100 μεγάλοι Έλληνες καταγόμενοι από τα Σκόπια

Αλέξανδρος Κατέχης

Η σημερινή κατάσταση και ο ακριβής πληθυσμός της Ελληνικής Κοινότητας των Σκοπίων δεν είναι γνωστός καθώς τα στοιχεία της κυβέρνησης κατά την απογραφή του 2002 δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα και ο αριθμός τους είναι σαφώς μεγαλύτερος. Παρόλαυτα, στο πέρασμα των δεκαετιών, πολλοί είναι οι Έλληνες καταγόμενοι από την ευρύτερη περιοχή των Σκοπίων. Πολλοί από αυτούς αναδείχτηκαν σε μεγάλες προσωπικότητες του τόπου μας αφού αναδείχτηκαν σε δήμαρχοι, βουλευτές και καθηγητές πανεπιστημίων.

Κατά την απογραφή του 1941, η οποία έγινε με ευθύνη των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής, επί συνόλου 800.000 πληθυσμού κατεγράφησαν 100.000 Έλληνες το γένος, Χριστιανοί Ορθόδοξοι στο θρήσκευμα, δηλαδή το 12% του πληθυσμού.

Η απογραφή του 1951 δίνει 158.000 ελληνικό στοιχείο. Εξ αυτών 25.000 είναι Έλληνες γηγενείς κάτοικοι Μοναστηρίου, 100.000 βλαχόφωνοι, 3.000 Σαρακατσαναίοι και 32.000 Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες του εμφυλίου, δηλαδή το 18% του εξ 900.000 πληθυσμού.

Με την απογραφή του 1991 αποκαθίσταται εν μέρει η αλήθεια. Παρ΄ότι δεν κοινοποιήθηκαν λεπτομερή απογραφικά στοιχεία, εν τούτοις στον αντιπολιτευόμενο Τύπο δημοσιεύθηκαν πληροφορίες περί του ότι ποσοστό μεταξύ 12 και 18% δήλωσε ότι έχει ελληνική εθνική συνείδηση.

