Οι αμφιλεγόμενοι ιππότες του Βυζαντίου, “ΛΑΤΙΝΙΚΟΝ”

Μία ανάπλαση της εικόνας της πιο διαβόητης μονάδας του Βυζαντίου με άγνωστες λεπτομέρειες για τις στολές και τον οπλισμό των Δυτικών μισθοφόρων.

Η στρατολόγηση μαχητών από τη Δύση ήταν θεσμός από την πρώιμη περίοδο του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους, καθώς οι Βυζαντινοί είχαν κληρονομήσει το σύστημα των foiderati. Ο Ιουστινιανός σχημάτιζε μονάδες ιππικού από τους Βανδάλους και Γότθους αιχμαλώτους και ο Ηράκλειος είχε στο σύνταγμα των Οπτιματών και τον Βουκελλαρίων – Οστρογότθους από την Ιταλία. Είναι μάλλον πιθανό ότι όταν εντάθηκαν οι σχέσεις με τον Καρλομάγνο, πολλοί Λομβαρδοί εξόριστοι βρήκαν το δρόμο τους στο Βυζαντινό στρατό και ίσως και στην Βασιλική Εταιρία που αποτελούσε τότε την αυτοκρατορική Σωματοφυλακή. Μέχρι αυτή την περίοδο δεν αποτελούσαν επίλεκτο σχηματισμό και ίσως διαμοιράζονταν ανάμεσα στα «θεματικά» στρατεύματα προς αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων.

Η μεγάλη στρατολόγηση Δυτικών αρχίζει στο τέλος του 9ου αιώνα. Τα Χριστούγεννα του 876 μ.Χ. ο Βυζαντινός κυβερνήτης του Μπάρι (Βάριον) κατέλαβε την πόλη μετά από πρόσκληση των κατοίκων που φοβόταν ότι οι Λομβαρδοί δούκες δεν μπορούσαν να τους προστατέψουν από τους ‘Αραβες. Τον επόμενο χρόνο Βυζαντινοί διπλωμάτες συγκρότησαν συμμαχία των δουκάτων και των κοινοτήτων κατά των Αράβων. Το σύνολο του βαρέως ιππικού παρεχόταν από τους Λομβαρδούς δούκες που μάχονταν ως βαριά θωρακισμένοι ιππείς.

Το 885-6 μ.Χ. οι Βυζαντινοί κατέλαβαν την Καλαβρία και το 891 μ.Χ. δημιούργησαν ένα νέο διοικητικό θέμα με βάση την Aπουλία, που το ονόμασαν «Λογγοβαρδία». Οι Λομβαρδοί δούκες ήταν διαιρεμένοι και δεν μπορούσαν αντιδράσουν, αλλά ο δούκας Meles και οι άλλοι αφού προσέλαβαν Νορμανδούς μισθοφόρους επαναστάτησαν το 1009 μ.Χ. Ο Βασίλειος Β’ απέστειλε τον ικανό στρατηγό Bιοιωάννη που με συνδυασμό δωροδοκιών και στρατιωτικής πίεσης επανάφερε την αυτοκρατορική εξουσία. Κατόπιν χρησιμοποίησε τους Νορμανδούς μισθοφόρους κατά των Αράβων της Σικελίας.
Όσο υπήρχε στιβαρός διοικητής στο αξίωμα του Κατεπάνω της Ιταλίας όλα ήταν υπό έλεγχο. Αλλά από το θάνατο του Βασιλείου Β΄ και μετά η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο των Βυζαντινών. Οι Νορμανδοί μισθοφόροι άρπαζαν τα Λομβαρδικά φρούρια και λεηλατούσαν τις Βυζαντινέ επαρχίες. Η κατάσταση ανατράπηκε όμως από τον ικανό στρατηγό Γεώργιο Μανιάκη. Αφού εξασφάλισε την υποστήριξη των Νορμανδικών φρατριών Hauteville και Drengot αποκατέστησε την Βυζαντινή κυριαρχία. Κατόπιν εξεστράτευσε στη Σικελία κατά των Αράβων και ανακατέλαβε το σύνολο της νήσου.

[caption id="" align="alignleft" width="314"] Σύγχρονη αναπαράσταση Νορμανδού ιππότη[/caption]

Τα πιο αξιόπιστα τμήματα του στρατού του ήταν οι Βάραγγοι και οι Ιταλιώτες ιππείς Νορμανδοί και Λομβαρδοί. Ο Μανιάκης όμως ταπείνωσε δημόσια τον επικεφαλής των Λομβαρδών ιπποτών Arduin και τον έκανε να λιποτακτήσει. Μετά την ανάκληση του Μανιάκη οι Hauteville κατέλαβαν τη Σικελία για λογαριασμό τους. Ο Μανιάκης στηριζόμενος στους Δυτικούς ιππότες αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας αλλά εφονεύθει στο Οστροβο έξω από τη Θεσσαλονίκη

Εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη των Βυζαντινών για έτοιμους εκπαιδευμένους στρατιώτες οι Νορμανδοί πέρασαν σε μεγάλους αριθμούς στην Βυζαντινή επικράτεια. Ένας από τους πρώτους ήταν ο Hervé στα 1050. Οι Νορμανδοί ήταν τοποθετημένοι σαν φρουρές στα ανατολικά σύνορα και οι βάσεις τους ήταν η Μαλάτυα και η Έδεσσα. Βλέποντας την αδυναμία του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους θέλησαν να επωφεληθούν.
Ο πολύς Roussel de Bailleul δοκίμασε να δημιουργήσει ανεξάρτητο κράτος στην Ανατολία αλλά συνελήφθη από τον Αλέξιο Κομνηνό. Από το 1073 έως το 1074, 8000 από τις 20000 άντρες του στρατηγού Φιλάρετου Βραχάμιου που πολεμούσε τους Σελτζούκους ήταν Αφράνγιοι (Φράγκοι) υπό τον στρατηγό Raimbaud.
Στην Κωνσταντινούπολη μαθαίνουμε από την «Αλεξιάδα» ότι ήταν στρατοπεδευμένοι Γερμανοί. Οι διπλωματικοί ελιγμοί των Κομνηνών εξασφάλισαν αρκετές φορές βαρύ Γερμανικό ιππικό στην Αυτοκρατορία. Την εποχή του δυτικόφιλου Μανουήλ Κομνηνού οι ξένοι ιππότες κυριολεκτικά κατέκλυσαν το Βυζάντιο.
Ο Μανουήλ άλλωστε πολεμούσε εναντίον αντιπάλων οι οποίοι εφάρμοζαν την τακτική των σαρωτικών επελάσεων βαριά οπλισμένων ιπποτών και σκέφτηκε να τους αντιμετωπίσει με τον ίδιο τρόπο.
Καθώς μετά το Μαντζικέρτ δεν υπήρχε πλέον γηγενές ιππικό που να εφαρμόζει αυτή την τακτική η λύση ήταν οι πρόσληψη Δυτικών ιπποτών.
Όλη την επόμενη περίοδο το Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος στηρίζεται αποκλειστικά σε σε Δυτικούς μισθοφόρους για να συγκροτεί μονάδες βαρέως ιππικού.
Η γενική σήψη, ο οικονομικός μαρασμός και οι εμφύλιοι πόλεμοι στους οποίους εμπλέκονται οι Δυτικοί για δικό τους όφελος καταστρέφουν σιγά σιγά το κράτος. Ο επίλογος των ξένων μισθοφόρων αλλά και της Αυτοκρατορίας γράφεται στα 1453 με την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως.

Λεγεώνα της Δύσης

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως οι πρώτοι νεοσύλλεκτοι ήταν μάλλον Λομβαρδοί και ήταν αρχικά εντεταγμένοι στο ιππικό των Ιταλικών επαρχιών του Βυζαντίου. Από τότε οι δυτικές μονάδες αντιμετωπίζονταν με καχυποψία ίσως λόγω των συχνών στάσεων των τοπικών δουκών.
Τα σκήπτρα όμως σύντομα τα καταλαμβάνουν οι Νορμανδοί.

Οι Νορμανδοί ήταν απόγονοι Σκανδιναβών επιδρομέων. ΟΙ Φράγκοι βασιλείς τους παραχώρησαν τις βόρειες επαρχίες του βασιλείου τους με αντάλλαγμα υποτέλεια και προσφορά στρατιωτικής υπηρεσίας. Οι πρώην επιδρομείς δέχτηκαν την γαλλική γλώσσα και τις Φράγκικες φεουδαλικές συνήθειες και από βαριά οπλισμένοι πεζοί εξελίχθηκαν σε ιππότες.

Σύγχρονη αναπαράσταση ιππότη του πρώιμου 13ου αιώνα

Σύμφωνα με τα συνήθεια της εποχής ο πρωτότοκος γιος κληρονομούσε τον πατρικό κλήρο και οι νεώτεροι, αν δεν εξασφάλιζαν γάμο με μία πλούσια κληρονόμο, έφευγαν προς άγραν της τύχης τους δια των όπλων. Την περίοδο εκείνη τα χριστιανικά βασίλεια πιέζονταν από το Ισλάμ και οι αποφασισμένοι έφιπποι πολεμιστές ήταν πολύτιμοι. Ο πειρασμός λοιπόν να κατέβουν στο μυθικό Νότο για να βρούν την τύχη τους ήταν μεγάλος.

Ο χρονικογράφος Geoffrey Malaterra έγραψε για τους Νορμανδούς ότι: «..διακρίνονται ιδιαίτερα από πονηριά, περιφρονούν την κληρονομιά τους με την ελπίδα να αποκτήσουν μεγαλύτερη περιουσία, είναι πρόθυμοι για κέρδος και κυριαρχία, επιρρεπείς σε κάθε είδους υποκρισία, ακροβατώντας μεταξύ γενναιοδωρίας και απληστίας και συνδυάζοντας ιδιόρρυθμα αυτές τις δύο φαινομενικά αντίθετες ιδιότητες. Οι ηγέτες τους είναι ιδιαίτερα γενναιόδωροι χάριν της επιθυμίας τους για φήμη. Είναι επίσης μια ράτσα επιδέξια στην κολακεία, απορροφημένοι στη μελέτη της ευγλωττίας, ώστε ακόμη και τα αγόρια είναι επιδέξιοι ρήτορες, μια ράτσα ατίθαση εκτός κι αν συγκρατήται από το ζυγό της δικαιοσύνης. Υπομένουν την κούραση,την πείνα και το κρύο όποτε η μοίρα το ρίξει επάνω τους. Είναι απορροφημένοι με το κυνήγι και την ιερακοτροφία, και τους αρέσουν ιδιαίτερα τα άλογα και όλα τα όπλα του πολέμου…»

Όπως ήταν επόμενο αυτοί οι άντρες σεβόντουσαν μόνο τους δυναμικούς ηγέτες, αλλά από τα μέσα του 11ου αιώνα το Βυζάντιο δεν είχε αρκετούς από αυτούς. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι ιππότες στασίαζαν με τη πρώτη ευκαιρία και επιχειρούσαν να ιδρύσουν ανεξάρτητα κράτη. Παρά τα συνεχή προβλήματα, το θάρρος τους και η μαχητικότητά τους έγιναν αιτία να συνεχίσουν οι Βυζαντινοί να τους προσλαμβάνουν ως μισθοφόρους έως το 1200. Η μονάδα όμως ήταν αξιόπιστη και αποτελεσματική μόνο όταν την διοικούσαν ηγήτορες του διαμετρήματος του Μανιάκη ή των Κομνηνών.

Οι πρώτοι Γερμανοί πιθανώς στρατολογήθηκαν από τον Ιωάννη Τσιμισκή. Το 1081 τους αναφέρει η Άννα Κομνηνή. Η μονάδα όμως πρέπει να έγινε πολυπληθέστερη μετά τον γάμο του Μανουήλ Κομνηνού με την Bertha von Sulzbach.
Με τον δεύτερο γάμο του με τη Μαρία της Αντιόχειας ο Μανουήλ προσέλαβε αρκετούς Φράγκους του Λεβάντε.
Οι «Λατινικοί» έγιναν αντιπαθείς στον πληθυσμό καθώς ο στρατός χρησιμοποιούταν και σαν φοροσυλεκτικός μηχανισμός.
Η φοροσυλλογή από τους ξένους έφτανε τα όρια της λεηλασίας και το θρησκευτικό αίσθημα του πληθυσμού προκαλείτο από τις επιτάξεις εκκλησιαστικών πόρων από αλλόδοξους ξένους.
Οι Βυζαντινοί θεωρούσαν τους ιππότες βαρβάρους. Από την πλευρά τους οι Δυτικοί έβλεπαν την σήψη και την αδυναμία της αυτοκρατορίας και οι προσπάθειές τιθάσευσις τους γίνονταν όλο και πιο δύσκολες καθώς θεωρούσαν του Βυζαντινούς μαλθακούς και απόλεμους.
Οι δογματικές διαφορές σε μια εποχή που η θρησκεία έπαιξε σημαντικό ρόλο επιδείνωναν την κατάσταση.Η αντι-λατινικές ταραχές και οι σφαγές του 1182 οδήγησαν στη διάλυση της μονάδος.

Το 1204 όμως, ο Θεόδωρος Λάσκαρης την ανασυστήνει με 800 Ιταλούς στρατιώτες που διακρίνονται στις μάχες κοντά στον ποταμό Μένανδρο. Γύρω στο 1250 προστίθενται Ούγγροι ιππότες που αργότερα θα συμβάλουν στην νίκη της Πελαγονίας.
Πολλοί από τους Φράγκους αιχμαλώτους της μάχης εντάσσονται στη μονάδα. Από το 1263 μέχρι το 1270 ο Λομβαρδός τυχοδιώκτης Λικάριο, που οι Βυζαντινοί χρονικογράφοι ονομάζουν Ικάριο ανακαταλαμβάνει το σύνολο των Φραγκικών κτήσεων στο Αιγαίο για λογαριασμό του αυτοκράτορα.

Αναπαράσταση ιππότη του τέλους του 14ου αι.-
Ευγενική παραχώρηση: «Wolfshead Bowmen» England/UK

Μετά την καταστροφική εμπειρία με την την Καταλανική εταιρία ο αριθμός τον Δυτικών στο στρατό περιορίζεται αλλά η ανάγκη για βαρύ ιππικό παραμένει. Οι περισσότεροι Δυτικοί είναι πλέον τοξότες ή χειριστές των πρωτόγονων πυροβόλων της εποχής.Τα οικονομικά του κράτους είναι άσχημα και ο στρατός συρρικνώνεται και ακολουθεί την γενική αποσύνθεση.
Ο βασιλιάς της Γαλλίας Κάρολος ΣΤ’ στέλνει 1200 άντρες στον Μανουήλ Παλαιολόγο με επικεφαλής το στρατάρχη Boucicaut.
Ο Boucicaut φτάνει στην Κωνσταντινούπολη και διεξάγει επιδρομές κατά του Βαγιαζήτ αλλά με πενιχρά αποτελέσματα.
Το 1445 300 ιππότες στέλνονται στον Δεσπότη του Μυστρά από τον Δούκα της Βουργουνδίας και το 1453 ο επίλογος της μονάδας γράφεται στα Θεοδοσιανά τείχη από τους άνδρες του Gustiniani που αγωνίστηκαν γενναία μέχρι τη εξουδετέρωση του αρχηγού τους.

Γενικά το «Λατινικό» σώμα απετέλεσε μία πολυεθνική λεγεώνα στην οποία υπηρέτησαν πολεμιστές από την Δυτική Ευρώπη. Το σώμα απέδωσε τα μέγιστα κάτω από στιβαρούς ηγέτες και έβλαψε επίσης σοβαρά το Βυζαντινό κράτος όταν υπήρχε ανίκανη διοίκηση.

Στην υπηρεσία του Βυζαντίου

Σε αντίθεση με τους Βαράγγους, οι Ιππότες του «Λατινικού» δεν είχαν καθόλου ομοιομορφία στην εμφάνισή τους. Αρχικά φορούσαν αλυσιδωτό θώρακα με κοντά μανίκια και κωνικά κράνη τύπου “Spangenhelm” αποτελούμενα από τέσσερα τουλάχιστον σιδηρά ελάσματα που συγκρατούντο με τη βοήθεια μιας μεταλλικής στεφάνης. Τα κράνη “σλαβικού τύπου” ή τα κράνη των λαών της ανατολής με οξεία κωνική απόληξη θα ήταν ασυνήθιστα εκτός και αν προέρχονταν από λάφυρα. Τα κράνη δεν έφεραν εσωτερική επένδυση και προσαρμόζονταν πάνω σε ειδικά διαμορφωμένους μάλλινους ή δερμάτινους σκούφους, ενώ είχαν τρύπες για δερμάτινα λουριά που χρησιμοποιούντο σαν υποσιάγωνα.

Πρώτοι οι Νορμανδοί αρχίζουν να χρησιμοποιούν μια κουκούλα φτιαγμένη από σιδερένιους κρίκους σαν επιπλέον προστασία. Ένα άσπρο τουρμπάνι ίσως τυλιγόταν γύρω από το κράνος ως προστασία από τη θερμότητα όπως συνήθιζαν και οι Μουσουλμάνοι αντίπαλοί τους.
Ο θώρακας πάλι θα φερόταν πάνω από ένα ειδικά διαμορφωμένο μάλλινο ή δερμάτινο «υποθωράκιο» (το Βυζαντινό «καμβάδιο») που θα βοηθούσε στην απορρόφηση των κραδασμών από τα βίαια χτυπήματα στη διάρκεια των συμπλοκών.
Σύγχρονες έρευνες αποκάλυψαν ότι ο θώρακας παρείχε εξαιρετική προστασία από βέλη παρά τα περί του αντιθέτου μέχρι τώρα γραφόμενα. Στην «Αλεξιάδα» αναφέρεται ότι η μόνη αποτελεσματική τακτική εναντίων ιπποτών είναι η τόξευση των συνήθως αθωράκιστων αλόγων.

Νορμανδοί πολεμιστές το 1140 μ.Χ.

Οι ιππότες έφεραν μία «αμυγδαλοειδή» ασπίδα με μεταλλικό ομφαλό στο κέντρο. Πολλές φορές η ασπίδα είχε μήκος από το λαιμό μέχρι το γόνατο και ήταν επιπλέον αναρτημένη στο ώμο με τη βοήθεια ενός τελαμώνα. Όσοι μπορούσαν, θα είχαν ενισχύσει την περίμετρο των ασπίδων με μεταλλικά ελάσματα. Κάθε ιππότης έφερε στην ασπίδα του το δικό του προσωπικό ή οικογενειακό έμβλημα. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για κάποιο έμβλημα μονάδας.

Χρησιμοποιούσαν λόγχες κατά την επέλαση αλλά ενδεχομένως ακόμη και ακόντια στις επιδρομές. Ο πέλεκυς δεν ήταν τόσο συνηθισμένο όπλο. Ένα ρόπαλο με μεταλλική ενίσχυση, το «μαντζούκιο» των Βυζαντινών, ήταν δημοφιλές λόγω του χαμηλού του κόστους αλλά και της ιδιότητάς του να σπάζει τα οστά του αντιπάλου κάτω από την θωράκιση.
Τα μακριά ξίφη ήταν το κύριο όπλο των ιππέων για μάχη σώμα με σώμα και αποτελούσαν σύμβολο της τιμής των ιπποτών.
Μια μεγάλη ποικιλία μαχαιριών και στιλέτων θα χρησίμευαν ως δευτερεύοντα όπλα αλλά και εργαλεία.
Τα ενδύματά τους θα ήταν κυρίως χονδροΰφαντοι μάλλινοι χιτώνες και φυσικά θα εντυπωσιάστηκαν από του λινούς βαμβακερούς αλλά και μεταξωτούς χιτώνες των Βυζαντινών. Οι μακριές μπότες και κόκκινοι μανδύες αναφέρονται από τους χρονικογράφους αλλά οι κόκκινοι επενδύτες θα βρίσκονταν μάλλον μεταξύ των ηγητόρων. Οι λοιποί άνδρες θα έφεραν απλούς γκρίζους μανδύες ή γούνες ζώων που θα χρησιμοποιούντο και ως κλινοσκεπάσματα εκστρατείας.

