ΤΡΙΑΙΧΜΟ ΚΑΙ ΔΕΛΦΙΚΟ ΕΨΙΛΟΝ

«Από Κνωσού Μινωΐου»

Η Αίθουσα του Θρόνου στην Κνωσό μοιάζει να είναι η καρδιά του Μινωικού κόσμου, το κέντρο των Κρητικών Μυστηρίων, η Κρύπτη των Ιερών Συμβόλων και η Πηγή κάθε εξουσίας, πολιτικής και θρησκευτικής. Ένας κρυπτογραφημένος κόσμος, μυστηριακός και γεμάτος κώδικες-σύμβολα, που φαίνεται να οδηγούν και στην Ουσία του Μινωικού Πολιτισμού.

Ο άνθρωπος που κάθεται στο Θρόνο της Κνωσού, το Θρόνο του Φεγγαριού, όπως σημειογραφείται με τα ίδια τα σύμβολα που τον προσδιορίζουν, είναι η ζωντανή Πηγή, απ’ όπου εκπορεύεται η γνώση και το τελετουργικό των απόκρυφων μυστηρίων.

Η Αίθουσα του Θρόνου στην Κνωσό με τα Διπλά Τρίαιχμα, δεξιά και αριστερά από τη βάση του Μινωικού Θρόνου.

Ο Μίνωας (εκ του Μήνη-νεαρή σελήνη), ο άνθρωπος του Θρόνου είναι προφανώς αυτός που γνωρίζει καλύτερα παντός άλλου, τι ακριβώς σημαίνει το «Τρίαιχμο», που πλαισιώνει το Θρόνο της Κνωσού. Ένα, όπως όλα δείχνουν πολυσήμαντο σύμβολο, που συναντάται σε όλα ανεξαιρέτως τα Μινωικά Ανάκτορα. Ένα σύμβολο που είναι ίδιο με το γράμμα «Έψιλον» του ελληνικού Αλφαβήτου και που είναι σίγουρο ότι προϋπάρχει του «Έψιλον».

Τρίαιχμο με βέλος, επιστέφει μαζί με πολλά άλλα στη σειρά, το βόρειο χείλος της Κεντρικής Αυλής του Ανακτόρου της Κνωσού.

Ασφαλώς και το Τρίαιχμο δεν πρέπει να είναι αυτό που του απέδωσαν οι αρχαιολόγοι-ανασκαφείς των Μινωικών Ανακτόρων, με πρώτο τον Arthur Evans, ανασκαφέα της Κνωσού. Ότι δηλαδή είναι ένα σημάδι, που χάρασσαν οι λατόμοι στις πωρολιθικές πέτρες-δόμους των παλατιών, για να γνωρίζουν οι οικοδόμοι σε ποια θέση του τοίχου να τους τοποθετήσουν.

Από μια πρώτη και μόνο σκέψη, μια τέτοια εκδοχή μοιάζει αστεία και αβασάνιστη. Κανείς απ’ όλους αυτούς δεν φαίνεται να μπήκε στον κόπο μιας δεύτερης σκέψης, παρατηρώντας οφθαλμοφανή «πράγματα» τόσο στην Αίθουσα του Θρόνου, όσο και στην Κεντρική Αυλή του Ανακτόρου της Κνωσού, αλλά και σε άλλα πολύ σημαντικά σημεία ή περιοχές των ανακτόρων της Φαιστού και των Μαλίων, στα οποία υπάρχουν χαράγματα του Τρίαιχμου. Και στο παλάτι της Ζάκρου υπάρχουν χαράγματα με το Τρίαιχμο, αλλά δεν βρέθηκαν στη θέση τους οι πωρόλιθοι πάνω στους οποίους είναι χαραγμένα. Δυστυχώς, τα χαράγματα αυτά επικράτησε να λέγονται διεθνώς: «Mason's Marks», δηλαδή σημάδια των λιθοξόων, των νταμαράδων και των κτιστών.

Ελάχιστοι, ωστόσο, είναι οι αρχαιολόγοι, (που έχω υπ’ όψη μου) που δεν αρκούνται σε αυτή την αβασάνιστη, όσο και πρόχειρη εξήγηση.

Κανείς λατόμος ή λιθοξόος και κτίστης δεν θα τολμούσε (πιστεύω) να ζωγραφίσει δυο συμπλέγματα αντίνωτων (πλάτη με πλάτη) Τριαίχμων στη βάση του Θρόνου της Κνωσού.

Μια άλλη πολύ απλή παρατήρηση που μπορεί να κάνει ένας παρατηρητικός επισκέπτης στην Κνωσό είναι τα πολλά Τρίαιχμα, το ένα δίπλα στο άλλο, στο άνω ακροτοίχιο της βόρειας πλευράς της Κεντρικής Αυλής. Ένας ολόκληρος σχηματισμός από «Ε», που διατρέχει με μορφή ταινίας το χείλος της Κεντρικής Αυλής στο βόρειο άκρο της.

Είναι δυο μόνο από δεκάδες παρατηρήσεις που μπορεί να κάνει ένας προσεκτικός παρατηρητής των χαραγμάτων, που υπάρχουν στα Μινωικά Ανάκτορα. Παρατηρήσεις δηλαδή, που έχουν να κάνουν με τις θέσεις-σημεία, που εντοπίζονται αυτά τα χαράγματα.

Απεικόνιση Μινωικού (Ιερού) Δέντρου με πολλά Τρίαιχμα, (Ανάκτορο Κνωσού).

Το ερώτημα που ανακύπτει είναι κατά πόσον τα σημεία στα οποία βρίσκονται αυτά τα χαράγματα του «Ε», μπορούν να βοηθήσουν στην ερμηνεία του Συμβόλου. Νομίζω πως η απάντηση είναι: ΝΑΙ.

Έχει, πιστεύω ακόμη σημασία ότι η μοναδική εμφανής απεικόνιση του Τρίαιχμου και μάλιστα, χωρίς να είναι χαραγμένο, αλλά τοιχογραφημένο (σε ζωγραφική απόδοση) είναι αυτή που υπάρχει δεξιά και αριστερά στη βάση του Θρόνου της Κνωσού. Όλες οι άλλες εμφανίσεις του, τα χαράγματα δηλαδή, που υπάρχουν και στα τέσσερα Μινωικά Ανάκτορα, δεν ήταν εμφανή όταν τα Ανάκτορα λειτουργούσαν, αλλά ήταν κρυμμένα πίσω από κονιάματα.

Το γεγονός αυτό μοιάζει να έχει διπλό ενδιαφέρον. Το μεν εμφανές σύμβολο του Τρίαιχμου στη βάση του Θρόνου, έχει να κάνει προφανώς με τον άνθρωπο-κλειδί των αποκρύφων μυστηρίων, που δεν μπορεί να είναι άλλος από τον άνθρωπο που κάθεται στο Θρόνο. Προφανώς, για τον άνθρωπο αυτό δεν υπάρχει κανένας λόγος να είναι απόκρυφο το σύμβολο (Τρίαιχμο), που γνωρίζει πολύ καλά ποια είναι η σημασία του.

Τα κρυμμένα όμως σύμβολα (Τρίαιχμα) μέσα στους εσωτερικούς κυρίως τοίχους των Ανακτόρων, ποιο νόημα έχουν; Προσδιορίζουν σημεία (διαδρόμους) απ’ όπου διέρχονται ιερές μυσταγωγικές πομπές; Ενδεχομένως οι Ιερείς αυτών των πομπικών ιεροπραξιών να γνωρίζουν από παράδοση πού είναι κρυμμένα τα ιερά (;) σύμβολα και να σταματούν σε αυτά τα σημεία για να αναπέμψουν κάποιους ύμνους, όπως συμβαίνει και σήμερα στις θρησκευτικές λιτανίες, που σταματούν σε κάποια σημεία (όπως τα τριώδια και οι πλατείες), προκειμένου οι Ιερείς να αναπέμψουν ύμνους ή δεήσεις.

Τι μπορεί να σημαίνει το γεγονός ότι το βόρειο χείλος της Κεντρικής Αυλής του Ανακτόρου της Κνωσού είναι γεμάτο από τη μια άκρη του ως την άλλη από «Τρίαιχμα» σε πυκνή χάραξη, το ένα δίπλα στο άλλο. Και γιατί σε κανένα άλλο σημείο της Κεντρικής Αυλής δεν υπάρχουν τέτοια χαράγματα;

Συνδυασμός Αστεριού με Τρίαιχμο δίπλα σε μια Δεξαμενή Καθαρμών, (Ανάκτορο Μαλίων).

Το σύμβολο του Τρίαιχμου συναντάται επίσης στις Ιερές (;) αποθήκες ή αποθέτες του Ανακτόρου, όπως και το αστέρι. Τα δυο αυτά σύμβολα στον ίδιο χώρο. Και εδώ ανακύπτει ακόμη ένα ερώτημα, κατά πόσον υπάρχει μια σχέση ανάμεσα στο Τρίαιχμο και στο αστέρι. Στο Ανάκτορο των Μαλίων υπάρχει χαραγμένο ένα σύμβολο, δίπλα σε μια Δεξαμενή Καθαρμών, που απεικονίζει ένα αστέρι και μια από τις ακτίνες του σχηματίζει ένα Τρίαιχμο.

Ένα άλλο χάραγμα, που αποδίδει την απεικόνιση δένδρου, μοιάζει να έχει και αυτό σχέση με το Τρίαιχμο, καθώς όλες οι απεικονίσεις των κλαδιών του, όπως εκφύονται από τον κορμό σχηματίζουν Τρίαιχμα.

Τα χαράγματα των αστεριών φαίνεται να συναποτελούνται από πολλά Τρίαιχμα. Το εξάκτινο αστέρι αποτελείται από συνδυασμούς 6 Τριαίχμων, ενώ το οκτάκτινο αστέρι αποτελείται από συνδυασμούς 8 Τριαίχμων. Όσες είναι δηλαδή οι ακτίνες του αστεριού, τόσοι είναι και οι συνδυασμοί των Τριαίχμων, που σχηματίζονται. Έτσι προκύπτει ένα σχήμα (το αστέρι), που μπορεί να θεωρηθεί ως «κρύπτη συμβόλων» (των Τριαίχμων).

Τα Κρητικά Μυστήρια και ο Ιεροτελεστικός, απόκρυφος ή και αποκρυφιστικός τους χαρακτήρας (αρρήτων πράξεις) είναι θεμιτό να πει κανείς ότι έχουν «Κώδικες» και «Σύμβολα», όπως αυτά που αναφέρονται στα απότοκα των Κρητικών Μυστηρίων, Ελευσίνια Μυστήρια. Το Αστέρι και το Δέντρο (Ιερό Δέντρο;), που μέσα στις απλόσχημες απεικονίσεις τους καταφέρνουν να «κρύβουν» ή να εμπεριέχουν σε δεύτερη ανάγνωση το κατ’ εξοχήν σύμβολο του Θρόνου της Κνωσού, μπορεί να λογιστούν ως δυο φανερές κρύπτες «αρρήτων» ή «αποκρύφων».

Από αυτές και μόνο τις παρατηρήσεις προκύπτει ότι το Τρίαιχμο είναι ένα πολύσημο σύμβολο. Είναι εύκολο να το χαράξει κάποιος ή να το σχηματίσει, όπως σήμερα ένας χριστιανός μπορεί για παράδειγμα να κάνει το σημείο του Σταυρού.

Διαπιστώνουμε πολύ εύκολα μια πολυσημία απλών πραγμάτων. Το αστέρι είναι αυτό που παρατηρεί ο Μινωίτης αστρονόμος (;) στον ουρανό, για τον οποίο είναι φανερό ότι έχει πολλές γνώσεις. Όσο για το Δέντρο είναι στο επίκεντρο της Μινωικής Λατρείας (βλέπε Ιερό Δέντρο, Δενδροτινάχτης, Λατρεία της Μεγάλης Μητέρας Θεάς, όπως απεικονίζεται σε πολλές εγχάρακτες παραστάσεις σε σφενδόνες δακτυλιδιών και αλλού).

Φαίνεται ότι το Τρίαιχμο, όπως δείχνει και η θέση του δεξιά και αριστερά από τον Θρόνο της Κνωσού, είναι από τα κορυφαία, αν όχι το Κορυφαίο Μινωικό Σύμβολο.

Ο Ναός του Απόλλωνα στους Δελφούς, με πρώτους χρησμολάβους του, Μινωΐτες ναυτικούς.

Με αυτή τη σκέψη καταφεύγω στον Ομηρικό Ύμνο στον Απόλλωνα, αναζητώντας συγγένειες ή ερμηνείες του Τρίαιχμου με ένα άλλο, προφανώς προϊστορικό σύμβολο και αυτό, που είναι το «Δελφικό Έψιλον», καθ’ ότι δεν διαφέρει κατ’ ελάχιστο από το Τρίαιχμο, συνοψίζει μια δέσμη απόκρυφων εννοιών και μυστηρίων, που σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Απόλλωνας ο ίδιος διάλεξε Κρήτες να τα διακονήσουν:

«ΚΡΗΤΕΣ ΑΠΟ ΚΝΩΣΟΥ ΜΙΝΩΙΟΥ ΟΙ ΡΑ Τ’ ΑΝΑΚΤΙ

ΙΕΡΑ ΤΕ ΡΕΖΟΥΣΙ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΟΥΣΙ ΘΕΜΙΣΤΑΣ

ΦΟΙΒΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΧΡΥΣΑΟΡΟΥ ΟΤΤΙ ΚΑΙ ΕΙΠΗ

ΧΡΕΙΩΝ ΕΚ ΔΑΦΝΗΣ ΓΥΑΛΩΝ ΥΠΟ ΠΑΡΝΗΣΟΙΟ»

(Ομηρικός Ύμνος στον Απόλλωνα/στίχοι 393-395).

«Κρήτες από την Κνωσό του Μίνωα, που στον Άνακτα

θυσίες θα προσφέρουν και θα λένε τους χρησμούς

του Φοίβου Απόλλωνα, με το χρυσό τόξο, ό,τι προφητέψει

χρησιμοποιώντας δάφνης από τα φαράγγια του Παρνασσού».

Μια πρώτη διαπίστωση από αυτούς και μόνο τους στίχους του Ομηρικού Ύμνου είναι ότι οι χρησμοδότες με τη βοήθεια του Απόλλωνα στο Χρηστήριο των Δελφών τα πρώιμα (προϊστορικά) χρόνια του, είναι Μινωίτες, Κρήτες από την Κνωσό.

Αυτούς διαλέγει ο ίδιος ο Θεός και περιγράφει πως ακριβώς τους φέρνει στο Μαντείο του, στο Ιερό του, ως μύστες, που γνωρίζουν τα μυστήρια της Κνωσού.

Προφανώς, ο συγγραφέας του Ομηρικού Ύμνου γνωρίζει τι συμβαίνει στους Δελφούς, πολύ πριν βρεθεί το Μαντείο στο απόγειό του.