Η επίσημη απογραφή του 2002 κατέγραψε 422 άτομα, τα οποία δήλωσαν την εθνικότητά τους ως Έλληνες. Ακολουθεί η λίστα με τους 100 σπουδαιότερους καταγεγραμμένους Έλληνες των Σκοπίων.
Οχρίδα
Αρχιεπίσκοπος Οχρίδος Λέων
Βασίλειος Αχριδηνός, λόγιος του 12ου αιώνα
Μιχαήλ Ποτλής(1810 – 1863), πανεπιστημιακός
Μαργαρίτης Δήμιτσας(1829 – 1903), συγγραφέας, ιστορικός
Αναστάσιος Πηχεών(1836 – 1913), διδάσκαλος
Φιλόλαος Πηχεών(Καπετάν Φιλώτας) (1875 – 1947), Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Γρηγόρης Σταυρίδης (Παρλίτσεφ), συγγραφέας και μεταφραστής
Κόστα Αμπράσεβιτς(1879 – 1898), ποιητής
Κρούσοβο
Ιωακείμ Γ΄ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Ιωάννης Πανταζίδης(1827 – 1900), καθηγητής φιλολογίας στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αλέξανδρος Σβώλος, νομικός και πολιτικός, πρόεδρος της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ)
Δημήτριος Πανταζής, δάσκαλος, λογογράφος και δημοσιογράφος
Νικόλαος Μπάλλας, συγγραφέας
Αναστάσιος Νάλτσας, Μακεδονομάχος
Κωνσταντίνος Βαβούσκος(1921 – 2012), καθηγητής αστικού και εκκλησιαστικού δικαίου του ΑΠΘ.
Χρήστος Ναούμ Τσίτσος, πρόκριτος
Βελεσά
Αριστοτέλης Ζάχος, αρχιτέκτονας και πολεοδόμος
Αργύριος Ζάχος, Μακεδονομάχος, αδελφός Αριστοτέλους Ζάχου
Βογδάντσα
Γεώργιος Καραϊσκάκης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Χρήστος Δέλλιος, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός, πρόκριτος της Γευγελής
Χρήστος Διδασκάλου, παιδαγωγός
Γκίρτσιστα (Βογδάντσας)
Μιχαήλ Σιωνίδης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Κωνσταντίνος Σιωνίδης, δάσκαλος, ξάδελφος Μιχαήλ Σιωνίδη
Στόβοι
Ιωάννης Στοβαίος, συγγραφέας
Στρώμνιτσα
Πεντεκαίδεκα Μάρτυρες, άγιοι μάρτυρες του 4ου αιώνα
Άγιος Θεόφιλος ο Ομολογητής, άγιος και μοναχός του 8ου αιώνα
Λεόντιος Β΄ Ιεροσολύμων, ιεράρχης και λόγιος του 12ου αιώνα
Δημήτριος Τσιτσίμης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός, Δήμαρχος Κιλκίς
Ευάγγελος Κουκουδέας, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Δημήτριος Σέμσης, βιολιστής, συνθέτης ρεμπέτικου τραγουδιού
Αλέξανδρος Γρηγορίου, Μακεδονομάχος
Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, φωτισμένη μορφή
Χρήστος Τάνης, Μακεδονομάχος
Παντελής Νικοτσάρας, κομιτατζής και αργότερα Μακεδονομάχος
Μακρίεβο (Στρώμνιτσας)
Πέτρος Καλέσης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Κολέσινο (Στρώμνιτσας)
Χαράλαμπος Μπουφίδης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Διονύσιος Μπουφίδης, Μακεδονομάχος
Παντελής Παπαϊωάννου, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Καφαντάρι (Τίκφες)
Χρήστος Αβραμίδης, πολιτικός και στρατιωτικός
Πέτρος Αβραμίδης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Αλέξανδρος Αβραμίδης, πολιτικός, οικονομολόγος και πλοίαρχος
Αθανάσιος Καπετανόπουλος, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Ράδινα (Τίκφες)
Ιωάννης Ραδιναλής, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Γευγελή
Γεώργιος Βαφόπουλος, ποιητής
Χριστόφορος Τσορλίνης(1901 – 1987), πολιτικός
Γιάννης Ιωαννίδης, καλαθοσφαιριστής, προπονητής και πολιτικός
Αικατερίνη Χατζηγεωργίου, εκπαιδευτικός και επαναστάτρια
Μαρία Στουγιαννάκη, εκπαιδευτικός, επαναστάτρια και ξαδέλφη του Μιχαήλ Σιωνίδη
Γεώργιος Νταβέλης, Μακεδονομάχος
Γκόνος Πελτέκης, Μακεδονομάχος
Αθανάσιος Αρβανίτης, μέλος μυστικής εταιρίας Χρήστου Δέλλιου
Γεώργιος Τσολάκης, μέλος μυστικής εταιρίας Χρήστου Δέλλιου
Χαρίσιος Χατζηζαφειρίου, μέλος μυστικής εταιρίας Χρήστου Δέλλιου
Βασίλειος Σιωνίδης, μέλος μυστικής εταιρίας Χρήστου Δέλλιου
Σμόκβιτσα (Γευγελής)
Κωνσταντίνος Οικονόμου, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Δίβρη
Ιωάννης Καστριώτης, πατέρας Σκεντέρμπεη
Παύλος Καστριώτης, παππούς Σκεντέρμπεη
Μοναστήρι
Κωνσταντίνος Ζέρβας, δήμαρχος Θεσσαλονίκης
Λάζαρος Τσάμης, μέλος Μακεδονικού Αγώνα
Στέφανος Γρηγορίου, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Αντώνιος Ζώης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Γεώργιος Μόδης, πολιτικός, συγγραφέας και Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Θεόδωρος Μόδης, επιχειρηματίας και Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου, Ελληνας, πολιτικός, δημοσιογράφος και Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
Σωτήριος Δαμιάνοβιτς, οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
Ιωάννης Σόντης, δικηγόρος και ακαδημαϊκός
Βασίλειος Αγοραστός, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός και πολιτικός
Γεώργιος Σαγιαξής, ποιητής
Πέτρος Τριανταφυλλίδης, επαναστάτης
Πολυξένη, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός και εκπαιδευτικός
Φανούλα Παπάζογλου, ιστορικός, ακαδημαϊκός και πολιτικός
Γραδέσνιτσα (Μορίχοβο)
Τραϊανός Νάλλης, πολιτικός, βουλευτής Μοναστηρίου στην Οθωμανική Εθνοσυνέλευση του 1908
Σταύρος Νάλλης, ιατρός, πολιτικός, βουλευτής Μοναστηρίου στην Οθωμανική Εθνοσυνέλευση μετά το κίνημα των Νεοτούρκων
Ζίχοβο (Μορίχοβο)
Τραϊανός Μπραγιάννης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Σταραβίνα (Μορίχοβο)
Στογιάννης Ιωάννου, Μακεδονομάχος
Δημήτριος Κράιος, Μακεδονομάχος
Τραϊανός Μήτρου, Μακεδονομάχος
Ιωάννης Μήτρου, Μακεδονομάχος
Δημοσθένης Χρίστου, Μακεδονομάχος
Ιωάννης Πέτκου, Μακεδονομάχος
Ιωάννης Στεφάνου, Μακεδονομάχος
Ήβενη (Μορίχοβο)
Πέτρος Σουγαράκης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Χρήστος Σουγαράκης, Μακεδονομάχος
Μπεσίστα (Μορίχοβο)
Στέφος Τσίτσου(Καπετάν Τσίτσος), Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Πόλτσιστα (Μορίχοβο)
Χρήστος Γιόρας, Μακεδονομάχος
Βασίλειος Γλάμνος, Μακεδονομάχος
Τραϊανός Μέσκος, Μακεδονομάχος
Βελουσίνα
Πέτρος Χρήστου, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Μεγάροβο
Στέργιος Στυλείδης, βλάχος εθνικός ευεργέτης[49]
Δημήτριος Τσάπανος, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Ιωάννης Νικήτας, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Δημήτριος Στέργιος Λάλλας, συνθέτης και πιανίστας
Αναστάσιος Μάλτος, φιλόλογος, συγγραφέας, μεταφραστής και μουσικός, ιδρυτής του Ηρακλή Θεσσαλονίκης
Αλκιβιάδης Μάλτος, ιατρός και ανιψιός του Αναστασίου Μάλτου
Αναστάσιος Βαφειάδης, επαναστάτης
Μιχαήλ Αστέριος Σάπκας, επαναστάτης και πολιτικός
Νιζόπολη
Θεόδωρος Αδάμ, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Κωνσταντίνος Μπέμπης, βλάχος εθνικός ευεργέτης[50]