Κατά τον 12ο αιώνα όμως και μετά ο αμυντικός εξοπλισμός βελτιώνεται. Εμφανίστηκαν στερεότερα κωνικά κράνη με ρινοφυλακτήρες, φτιαγμένα από ένα ενιαίο κομμάτι μετάλλου. Η προστασία των ανδρών θα αναβαθμίστηκε με την εφαρμογή και μεταλλικών επιθεμάτων στον αλυσιδωτό θώρακα. Περικνημίδες και επιχειρίδες, αποτελούμενες από ορθογώνια τμήματα μετάλλων, προσαρμοσμένες με δερμάτινα λουριά χρησιμοποιούνταν για να προστατεύσουν τα χέρια και τα πόδια Τα πρόσωπα καλύπτονται με σιδηρά προσωπεία προσαρμοσμένα στο κράνος και σιγά σιγά εμφανίζονται κυλινδρικά κράνη με εντυπωσιακά λοφία.
Οι ιππότες του 13ου και 14ου αιώνα ίσως να είχαν μια ελαφρώς διαφορετική εμφάνιση. ακολουθώντας τις συνήθειες της εποχής Στο εξοπλισμό τους πλέον περιλαμβάνονται κράνη με προσωπεία που ανασηκώνονται και πολεμικές σφύρες. Τα άλογα είναι βαριά θωρακισμένα και πανοπλίες θα αποτελούνταν από στερεά μονοκόμματα μεταλλικά ελάσματα. Η εξέλιξη αυτή προήλθε από την επαφή τους με τους ιπποτοξότες των μωαμεθανικών στρατών που σημάδευαν φαίνεται τα ακάλυπτα πρόσωπα και απροστάτευτους ίππους, καθώς όπως αναφέρθηκε ήταν δύσκολο να διατρηθεί η θωράκιση από τα βέλη.

Μεσαιωνικές θωρακίσεις του 15ου αι. -πηγή : «Wolfshead Bowmen» England/UK

Οι ακόλουθοι των ιπποτών είναι συνήθως λιγότερο θωρακισμένοι και έφεραν ελαφρύτερο εξοπλισμό. Έφεραν κράνος και η θωράκισή τους αποτελείτο από εφαπαλωματοποιημένο λινό ή βαμβάκι το «καμπάδιο» των Βυζαντινών.
Αρκετοί από αυτούς είναι βαλλιστροφόροι τοξότες. Οι ακόλουθοι εκτελούσαν αποστολές ελαφρού ιππικού ή καταπονούσαν τον αντίπαλο με βολές προετοιμάζοντας την έφοδο των βαριά οπλισμένων ιππέων.
Η τακτική τον ιπποτών ήταν η ταχεία και μαζική ορμητική επέλαση κατά του εχθρού που έιχε καταπονηθεί πρώτα από τα εκηβόλα όπλα του πεζικού. Επρεπε όμως να υποστηρίζονται απο καλό πεζικό ή ελαφρούς ιππείς γιατί κινδύνευαν απο την ορμητικότητά τους να παρασυρθούν σε ενέδρες. Στο πέρασμα του χρόνου αυτό γίνονταν πιό δύσκολο λόγω της κάμψης του Βυζαντίου με αποτέλεμα πολλές καταστροφικές ήττες.

Οι «Λατίνικοί» στη μάχη…

1009 μ.Χ. Ο δούκας Meles επαναστάτησε σε μία προσπάθεια να δημιουργηθεί μια ανεξάρτητη δημοκρατία στην Ιταλική πόλη του Μπάρι. Ο στρατός που στάλθηκε για να καταστείλει το εξέγερση συμπεριλάμβανε: Dani, Rossi και Gualani. (Δανούς, Ρώσους, και Ουαλλούς(;)). Το Μπάρι κατελήφθη αλλά ο Meles επαναστάτησε και πάλι το 1011, με την ενίσχυση των Noρμανδών. Υπήρξαν τρεις αμφίρροπες μάχες το 1017, αλλά το 1018 ο Βασίλειος Bιοιωάννης συνέτριψε τους Νορμανδούς στη μάχη του Ofante.

