχαν στον αγώνα των επαναστατών της Κρήτης.

Το 1828, μετά το φόνο του αιμοσταγούς γενίτσαρου “Αργολίδη” από τον Ξωπατέρα, οι Τούρκοι όρμησαν κατά της Μονής Οδηγήτριας με δύναμη 800 αντρών. Ο Ξωπατέρας κάλεσε όλους τους Μεσσαρίτες οπλαρχηγούς για ενίσχυση αλλά δεν μπόρεσαν να φτάσουν ως εκεί λόγω καιρικών συνθηκών και την υπερχείλιση του ποταμού Γεροπόταμου.

Τρία μερόνυχτα κράτησε η μάχη και ο Ξωπατέρας σκορπούσε τον θάνατο στους Τούρκους ανελέητα. Την δεύτερη μέρα οι Τούρκοι προσπάθησαν να βάλουν φωτιά στον πύργο αλλά τους εκσφενδόνισε 10 κυψέλες με μέλισσες με αποτέλεσμα ολόκληρη την μέρα να τους κρατήσει μακριά.

Όλοι οι δικοί του είχαν σκοτωθεί εκτός την αδελφή του. Την τρίτη μέρα, οι εχθροί έβαλαν φωτιά. Η αδελφή του πέθανε από ασφυξία, ενώ ο ίδιος με το μαχαίρι στο χέρι και με σπασμένο πόδι όρμησε πάνω τους και μαχαίρωνε όποιον τον πλησίαζε, μέχρι που κάποιος του πήρε το κεφάλι. Λένε πως σκότωσε 30 Τούρκους και τραυμάτισε 15.


Σήμερα ο πύργος του Ξωπατέρα στέκεται αγέρωχος μέσα στον περίβολο και κοντά στην είσοδο της Μονής Οδηγήτριας.

«Πουλιά μην κελαηδήσετε,

Σάββατο γη Δευτέρα,

γιατί τόνε σκοτώσανε

Τούρκοι τον Ξωπατέρα…»



( τραγούδι Ψαραντώνης- Αλέξανδρος Καλεμάκης- Γιώργος Βιτώρος).
Θρύλος της Κρήτης.



Πηγή: Μύθοι και Θρύλοι της Κρήτης

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια