Οι δραματικές στιγμές πριν και μετά την άλωση της Πόλης!

Σφαγές, λεηλασίες, κακοποιήσεις γυναικών και κοριτσιών και ο ηρωϊκός θάνατος του τελευταίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου!

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
akontogiannidis@yahoo.gr
Συμπληρώνονται σήμερα 563 χρόνια, από την αποφράδα ημέρα, κατά την οποία «η Πόλις εάλω» και η χιλιόχρονη Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατελύθη, παρά την θυσία του τελευταίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Οι Τούρκοι, αφού κατέσφαξαν τούς υπερασπιστές της Πόλης, αφιονισμένοι επιδόθηκαν σε λεηλασίες. Μέσα σε λίγες ώρες, ανάκτορα, σπίτια, ιδρύματα, μοναστήρια, εκκλησιές και σχολεία απογυμνώθηκαν!


΄Εσερναν δεμένους στους δρόμους, για να τους πουλήσουν σκλάβους, άνδρες, γυναίκες, νέους και κορίτσια, ενώ φανατικοί μουσουλμάνοι γκρέμιζαν τις άγιες τράπεζες των εκκλησιών, σκορπούσαν στους δρόμους άγια λείψανα, έκαιγαν εικόνες και χειρόγραφα και άρπαζαν ό,τι έβρισκαν. Αυτό το πλιάτσικο και η κακομεταχείριση ανυπεράσπιστων γυναικών και κοριτσιών, κράτησε μέρες. Φαντασθείτε να είσθε κλεισμένοι στο σπίτι χωρίς νερό και τρόφιμα και κάθε λίγο να χτυπά την πόρτα σας ο μανιασμένος όχλος για να σας λεηλατήσει… Η Κωνσταντινούπολη καταστράφηκε ανελέητα. Λίγοι που σώθηκαν, μπήκαν σε πλοία στον Κεράτιο κι έφυγαν ανενόχλητοι, αφού τα πληρώματα του τουρκικού στόλου, επιδίδοντο σε λεηλασίες της Πόλης!...

Πώς όμως έφτασε σ’ αυτό το σημείο η άλλοτε κραταιά Βυζαντινή αυτοκρατορία; Η παρακμή της ξεκίνησε μετά την κατάλυσή της το 1204 από τους σταυροφόρους Φράγκους και η πτώση της Πόλης στις 29 Μαΐου 1453, ήταν προϊόν βαθειάς κρίσεως, πολιτικών ανακατατάξεων που τα εκμεταλλεύθηκαν οι εμφανισθέντες στον προσκήνιο Οθωμανοί που είχαν καταλάβει σημαντικές περιοχές και με βίαιους εξισλαμισμούς και στρατολογήσεις είχαν εντυπωσιακές επιτυχίες. Μάλιστα ο νεαρός σουλτάνος Μωάμεθ, μόλις 22 ετών, λόγω πλεονεκτικής θέσης, έβαλε στόχο την άλωση της Πόλεως, αφού το Βυζάντιο είχε συρρικνωθεί κατά πολύ!

Έφερε δια θαλάσσης ισχυρές ναυτικές δυνάμεις, δια ξηράς 258.000 οπλίτες, ένα τεράστιο κανόνι πολιορκίας, ατέλειωτα πλήθη Τούρκων ατάκτων που τους προσείλκυε η προοπτική της λεηλασίας. Κοντά στον Στρατό, πολυάριθμοι φανατικοί Δερβίσηδες για να τον εμψυχώσουν, ενώ ιμάμηδες με κηρύγματα και συνθήματα τόνωναν την πολεμική ορμή τους.

Απέναντι σ’ αυτόν τον ισχυρό στρατό, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος αντέταξε για να υπερασπίσει την αποδεκατισμένη Πόλη, από επιδημίες κι έναν αρρωστημένο διχασμό: ενωτικοί των δύο εκκλησιών και ανθενωτικοί, με μόνο 4.000 οπλίτες (ανήλικα παιδιά και λίγοι μισθοφόροι). Ο σουλτάνος στήνει τη σκηνή του απέναντι από την Πύλη του Αγίου Ρωμανού, στέλνει πρέσβη και ζητεί από τον Κωνσταντίνο να του παραδώσει την Πόλη, υποσχόμενος πώς θα φύγει ανενόχλητος, αναγνωρίζοντάς τον ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου.

Η απάντηση του μετέπειτα θρυλικού «μαρμαρωμένου βασιλιά», στη δελεαστική αυτή πρόταση, ήταν ανάλογη με το «μολών λαβέ» των αρχαίων προγόνων του, της γειτονικής Σπάρτης: «Το δε, την πόλιν σοι δούναι, ουτ’ εμόν εστί ούτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη• -- κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών», (κανείς δεν θέλει να παραδώσει την Πόλη και είμαστε αποφασισμένοι να πεθάνουμε…)

Οι Τούρκοι βάζουν με το περιβόητο κανόνι κατά των τειχών και οι στρατιώτες τους με αλαλαγμούς φωνάζουν «Ένας είναι ο Θεός και προφήτης αυτού ο Μωάμεθ». Από την άλλη πλευρά οι Έλληνες πολεμούν γενναία, ενώ οι άμαχοι έτρεξαν στις εκκλησιές και με κατάνυξη αρχιερείς, γυναίκες, παιδιά, με εικόνες και εξαπτέρυγα περιέρχονται στα τείχη ψάλλοντας το «Κύριε Ελέησον». Ο βασιλιάς καλεί στρατό και λαό να αντισταθούν γενναία: «Αγών έως θανάτου, υπέρ πίστεως, πατρίδος, συγγενών και φίλων...» Τότε όλοι οι στρατιώτες ανέκραξαν: «Αποθάνομεν υπέρ της πίστεως και της πατρίδος» Και κλαίοντες, ασπάσθηκαν αλλήλους, κι έτρεξαν στα τείχη!

Ο Κωνσταντίνος μετέβη κατόπιν στην Αγία Σοφία, μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων και γύρισε στα τείχη δίπλα στους λίγους μαχητές. Το πρωί της 29ης Μαϊου, άρχισε η επίθεση των Τούρκων με αλαλαγμούς. Ο βασιλιάς έφιππος κατά μήκος των τειχών ενθαρρύνει τους στρατιώτες και κρατώντας το σπαθί του ανακράζει « Στρατιώτες, και αδελφοί, σταθείτε ανδρείοι! Ο Θεός υπέρ ημών πολεμεί!!!»

Από κάποιο αόρατο χέρι, όπως θέλει η παράδοση, μένει ανοικτή η Κερκόπορτα και εισβάλουν οι Τούρκοι στην Πόλη. Ο Κωνσταντίνος με τους στρατιώτες του πολεμούν γενναία σώμα με σώμα και κατά τον χρονικογράφο: «τρωθέντος του ίππου του, κατέβη και πεζός προεμάχησε της πόλεως. Αλλά η σπάθη του συνετρίβη και τότε μετ’ ονύχων και στόματος, επέπεσε κατά των εχθρών ως αετός μαχόμενος… και κατεσφάγη!» Αυτό ήταν το ηρωϊκό και συνάμα δραματικό τέλος του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου!..