ΡΩΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΠΑΛΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.

Ενδεικτικό είναι πως ακόμη στον 20ο αιώνα, το 1975, ο πολυδιαβασμένος και πολυδιαφημισμένος (από πολλούς «αρχαιόπληκτους» / «Εθνικούς» αλλα και «άθεους» / «προοδευτικούς») λογοτέχνης Γιάννης Σκαρίμπας είχε γράψει:

«η αγωνία του ελληνικού έθνους δεν είχε αρχίσει από την άλωση της Πόλης.... αλλά πολλούς πριν από την άλωση αιώνες, από τη συντριβή της στρατιωτικής ισχύος των Αθηνών από την Μακεδονική δυναστεία (Φίλιππο και Μεγαλέξανδρο) στη μάχη της Χαιρώνειας». Και παρακάτω: «Ο (Κων.) Παλαιολόγος ήταν Έλληνας; Ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος «Αθηναίος»;
Φυλετικά, καμιά δεν είχαμε αναμεταξύ μας, συγγένεια. Ήσαν και οι δυο κατακτητές μας» (!!!).[Γ. Σκαρίμπας, «Το 21 και η Αλήθεια», Κακτος, Αθήνα 1988, τ Α’ , σ. 35-38]

Αυτές οι απόψεις είχαν αποκτήσει την πολιτική τους έκφραση, για πρώτη φορά, κατά τον 19ο αιώνα. Σύμφωνα με τον Π. Καρολίδη, επιμελητή της "Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους" του (Εθνικού μας Ιστορικού) Παπαρρηγόπουλου:

"αι τοιαύται γελοιωδώς παράδοξοι δοξασίαι, προϊόντα αμαθείας και ακρισίας, είχον και την πολιτικήν αυτών ροπήν επί μερίδα λογίων κηρυττόντων ότι των νυν ελλήνων αι πολιτικαί ροπαί και τάσεις και εθνικαί ιδέαι πρέπει να μη υπερβαίνωσιν τα όρια της αρχαίας Ελλάδος".

Δεν είναι καθόλου δύσκολο να καταλάβουμε πως, σε μια χώρα της οποίας η πλειοψηφία των ομοεθνών της ακόμα ζούσαν υποδουλωμένοι, μια τέτοια παραχάραξη της Ιστορίας δημιουργούσε σοβαρούς εθνικούς κινδύνους. Και πώς να μην δημιουργούσε, αφού ο Κοραής είχε εργαστεί για την αποδοχή μιας τέτοιας θεώρησης προσπαθώντας να «φωτίσει» τους Ελληνες Ρωμηούς με λόγια όπως:

"το έθνος είναι πτώμα σπαραττόμενο από κόρακας. Απέθανεν η πατρίς .... αφ’ ότου μας επάτησεν ο Φίλιππος έως το 1453".

[«Στοχασμοί Κριτωνος» σ. 5]

Ευτυχώς που δεν τους έχουν ανακαλύψει, ακόμα, οι Σκοπιανοί. Είχαν πέσει , τόσο αυτός όσο και ο Κοραής, θύματα της δυτικοθρεμμένης προπαγάνδας, που ξεκίνησε από τον Ιερώνυμο Βολφ, και πιο πριν απο τους φράγκους. Ας μην κατηγορούμε , λοιπόν, τους δυτικούς και τους Σκοπιανούς. Μόνοι μας, τους παραδίνουμε την κληρονομιά μας. Μόνοι μας, τους παραδίδουμε τον πολιτισμό της Ρώμανίας και της Μακεδονίας. Ποιος ξέρει; οπως ακριβώς σήμερα κάποιοι υβρίζουν την Ελληνικότητα της Ρώμης και του πολιτισμού της, ίσως σε 200 χρόνια οι απόγονοι τους να θεωρούν τους Σλάβους πνευματικά παιδιά του Μ. Αλεξάνδρου. Είναι , πράγματι, μία καταθλιπτική σκέψη, αλλά όχι και απίθανη. Όπως είδαμε, το ίδιο έχει συμβεί με την Ρώμη και την αυτοκρατορία της. Αλλα ,για να ακριβολογούμε, ούτε η λέξη "Έλληνας" άρεσε στον Κοραή. Στο έργο του "Διάλογος δύο Γραικών" έγραφε:

"Ένα από τα δύο λοιπόν ταύτα (Έλληνας ή Γραικός) είναι το αληθινό του έθνους όνομα. Επρόκρινα το Γραικός, επειδή ούτω μας ονομάζουσι και όλα τα φωτισμένα έθνη της Ευρώπης".

