Με νέες τεχνικές αποκαλύπτουν τα χαμένα έργα τέχνης στις τοιχογραφίες στην Ηράκλεια (Herculaneum) της Μ.Ελλάδας

Ένα από τα καλύτερα διατηρημένα ρωμαϊκά σπίτια στο Herculaneum την Ηράκλεια άνοιξε ξανά  μετά από περισσότερα από 30 χρόνια, 'όπου τα εξαιρετικά έργα ζωγραφικής του έφεραν πίσω στη ζωή και μπορούμε να τα θαυμάσουμε χάρη σε μια επαναστατική νέα τεχνική.

Το τριώροφο Σπίτι της Δεκαετίας είναι ίσως το πιο όμορφο ευγενές σπίτι που μέχρι στιγμής ανασκάφηκε κάτω από την πυροκλαστική ροή που καταλάμβανε το Herculaneum στην καταστροφική έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. που κατέστρεψε και τη κοντινή Πομπηία.

Αν και πολύ μικρότερος από τον γνωστότερο γείτονά του έξω από την Νάπολη, το Herculaneum η Ηράκλεια ήταν μια πλούσια πόλη με  εξαίσια αρχιτεκτονική, όπου πολλά στοιχεία της ακόμα δεν έχουν αποκαλυφθεί.

Το Herculaneum η Ηράκλεια θάφτηκε κάτω από τουλάχιστον 15 μέτρα  από ηφαιστειακό πλέον βράχο, πολύ περισσότερο από την τέφρα της Πομπηίας , τα οποία για χρόνια κατέστησαν το Herculaneum την  Ηράκλεια δηλαδή,  λιγότερο ελκυστικό για τους άρπαγες και τους αρχαιολόγους.
Το σπίτι των « δισεκατονταετιών» , το οποίο διαθέτει επίσης εκπληκτικά ψηφιδωτά, παίρνει το όνομά του από το γεγονός ότι ανακαλύφθηκε το 1938, ακριβώς 200 χρόνια μετά την έναρξη των επίσημων ανασκαφών (1738) στο χώρο κάτω από τη μοναρχία των Βουρβόνων -Bourbon.

Το κτίριο 600 τετραγωνικών μέτρων έκλεισε για το κοινό το 1983, καθώς άρχισε να καταρρέει, συμπεριλαμβανομένων των ανεκτίμητων τοιχογραφιών του στο Tablinum, το δωμάτιο που παραδοσιακά χρησιμοποιούσε ο πατέρας του σπιτιού για δουλειές , ένα είδος γραφείου .

Οι συντηρητές επικεντρώθηκαν σε δύο μεγάλες μυθολογικές σκηνές, μία της Αφροδίτης και του Άρη και μία του Δαίδαλου και της Πασιφάης , καθώς και πίνακες ποικίλων άλλων διονυσιακών θεμάτων κοινών στα σπίτια των πλούσιων κατοίκων της Ηράκλειας .
"Ο λόγος για τον οποίο επιλέξαμε αυτό το δωμάτιο να μελετήσουμε και να συντηρήσουμε είναι επειδή οι τοιχογραφίες εδώ είναι μερικές από τις πιο όμορφες στην περιοχή, αλλά και μερικές από τις πιο σοβαρές ......με σοβαρή νοηματική υπόσταση ", Δήλωσε ο Leslie Rainer, συντηρητής τοιχογραφίας από το Getty Conservation Institute.

• Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες των εικόνων του 1938 δείχνουν τις εξαιρετικά καλά διατηρημένες εικόνες, αλλά σχεδόν εξαφανίστηκαν πριν ξεκινήσουν οι τελευταίες εργασίες αποκατάστασης.

"Οι τοιχογραφίες είναι τόσο σημαντικές που ήταν τρομερή ντροπή να τους δούμε τόσο επιδεινωμένες έχουν πλέον καταστεί  και να μην έχουμε λύσεις για το πώς να τις διαφυλάξουμε σωστά", δήλωσε ο Rainer .
Το σπίτι έγινε εργαστήριο για την εξεύρεση "νέων καινοτόμων μεθόδων επεξεργασίας και υλικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν εδώ αλλά και εφαρμοσμένα γύρω από τον τόπο και στην περιοχή για τοιχογραφίες που έχουν παρόμοια θέματα διατήρησης", δήλωσε ο Rainer.
Όχι μόνο το δωμάτιο έμεινε εκτεθειμένο στα στοιχεία τησ φύσης μετά την ανασκαφή του, αλλά το κερί μια τεχνοτροπία που  εφαρμόστηκε στα έργα ζωγραφικής σε μια καλή σκέψη  αλλά τελικά αποδείχτηκε λανθασμένη προσπάθεια διατήρησής τους.

• "Ο συνδυασμός των δραματικών περιβαλλοντικών διακυμάνσεων με το κερί που κάλυπτε τις τοιχογραφίες τους οδήγησε να γίνει κάποιες τελικά λανθασμένες εργασίες  με αποτέλεσμα μετά να γίνουν  απολεπίσεις για την σκόνη,που τελικά μαζεύτηκε στην επιφάνεια τους οπότε έπρεπε να βρούμε λύσεις".

Μετά από πειράματα με διαφορετικές μεθόδους για να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε το χρώμα και επίσης να αφαιρέσουμε το κερί, βρέθηκε ένα μη οργανικό άκαμπτο διάλυμα πηκτής και «μπορέσαμε πραγματικά να αφαιρέσουμε το στρώμα κεριού και να έχουμε μια σταθερή στρώση βαφής κάτω», είπε ο Rainer.

Η μέθοδος του κεριού χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε ολόκληρη την περιοχή και απειλεί την επιβίωση πολλών από τα έργα τέχνης που είχε σκοπό να προστατεύσει, αλλά οι εμπειρογνώμονες που εργάζονται στο Σπίτι των « δισεκατονταετιών» ελπίζουν ότι αυτή η τεχνική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τις σώσει κάτι που θα μάθουμε όταν όταν δημοσιευθούν εργασίες με τα στοιχεία τους.

"Ελπίζουμε ότι οι επαγγελματίες θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη μέθοδο για όποιες τοιχογραφίες που παρουσιάζουν παρόμοια προβλήματα σε ολόκληρη την περιοχή", δήλωσε ο Rainer, καθώς οι συντηρητές εφαρμόζουν ζωντανά χρώματα στις πρόσφατα αποκαλυπτόμενες επιφάνειες γύρω της.