Το τραγικό τέλος του Μακεδονομάχου ήρωα Τέλλου ΄Αγρα

Με άνανδρο τρόπο τον απομόνωσαν οι Βούλγαροι βοεβόδες, τον βασάνισαν και τον εκτέλεσαν στο χωριό που πήρε μετά το όνομά του: «Αγρας»
Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
akontogiannidis@yahoo.gr
Αν  ρωτήσεις  τους μαθητές ποιός ήταν ο Τέλλος Αγρας, αμφιβάλλω αν ξέρουν να σου απαντήσουν. Γιατί απλούστατα δεν διδάσκουν στα παιδιά τους ήρωες και τώρα με την… «αναμόρφωση» της Παιδείας, θα τους εξαφανίσουν… Γιατί, σύμφωνα με την αρρωστημένη λογική  και το βλακώδες επιχείρημα των υπευθύνων της εκπαίδευσης των Ελληνοπαίδων, υπάρχει… κίνδυνος τα παιδιά να τους μιμηθούν και να ξυπνήσει μέσα τους ο πατριωτισμός. ΄Αφησέ τα στο σκοτάδι, γιατί μετά θα αγωνίζονται για τα εθνικά μας θέματα και θα έχουμε μπελάδες…


Σήμερα θα αναφερθώ στον Τέλλο Άγρα, το παλληκάρι που  θυσιάστηκε για τη Μακεδονία μας. Ο Σαράντος Αγαπηνός ( ψευδώνυμο Τέλλος Άγρας) γεννήθηκε το 1880 στους Γαργαλιάνους της Μεσσηνίας, όπου υπηρετούσε ο πατέρας του ως δικαστικός  με καταγωγή το Ναύπλιο. Ορφάνεψε μικρός και μεγάλωσε μετά κοντά σε συγγενείς του στην Αθήνα. Ο Σαράντος  ήταν  μόλις 21 ετών, όταν αποφοίτησε το 1901  από την Σχολή  Ευελπίδων κι έφυγε κρυφά  για να πολεμήσει για την Μακεδονία μας.

Αρχικά τοποθετήθηκε στη Φρουρά των Αθηνών, αλλά όταν άκουγε τους αγώνες  για την Μακεδονία, το αίμα του έβραζε. Πλησίασε μια μέρα και ζήτησε από τον διάδοχο Κωνσταντίνο να τον βοηθήσει να μετατεθεί στα σύνορα. Το αίτημά του έγινε αποδεκτό και ο Αγαπηνός βρέθηκε στον Τύρναβο. Εκεί η βοή των θηριωδιών των Βουλγάρων έφτανε ισχυρή στα αυτιά του. Έτσι ακολούθησε τη φωνή του καθήκοντος. Πέτυχε να γίνει αρχηγός ανταρτικού σώματος με  12 ευζώνους από τους οποίους οι δύο ντόπιοι από το Βλάδοβο. Αυτοί τον οδήγησαν στη λίμνη των Γιαννιτσών, στον Βάλτο, όπου ήταν το επίκεντρο του Μακεδονικού Αγώνα. Εκεί ήταν εγκατεστημένοι οι Βούλγαροι κομιτατζήδες και από το ασφαλές ορμητήριό τους επιτίθεντο και δυνάστευαν όλο τον πληθυσμό των γύρω χωριών, ελέγχοντας τους δρόμους του κάμπου.
Ο Τέλλος Άγρας στρατοπέδευσε δυτικά της λίμνης. Ορμητικός και ριψοκίνδυνος όπως ήταν,  άνοιγε μέσα στις καλαμιές δρόμους και κυνηγούσε τους Βουλγάρους κι έκανε τα χωριά να ανασάνουν. Η ζωή του μέσα στη λίμνη, με την υγρασία και το κρύο κλόνισαν την υγεία του και προσβλήθηκε από ελονοσία.  Έδωσε ωστόσο πολλές μάχες όλο το διάστημα που έμεινε στην αφιλόξενη γι’ αυτόν λίμνη. Το Νοέμβριο του 1906 ενώ επιχειρούσε να αιφνιδιάσει τους Βουλγάρους και να καταλάβει  την κεντρική μεγάλη καλύβα τους, πληγώθηκε και με κόπο πείστηκε να σταλεί στη Θεσσαλονίκη για να θεραπευτεί.
Μετά από λίγες εβδομάδες, ξαναγύρισε και άρχισε τη μάχη της λευτεριάς. Αλλά η υγεία του αυτή τη φορά κλονίστηκε επικίνδυνα και μεταφέρθηκε στη Νάουσα για θεραπεία. Εκεί δέχτηκε πρόταση συνδιαλλαγής των Βουλγάρων και πίστεψε, ύστερα από τις διαβεβαιώσεις ντόπιων, πως μπορούσε να συνεννοηθεί μαζί τους. Η συνάντηση με τους βοεβόδες Βάννι Ζλατάν και Γκεόργκι Κασάπτσε έγινε στη θέση Γκαβράν Κάμεν. Οι βοεβόδες έδειξαν προσποιητή χαρά και πέταξαν τα όπλα τους παρασύροντας τον Άγρα να τους μιμηθεί. Ακολούθησε συμπόσιο και συζήτηση κατά την οποία ξαφνικά δυο κομιτατζήδες έπιασαν τον  καπετάν Άγρα και τον έδεσαν. Από τους 6 συντρόφους του κράτησαν τον Αντώνιο Μίγγα από την Νάουσα. Δεμένους και ξυπόλυτους τους περιέφεραν σε όλα  τα χωριά της περιοχής υποχρεώνοντας τους κατοίκους να τους φτύνουν και να τους κτυπούν. Τέλος τους οδήγησαν μεταξύ των χωριών Τέχοβο και Βλάδοβο όπου τους κρέμασαν στα κλαδιά μιας καρυδιάς. Στο στήθος του οι βάρβαροι φονιάδες κρέμασαν ένα σημείωμα- ειδοποίηση : «Έτσι θα τιμωρηθούν όσοι αντιστέκονται στη θέληση των Βουλγάρων». Και από κάτω οι υπογραφές Κασάπτσε και Ζλατάν

Ο τραγικός θάνατος του καπετάν-Αγρα προκάλεσε ταραχή στους συναγωνιστές του και ταυτόχρονα μίσος και επιθυμία για να εκδικηθούν τον άδικο χαμό του. Κανένας από φόβο δεν ακολούθησε την κηδεία του. Αλλά όλα όσα έπρεπε να γίνουν, έγιναν μετά κρυφά. Οι Βλαδοβίτες ξεκρέμασαν τον εθνικό ήρωα Τέλλο Άγρα και τον έθαψαν μαζί με τον σύντροφό του Αντώνη Μίγγα εξω από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. Όταν η περιοχή απελευθερώθηκε μερικά χρόνια μετά, το Βλάδοβο μετονομάστηκε σε Άγρας, παίρνοντας το όνομα του ήρωα Τέλλου Άγρα. Ο θάνατος του συγκίνησε πολύ κόσμο στην Αθήνα και η μεγάλη μας συγγραφέας Πηνελόπη Δέλτα, έγραψε το γνωστό της μυθιστόρημα «Τα μυστικά του Βάλτου».