Η σημαντική ανακάλυψη του πορτρέτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου

«Αυτό το πορτρέτο φέρνει ακριβώς όλη την ελληνιστική αντίληψη για τον Αλέξανδρο πίσω στη Μακεδονία». Η προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, Αγγελική Κοτταρίδη μιλάει στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για την αναπάντεχη ανακάλυψη του υστεροελληνιστικού πορτρέτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το οποίο για πολλά χρόνια ήταν ξεχασμένο σε μία γωνία στις αποθήκες του αρχαιολογικού Μουσείου Βέροιας.

«Τακτοποιούμε εκ βάθρων το αρχαιολογικό μουσείο στη Βέροια, αναδιοργανώνουμε, φτιάχνουμε καινούριες αίθουσες περιοδικών εκθέσεων κι ετοιμάζουμε και τη μεγάλη έκθεση, που θα γίνει στον ημιυπαίθριο χώρο στην αυλή. Τακτοποιούσαμε τις αποθήκες και το είδα σε μία γωνία.
Ήταν πασαλειμμένο με κονιάματα, διότι είχε χρησιμοποιηθεί σε έναν τοίχο -κάποια στιγμή τον 18ο-19ο αιώνα- σαν οικοδομικό υλικό και είχε βρεθεί σε ένα χωριό στον κάμπο, στα μπάζα. Το είχαν μαζέψει οι αρχαιολόγοι ως αρχαίο, το βάλανε στην αποθήκη και ξεχάστηκε εκεί, δεν ασχολήθηκε κανείς μαζί του, δεν αναγνώρισε κανείς ότι ήταν ο Αλέξανδρος», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Κοτταρίδη.

Την ανακάλυψη είχε γνωστοποιήσει η ίδια με ανάρτησή της στα μέσα κοινωνική δικτύωσης: «Πριν μερικούς μήνες καθώς αδειάζαμε τις αποθήκες για τις αναπροσαρμογές, τον είδα… παρά τις πληγές που άφησαν στο ωραίο του πρόσωπο οι αιώνες και η άγνοια, η λεοντίσια χαίτη, τα ονειροπόλα μάτια, το απαραγνώριστο βλέμμα ήταν εκεί… ο Αλέξανδρος που αναζητούμε τα ζωντανά του ίχνη στην Οικουμένη! Ένα υστεροελληνιστικό πορτρέτο με έντονο τον απόηχο του Περγαμηνού μπαρόκ, ένας Αλέξανδρος θεός, όπως είχαν μάθει να τον βλέπουν οι πολίτες του κόσμου που εκείνος ονειρεύτηκε, πίσω στην πατρώα γη, τόσο κοντά στους τάφους των προγόνων και του γιου του, ένας απροσδόκητος και ανέλπιστος θησαυρός, που στα χέρια των άξιων συντηρητών μας ξαναβρήκε κάτι από την παλιά του αίγλη!», ανέφερε -μεταξύ άλλων.

«Στη Βέροια έχει πάρα πολύ ενδιαφέροντα μαρμάρινα ευρήματα. Βγάζοντας αυτό το υλικό αναγνώρισα ότι είναι Αλέξανδρος, είπα να τον καθαρίσουμε, να δούμε τι εποχή είναι. Τον καθαρίσαμε, τον συντηρήσαμε, τον είδαμε. Είναι εξαιρετικό, πολύ καλό έργο του 2ου αιώνα π.Χ.», συνεχίζει η αρχαιολόγος, εξηγώντας πως πρόκειται για «πολύ σημαντικό στοιχείο, γιατί στη Μακεδονία έχουμε βρει τρία μαρμάρινα κεφάλια του Αλέξανδρου –το ένα στην Πέλλα αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., το άλλο είναι από την Καβάλα που είναι ρωμαϊκό αντίγραφο και το άλλο αυτό της Ημαθίας, που είναι 2ος αιώνας και είναι ένα πολύ σημαντικό εύρημα, που συμπληρώνει τη σειρά των -μετά θάνατον του Αλέξανδρου- πορτρέτων, τα οποία έχουμε στη Μακεδονία, γιατί έχουμε στη Βεργίνα το ελεφαντοστέινο κεφαλάκι και την τοιχογραφία, που είναι τα μόνα που ξέρουμε πριν τον θάνατό του, που τα έχει δει».

«Συνδέεται με τη Βέροια κι έχει επιρροές από τη Μικρά Ασία»

Η κ. Κοτταρίδη εκτιμά ότι το πορτρέτο του Μεγάλου Αλεξάνδρου συνδέεται με τη Βέροια. «Έχει επιρροές από τη Μικρά Ασία. Κυριαρχεί το Περγαμηνό μπαρόκ. Δένει με τη Βέροια, η οποία κατά τα αυτοκρατορικά χρόνια είναι η πρώτη και σημαντικότερη πόλη της Μακεδονίας. Μέχρι το 300 μ.Χ., που πάει ο Γαλέριος στη Θεσσαλονίκη, η Βέροια είναι η έδρα του «Κοινού των Μακεδόνων» και είναι η πόλη που τον 2ο μ.Χ αιώνα, τα χρόνια του Αδριανού και των Αντωνίνων, θεωρείται κατά έναν τρόπο η πατρίδα του Αλέξανδρου, γίνονται οι Αλεξάνδρειοι αγώνες εκεί, έχουμε την αναβίωση του ονόματος του Αλέξανδρου, έχουμε πολλούς άρχοντες, έχουμε επιγραφές με Αλέξανδρους και Αλεξάνδρες, κόβονται νομίσματα με τον Αλέξανδρο, έχουμε ένα πολύ ωραίο νόμισμα με Αλέξανδρο και τον Βουκεφάλα. Αυτά τον 2ο αιώνα μετά Χριστόν», επισημαίνει η κ. Κοτταρίδη.

«Αλλά», προσθέτει, «φαίνεται ότι ήδη από τον 2ο αιώνα προ Χριστού η Βέροια έχει έναν κεντρικό ρόλο στην απόδοση τιμής στον Αλέξανδρο, που θεωρείται πια θεός και προφανώς με όλο αυτό σχετίζεται και αυτό το πάρα πολύ ωραίο πορτρέτο, το οποίο θα είναι κεντρικό έκθεμα στη μεγάλη έκθεση, που θα ανοίξει στο τέλος του 2020 το νέο μουσείο των Αγών».

«Στο πλαίσιο των εγκαινίων του νέου μουσείου μαζί με την μεγάλη έκθεση «Αιγών μνήμη», θα έχουμε και μία έκθεση που θα λέγεται «Οικουμένης αντίδωρον» και θα αφορά το πώς φτάνει ο απόηχος της ελληνιστική οικουμένης στη Μακεδονία πίσω. Εκεί κεντρικό έκθεμα θα είναι αυτό το πορτρέτο», εξηγεί.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