1018 μ.Χ. Ο στρατηγός Βασίλειος Bιοιωάννης με ένα στράτευμα που περιλάμβανε Νορμανδούς ιππότες πήγε στη Σικελία και κατέλαβε τη Μεσσήνη από τους Άραβες, αλλά ο Πρωτοσπαθάριος Ορέστης, διοικητής επίσης ενός μικτού στρατού (συμπεριλαμβανομένων των Νορμανδών) την έχασε πάλι.

1038-1041 μ.Χ. Μια εκστρατεία στη Σικελία και τη νότια Ιταλία υπό τον στρατηγό Γεώργιο Μανιάκη περιελάμβανε Δυτικούς μισθοφόρους. Ο Νορμανδός διοικητής Gulliome de Hauteville σκότωσε τον εμίρη των Συρακουσών και κέρδισε το προσονύμιο «Σιδηρόχειρ» Η αυταρχική όμως συμπεριφορά του Μανιάκη τον έκανε αντιπαθεί στους Δυτικούς ιππότες που αυτομόλησαν στον εχθρό.
Ο Γεώργιος Μανιάκης έπεσε σε δυσμένεια και ανακλήθηκε από την Ιταλία στην Κωνσταντινούπολη. Αντί να υπακούσει, αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας και αφού συγκέντρωσε πολλούς Δυτικούς μισθοφόρους κήρυξε πόλεμο ενάντια στην αυτοκρατορία. Νικήθηκε όμως και σκοτώθηκε στη μάχη του Oστρόβου από έναν αυτοκρατορικό στρατό υπό τον Σεβαστοφόρο Στέφανο.

1041 μ.Χ Ο Νορμαδός στρατηγός Hervé στασίασε κατά του Mιχαήλ Δ’ και οδήγησε τους 300 Νορμανδούς στρατιώτες στην ανατολική Μ. Ασία με σκοπό να ιδρύσει ηγεμονία. Ενεπλάκη σε πολέμους με τους Αρμένιους και τους Σελτζούκους. Τελικά συνελήφθη από τον εμίρη του Ακλάτ Αμπού Νάσρ. Εστάλθει στην Κωνσταντινούπολη σιδηροδέσμιος, αλλά συμφιλιώθηκε με τον αυτοκράτορα και μάλιστα έλαβε τον τίτλο του στρατηλάτη στο στρατό του Ισαάκιου Κομνηνού.

1060 μ.Χ. Ο Νορμαδός στρατηγός Robert Crispin οδήγησε τους Νορμανδούς της Εδεσσας κατά των Σελτζούκων.

1067 μ.Χ. Ο Roussel de Bailleul εισέρχεται στη υπηρεσία του Βυζαντίου. Οι χρονικογράφοι τον αναφέρουν ως Ρουσέλιo ή Ουρσέλιο.

1071 μ.Χ. Οι Νορμανδοί υπό τον de Bailleul αφήνουν εκτεθειμένο τον Ρωμανό Διογένη στο Μαντζικέρτ.

1073 μ.Χ. Ο Roussel de Bailleul επιχειρεί να ιδρύσει ηγεμονία στην Μ. Ασία με πρωτεύουσα την ‘Άγκυρα.

1074 μ.Χ. Ο Νορμαδός διοικητής Raimbaud που υπηρετούσε υπό τον στρατηγό Βραχάμιο σκοτώνεται σε μάχη με τον επαναστάτη Αρμένιο ευγενή Τορνίκιο. Ο Roussel de Bailleul παραδίδεται από τους κατοίκους της Αμάσειας στον Αλέξιο Κομνηνό.

1081 μ.Χ. Ο Aλέξιος Κομνηνός, προσπαθώντας να καταλάβει το θρόνο, εμφανίστηκε με έναν στρατό έξω από την Κωνσταντινούπολη που υπερασπιζόταν μόνο από τους «Αθάνατους» και τους Βαράγγους, και ένα απόσπασμα Γερμανών που φρουρούσαν την Χαρισιανή πύλη. Ο Aλέξιος αποφάσισε ότι θα ήταν αδύνατο να κλονιστεί η πίστη των «Αθανάτων» και των Βαράγγων, και δωροδόκησε τους Γερμανούς ιππότες για να ανοίξει την πύλη.