[ «Διάλογος δύο Γραικών», σελ. 37]

Το "Γραικός" είναι ονομασία την οποία μας απέδωσαν τα "φωτισμένα" έθνη της Ευρώπης κατά τον 8ο αιώνα, όταν ακόμα βρίσκονταν στα βαθύτερα σκοτάδια της Ιστορίας τους, για λόγους καθαρά συμφεροντολογικούς. Έπρεπε να καπηλευθούν το όνομα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, για να νομιμοποιηθεί το Φραγκικό κράτος του Καρλομάγνου, ως η πραγματική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, με την οποία όμως οι Φράγκοι, ουδεμία σχέση είχαν. Οι λόγοι χρησιμοποίησης διαφορετικών ονομάτων ήταν καθαρά πολιτικοί. Έπρεπε με κάθε τρόπο να σβήσει από την εθνική συνείδηση των ελλήνων η ανάμνηση του παρελθόντος τους. Κυρίως έπρεπε να πάψει να ταυτίζεται η χώρα τους με την Ελληνιστική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Με τη λέξη "Ρωμαίοι" μας ονόμασαν, όπως ήταν φυσικό, οι βαρβαρικοί λαοί που εγκαταστάθηκαν στη Δυτική Ρωμανία. Έτσι το φραγκικό χρονικό του Φρεντεγκάρ αναφέρει το Φωκά (602-610) ως "Ρωμαίο πατρίκιο" που ανέλαβε την εξουσία το 602. Στη συνέχεια το Χρονικό εξυμνεί με σπάνια λαμπρότητα τον Ηράκλειο, νικητή των Περσών.

Μετά τον Ηράκλειο η Αυτοκρατορία συνεχίζει να αποκαλείται Ρωμαϊκή. Πουθενά στο «Χρονικό του Φρεντεγκάρ» ή των συνεχιστών του (που έγραψαν μέχρι το 760) δεν χρησιμοποιείται ούτε μια φορά η λέξη "Γραικοί" για τους Ρωμηούς προγόνους μας. Γίνεται φανερό , στον καθένα, πως μέχρι το 760 οι Φράγκοι δεν είχαν ακόμη σχεδιάσει να πλαστογραφήσουν την ιστορία , δίνοντας ο όνομα «Γραικοί» στους ελεύθερους Ρωμαίους της Αυτοκρατορίας. Αντίθετα, δέχονταν ότι η Αυτοκρατορία ήταν μία και ότι η Ρώμη ανήκε σ' αυτήν. Όλο το Χρονικό το διακατέχει ένας σεβασμός και ένα φιλικό κλίμα στις αναφορές στην Αυτοκρατορία και τους Ρωμαίους.

Όσοι έγραψαν μετά τον Φρεντεγκάρ, όσοι συνέχισαν το έργο του, δεν αναφέρουν ποτέ τη λέξη «Γραικός». Όμως είκοσι χρόνια αργότερα, το 780, τα πράγματα πλέον αλλάζουν. Ο Καρλομάγνος και οι Φράγκοι εχουν υποτάξει τους Λογγοβάρδους και έχουν συνθέσει ένα βασίλειο που κατέχει τη σημερινή Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία και Β. Ιταλία. Στην "Ιστορία των Λογγοβάρδων" του Παύλου Διακόνου, ο οποίος ζει στην αυλή του Καρλομάγνου, χρησιμοποιούνται κάποιοι περίεργοι νέοι όροι. «Γραικοί» αρχίζουν ανεξήγητα να αποκαλούνται οι ελεύθεροι Ρωμαίοι. Στο κείμενο αυτό, όσο ο ρωμαϊκός στρατός υπό τον αυτοκράτορα Κώνστα πολεμάει τους Λογγοβάρδους και ελευθερώνει τους υπόδουλους Ρωμαίους, δεν είναι (για τον Παύλο Διάκονο) ρωμαϊκός, παρά γραικικός. Αλλά όταν ο αυτοκράτορας επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη ξαναγίνεται Ρωμαίος!! Όλα αυτά θα ήταν αρκετά κωμικά, και θα μας διασκέδαζαν. Αυτό θα συνέβαινε, όμως, αν δεν γράφονταν συνειδητά και, το χειρότερο, αν δεν γίνονταν αποδεκτά από το σύνολο σχεδόν των δυτικών ιστορικών. Σήμερα γνωρίζουμε, πως η υιοθέτηση ψευδών εθνικών ονομάτων εξυπηρετεί πάντοτε βαθύτερους πολιτικοοικονομικούς σκοπούς.

Αφού πέρασαν περίπου σαράντα χρόνια απο την εποχή του Παύλου Διακόνου, η παραποίηση έχει ολοκληρωθεί. Ο βιογράφος του Καρλομάγνου Einhard (830 μ.Χ.) χρησιμοποιεί τον τίτλο "αυτοκράτορας των Γραικών" για τον Κωνσταντίνο. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία θεωρείται γραικική για τον Einhard. Από τότε και μετά, όλες οι δυτικές πηγές ονομάζουν "Γραικούς" τους Ρωμαίους, μέχρι και σήμερα.

Ορισμένες φορές, όμως, πέρα απο την διπλωματική γλώσσα βλέπουμε και κάτι άλλο. Υπάρχουν κείμενα, στα οποία κάτω απο συναισθηματική φόρτιση και απροσεξία οι Φράγκοι αποκαλύπτουν τα πραγματικά τους αισθήματα. Μας υποδεικνύουν την ιστορική απάτη. Μερικά παραδείγματα, θα δούμε αμέσως.

Η περιπετειώδης συνάντησή του Λιουτπράνδου (επίσκοπος Κρεμόνας), που το 969 μ.Χ. ήρθε στην Κωνσταντινούπολη ως απεσταλμένος του Φραγκογερμανού αυτοκράτορα Όθωνα Α’, με τον Νικηφόρο Φωκά, ρίχνει άπλετο φως. Ο Φωκάς σχολίασε ότι ο Όθωνας δεν έχει δικαίωμα να παντρευτεί (όπως το ζητούσε) πορφυρογέννητη βασιλοπούλα της Κωνσταντινούπολης διότι «εσείς δεν είστε Ρωμαίοι, αλλά Λογγοβάρδοι». Τότε ο Λιουτπράνδος αντί να προσπαθήσει να ενισχύσει τη θέση του με κάποια επιχειρηματολογία υπέρ της ρωμαϊκότητας των βαρβάρων ξέσπασε σε ένα αντιρωμαϊκό υβρεολόγιο που έχει μείνει ιστορικό. Ας παραθέσουμε ένα ενδεικτικό απόσπασμα της απάντησής του:

«Ο Νικηφόρος αρνήθηκε να μου δώσει την ευκαιρία να απαντήσω σε αυτόν και πρόσθεσε υβριστικά: «Σεις δεν είστε Ρωμαίοι είστε Λομβαρδοί!». Θέλησε να συνεχίσει και μου έκανε νεύμα να σιωπήσω, αλλά εγώ έχασα την υπομονή μου και έλαβα το λόγο:

...Ο αδελφοκτόνος Ρωμύλος, από τον οποίο ονομάστηκαν οι Ρωμαίοι, έγινε γνωστός από τη χρονογραφία ως πορνογέννητος, δηλαδή νόθος, και ίδρυσε άσυλο (σ.σ. τη Ρώμη) στο οποίο δέχθηκε χρεοφειλέτες, δραπέτες, δούλους, φονιάδες και κακούργους αξιοθάνατους και μάζεψε κοντά του έναν συρφετό τέτοιων ανθρώπων, τους οποίους ονόμασε Ρωμαίους. Απ’ αυτούς δε τους ευγενείς κατάγονται εκείνοι τους οποίους εσείς ονομάζετε κοσμοκράτορες, δηλαδή αυτοκράτορες. Αυτούς όμως εμείς, δηλαδή οι Λογγοβάρδοι, οι Σάξωνες, οι Φράγκοι, οι Λοθαρίγγιοι, οι Βαυαροί, οι Σουηβοί, οι Βουργούνδιοι τους περιφρονούμε τόσο πολύ, ώστε όταν οργιζόμαστε κατά των εχθρών μας δεν τους απευθύνουμε καμιά άλλη από τις ύβρεις παρά μόνο τη λέξη: Ρωμαίε! Και σ’ αυτό μόνο το όνομα των Ρωμαίων περιλαμβάνουμε κάθε είδος αγένειας, δειλία, φιλαργυρία, ασωτεία, απιστία, και γενικά κάθε είδος κακίας» [Liutprandus, «Relatio de legatione Constantinopolitana», έκδ. Becker, Αννόβερο-Λειψία, 1915, κεφάλαιο 12ο].