Το Χρηστήριο των Δελφών έχει σχέση με την Κνωσό και ασφαλώς η επισήμανση αυτή στον Ομηρικό Ύμνο δεν πρέπει να είναι τυχαία. Και το ερώτημα μετά από αυτά είναι αβίαστο: Ποια σχέση έχει το «Εν Δελφοίς Χρηστήριο» και το άδυτό του, με την Αίθουσα του Θρόνου στην Κνωσό και το άδυτό της, αλλά και με τα σύμβολα που τη χαρακτηρίζουν;

Πολλά χρόνια μετά από την ίδρυσή του, ο Ναός του Απόλλωνα στους Δελφούς θα έχει στην προμετωπίδα του ένα Σύμβολο, που είναι απαράλλακτο με το Μινωικό Τρίαιχμο, και που ο Πλούταρχος το λέει «Έψιλον».

Ωστόσο, την εποχή στην οποία αναφέρεται ο Ομηρικός Ύμνος στον Απόλλωνα, δηλαδή την εποχή της ΚΝΩΣΟΥ ΤΟΥ ΜΙΝΩΑ, είναι προφανές ότι δεν υπάρχει το γράμμα «Έψιλον» του ελληνικού αλφαβήτου, είναι όμως βέβαιο ότι υπάρχει το Τρίαιχμο, το Σύμβολο του Θρόνου, που είναι εντελώς ίδιο με το «Έψιλον».

Ο Απόλλωνας είναι σαφές από τρεις ακόμη στίχους του Ομηρικού Ύμνου, ότι ψάχνει να βρει «μύστες οργίων» για να τους φέρει στο Ναό του. Και αυτούς τους «οργιόνας» ξέρει που θα τους αναζητήσει, ξέρει πού θα τους βρει και ξέρει ποιες οργιώδεις τελετές γνωρίζουν. Είναι Κνώσιοι μύστες των αρρήτων.

«ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΔΗ ΚΑΤΑ ΘΥΜΟΝ ΕΦΡΑΖΕΤΟ ΦΟΙΒΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝ

ΟΥΣ ΤΙΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΟΡΓΙΟΝΑΣ ΕΙΣΑΓΑΓΟΙΤΟ

ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΥΣΟΝΤΑΙ ΠΥΘΟΙ ΕΝΙ ΠΕΤΡΗΕΣΣΗ»

(Ομηρικός Ύμνος στον Απόλλωνα/στίχοι:388-390)

«Και τότε σκέφτηκε ο Φοίβος Απόλλωνας

ποιους ανθρώπους, οργιαστές θα μπορούσε να φέρει

για να υπηρετήσουν την πετρόεσσα Πυθώ».

Αυτό που περιγράφει ο Ομηρικός Ύμνος στον Απόλλωνα και προφανώς και αυτό που συμβαίνει στους Δελφούς των Μινωικών χρόνων. Οργιαστές (μύστες οργιαστικών τελετουργιών) από την Κνωσό χρησμοδοτούν στο Χρηστήριο του Απόλλωνα, γνωρίζοντας καλά τις απόκρυφες-άρρητες-οργιαστικές τελετουργίες. Και είναι προφανώς αυτοί οι ίδιοι Οργιαστές, που γνωρίζουν καλά τα Σύμβολα της Κνωσού, άρα γνωρίζουν τι σημαίνει το Τρίαιχμο που πλαισιώνει το Θρόνο της Κνωσού και στη συνέχεια ανεβαίνει στο ανατολικό αέτωμα του Ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς.

Έχω την αίσθηση ότι ο Ομηρικός Ύμνος στον Απόλλωνα είναι μια «Μυστική Κρύπτη», που προϊδεάζει για «τα εν Δελφοίς άρρητα», χωρίς ωστόσο και να τα αποκαλύπτει πλήρως.

ΚΕΙΜΕΝΑ: + ΝΙΚΟΣ ΖΕΡΒΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΟΡΕΣΤΗΣ ΖΕΡΒΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ

 + ΝΙΚΟΣ ΖΕΡΒΟΝΙΚΟΛΑΚΗΣ