1081 μ.Χ. Το «Λατινικό» υπό την διοίκηση του Κωνσταντίνου Ουμβερτόπουλου παίρνει μέρος στην άτυχη μάχη του Δυρραχίου

1089 μ.Χ. Το «Λατινικό» υπό την διοίκηση του Κωνσταντίνου Ουμβερτόπουλου νικά τους Πετσενέγους έξω από την Φιλιππούπολη

1091 μ.Χ. 500 ιππότες σταλμένοι από το δούκα της Βουργουνδίας παίρνουν μέρος στην μάχη του Λεβούνιου κατά των Πετσενέγων.

1122 μ.Χ. Μάχη της Βέροιας, υπό τον Ιωάννη ΙΙ Κομνηνό, ενάντια στους Πετσενέγους. Οι Νορμανδοί και οι Φλαμανδοί συνέτριψαν το βαρύ ιππικό του εχθρού αλλά αποκρούστηκαν από τον αμυντικό κύκλο που έφτιαξαν οι Πετσενέγοι με τα κάρα τους. Ο Ιωάννης έστειλε τότε τους Βαράγγους ενάντια στους Πετσενέγους και αυτοί διέσπασαν την άμυνα.

1143-1180 μ.Χ. Μεγάλοι αριθμοί Γερμανών, Ιταλών και Γάλλων ιπποτών εισέρχονται στο Βυζαντινό στρατό λόγω των δυναστικών γάμων του Μανουήλ Κομνηνού.

1173 μ.Χ Δυτικοί μισθοφόροι υπερασπίζουν την Ανκώνα από τους Νορμανδούς

1176 μ.Χ Το «Λατινικό» σύνταγμα εκμηδενίζεται στο Μυριοκέφαλο.

1180 μ.Χ Το «Λατινικό» σύνταγμα πολεμά κατά των Ούγγρων στη μάχη του Shemlin.

1182 μ.Χ. Το «Λατινικό» σύνταγμα αποδεκατίζεται κατά την διάρκεια των αντι-δυτικών ταραχών που ξεσπούν στην Πόλη.

1211 μ.Χ. Οι Ιταλοί στρατιώτες του Λάσκαρη διακρίνονται σε μάχη έξω από τη Αντιόχεια της Πισιδίας.

1259 μ.Χ. Ούγγροι ιππότες στην υπηρεσία του Βυζαντίου πολεμούν κατά των Φράγκων στην Πελαγονία

Ο στρατάρχης Boucicaut προσεύχεται στην Αγ. Αικατερίνη

1398-9 μ.Χ Οι ιππότες του στρατάρχου Boucicaut υπερασπίζουν την Κωνσταντινούπολη από τους Τούρκους

1453 μ.Χ Οι στρατιώτες του «πρωτοστάτορα» Justiniani υπερασπίζουν την Κωνσταντινούπολη από τους Τούρκους μέχρι το θανάσιμο τραυματισμό του τελευταίου.

Stefanos Skarmintzos
Ψήγματα Ιστοριας Bits of History - 13/07/2013

Βιβλιογραφία:
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΚΑΙΜΠΡΙΤΖ Εκδόσεις «ΜΕΛΙΣΣΑ» 1966
Europa Militaria The Vikings recreated in colour photographs
Iohannes Kinnamos Epitome Rerum ab Ioanne et Alexio Comnenis, Augustus Meinke ed., (Bonn 1836)
Osprey Military publishing Co: Byzantine Armies 886-1118
Gravett, Christopher, and Nicolle, David. The Normans: Warrior Knights and their Castles. Osprey Publishing: Oxford, 2006
Norwich, John Julius. The Normans in the South 1016-1130. Longmans: London, 1967.
Gwatkin, H.M., Whitney, J.P. (ed) et al. The Cambridge Medieval History: Volume III. Cambridge University Press, 1926.
A History of the Byzantine Empire by Al. Vasilief Translated from the Russian by S. Ragozin, Madison 1928
Ευχαρστώ ιδιαίτερα τους Steven Lowe και Timothy Dawson (PhD http://www.levantia.com.au) και το σύλλογο Μεσσαιωνικών Σπουδων «Ανδεγαυία» (www.angevin.org) για την ευγενική χορηγία των εικόνων και την πολύτιμη βοήθειά τους στην συγγραφή αυτού του άρθρου