Τωρα, τι δουλειά έχουν οι Φράγκοι και οι Φρακολατίνοι με τους Ελληνες Ρωμαίους της Κωνσταντινούπολης, τους οποίους βρίζουν τόσο βάναυσα, δεν γνωρίζω. Όσο και αν προσπαθούν να μας πείσουν πως είναι απόγονοι Ρωμαίων, ματαιοπονούν. Βλέπετε., όσο και να «φτιάξεις» την ιστορία, πάντοτε κάτι θα σου ξεφύγει. Είναι αναπόφευκτο.

Ανιστόρητη είναι η Φράγκικη άποψη πως κατά την "βυζαντινή" (διάβαζε: Ρωμαίικη) εποχή αυτοαποκαλούνταν «Ρωμαίοι» μόνο στην Κωνσταντινούπολη και τη Μ. Ασία, ενώ στην σημερινή Ελλάδα αυτοαποκαλούνταν «Έλληνες». Στο «Χρονικό του Μωρέος», γραμμένο τον 14ο αι. από Φράγκο (ανθέλληνα και κατακτητή) της Πελοποννήσου, παντού γίνεται λόγος για «Ρωμαίους» κι όχι για «Έλληνες», διότι έτσι αυτοαποκαλούνταν τότε οι πρόγονοί μας. π.χ. «Ποτέ Ρωμαίου μη εμπιστευτής δια όσα και σού ομνύει / όταν θέλει και βούλεται του να σε απεργώση» γράφει ο Φράγκος στο χρονικό του. Και στο ίδιο χρονικό γράφει: "Διαβόντα γαρ χρόνοι πολλοί αυτείνοι οι Ρωμαίοι / Έλληνες είχαν το όνομα, ούτως τους ωνομάζαν / -πολλά ήταν αλαζονικοί, ακόμη το κρατούσιν - / από την Ρώμη απήρασιν το όνομα των Ρωμαίων." (στιχος 795). Δείχνει έτσι την πραγματική απέχθεια του για οτιδήποτε ελληνικό ρωμαίικο.

Μετά τα όσα είπαμε, πρέπει να έχουν γίνει σαφείς οι γεωπολιτικές σκοπιμότητες που υπαγόρευσαν την χρησιμοποίηση διάφορων ονομασιών από τους δυτικούς για τους Ρωμηούς. Τον 8ο αιώνα χρειαζόταν να αποκόψουν τους λατινόφωνους Ρωμαίους από τους ελληνόφωνους ώστε να κατακτήσουν ανενόχλητοι την Ιταλία. Την αλωσαν πολιτισμικά, και δημιούργησαν τους φραγκολατίνους. Έτσι επινόησαν την χρήση του ονόματος "Γραικοί". Το 16ο με 19ο αιώνα έπρεπε να μην επιτρέψουν στους Ρωμηούς να αναδημιουργήσουν το κράτος τους. Με αυτή την λογική το ονόμασαν "Βυζαντινό" πραγμα βολικό μια και δεν είμασταν σε θέση να απαιτήσουμε την ανασύστασή της Ρωμανίας. Οι δικοί μας λόγιοι μαθήτευαν στις φράγκικες σχολές και μάθαιναν την ιστορία απο την δική τους πλευρά. Τα εθνικά ονόματα μας επιλέχθηκαν συνειδητά από τους ευρωπαίους «συμμάχους» μας ως ιδεολογικά εφόδια για την εξόντωση της Ρωμανίας, ως κύριο εκφραστή του Οικουμενικου Ελληνιστικού πολιτισμού.

Κάτι παρόμοιο βλέπουμε να επιχειρείται και σήμερα με τα Σκόπια και την Μακεδονία μας. Η ιστορική πλαστογραφία και η καπήλευση και διαστρεβλωση των όρων ακολουθεί το ίδιο πρότυπο. Όσο για την κατακαημένη Ελλάδα, μετά τα όσα είπαμε ως τώρα, καταλαβαίνουμε πως τα σύνορα του 1830 δεν ήταν καθόλου τυχαία: αντιστοιχούσαν ακριβώς στα όρια της αρχαίας Ελλάδας, όπως τα έβλεπαν οι ξένοι και οι εσωτερικοί μιμητές τους. Αφου ο Ελληνιστικός Οικουμενισμός της Ρωμανίας σχεδόν σβήστηκε από την μνήμη μας τώρα σειρά έχει ο Οικουμενισμός του Κράτους του Μ. Αλεξάνδρου.

ΤΕΛΟΣ


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1) ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ , ΡΩΜΑΝΙΑ, ΡΟΥΜΕΛΗ. Π. Ι ΡΩΜΑΝΙΔΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π. ΠΟΥΡΝΑΡΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

2) «ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ Ή ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ» ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ, ΕΚΔ. ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΓΕΝΕΘΛΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟ

3) «ΓΕΝΝΗΜΑ ΚΑΙ ΘΡΕΜΑ ΡΩΜΗΟΙ», ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ Κ. ΙΕΡΟΘΕΟΥ

4) «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΜΑΧΟΜΕΝΟΣ», Π. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΝΟΣ

5) «ΣΟΥΛΙ ΚΑΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ», ΕΚΔΟΣΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ.

6) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΑΕ

7) ΠΕΡ. “ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ” , ΕΦ. «ΕΘΝΟΣ» 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2003, ΤΕΥΧΟΣ 84

8) OBOLENSKY DIMITRI, «Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑ», ΔΥΟ ΤΟΜΟΙ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΕΒΡΕΜΕΣ, ΒΑΝΙΑΣ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 1991.

9) THEA ROMA: THE WORSHIP OF THE GODDESS ROME IN THE GREEK WORLD» , GOTTINGEN: VANDENHOECK & RUPRECHT, 1975

10) J. ΤΟYNBEE, A STUDY OF HISTORY, LONDON, 1962, ΣΕΛ. 408

11) ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ BRITANNICA

12) MICHAEL VENTRIS & JOHN CHADWICK, "DOCUMENTS IN MYCENAEAN GREEK. THREE HUNDRED SELECTED TABLETS FROM KNOSSOS, PYLOS AND MYCENAE WITH COMMENTARY AND VOCABULARY" SECOND ED. (CAMBRIDGE 1973)

13) L. MORETTI, INSCRIPTIONES GRAECAE URBIS ROMAE. ROME, 1968-1979.

14) «ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ - ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» (EΚΔ. TΡΟΧΑΛΙΑ)

15) ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ , ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΡΑΤΟΣ, ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΚΔΟΣΗ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΝΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

16) J.J. NORWICH, «ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ», ΕΚΔ ΓΚΟΒΟΣΤΗ, Δ’ ΕΚΔΟΣΗ ,1997

17) ΡΑΝΣΙΜΑΝ ΣΤΗΒΕΝ, «ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ», ΑΘΗΝΑ, 1979

18) «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ», F. GREGOROVIUS

19) LORENZ GYOMOREY , «Η ΔΥΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ», ΕΚΔ. ΠΑΠΑΖΗΣΗ

20) ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ, ΣΥΜΠΟΣΙΟ, ΠΑΡΙΣΙ, MAISON DE L' EUROPE, ΕΚΔ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

21) ΣΤΡ. ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ «ΟΡΑΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΑΜΑΤΑ», ΑΘΗΝΑ 1983

22) ΣΤΡ. ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ «ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ»

23) Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ, «ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ», ΕΚΔ. ΑΦΩΝ ΤΟΛΙΔΗ

24) "EΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ", ΤΟΥ I. ΔΡΑΓΟΥΜΗ, ΕΚΔ. ΦΙΛΟΜΥΘΟΣ

25) ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, «ΟΣΟΙ ΖΩΝΤΑΝΟΙ».

26) Π. ΜΠΡΑΟΥΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ, 150-750 Μ.Χ., ΕΚΔ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

27) LIUTPRANDUS, «RELATIO DE LEGATIONE CONSTANTINOPOLITANA», ΕΚΔ. BECKER, ΑΝΝΟΒΕΡΟ-ΛΕΙΨΙΑ, 1915

28) "ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΤΟΙΣ ΘΕΙΟΙΣ ΠΑΤΡΑΣΙ, ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ “ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ”, ΕΚΔ. ΒΡΥΕΝΝΙΟΣ, ΘΕΣ/ΚΗ 1997

29) 3Η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1844 ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ,ΠΡΑΚΤΙΚΑ, ΑΘΗΝΑ, ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ, 1843 - 1844

30) ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «CORPUS, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ»

31) ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ»

32) ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ»

33) ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΑΡΔΗΝ»





ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΚΤΥΟ ………………………………..2010 μ.Χ