27 Σεπτεμβρίου του 1831: Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια

Ήταν ένα κυριακάτικο φθινοπωρινό πρωινό του 1831. Συγκεκριμένα 27 Σεπτεμβρίου του 1831.
Η θεία λειτουργία στο μικρό Ι. Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος στο Ναύπλιο είχε ξεκινήσει, και οι πιστοί εντός και εκτός του Ναού ανέμεναν την έλευση του Εθνικού Κυβερνήτη Καποδίστρια.

Όμως ξαφνικοί πυροβολισμοί αναστατώνουν το κλήρο και όσους πιστούς ευρίσκοντο εντός του ναού.

Η θεία λειτουργία σταμάτησε και όλοι προσπάθησαν να εξέλθουν από την μικρή θύρα της εκκλησίας προκειμένου να δουν τι συνέβη.


Το θέαμα που αντίκρισαν μπροστά στην είσοδο της εκκλησίας ήταν συγκλονιστικό.

Ο Εθνικός Κυβερνήτης κειτόταν νεκρός μέσα σε μια λίμνη αίματος.

Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος ο Ι. Καποδίστριας είχε δολοφονηθεί από ξενοκίνητους δολοφόνους και από την εγχώρια πλουτοδημοκρατία.

Επιφανής πολίτικος

Ο Καποδίστριας είχε σπουδάσει ιατρός.
Με την ιδιότητα του αυτή προσπάθησε, όσο του επέτρεψαν οι δολοφόνοι του, να απαλύνει, να επουλώσει να θεραπεύσει το καταματωμένο από τους αγώνες ιερό σώμα της πατρίδος.

Ο Καποδίστριας ανήκει στους πλέον επιφανείς πολιτικούς από συστάσεως του νεοελληνικού κράτους.

Σε ηλικία τριάντα τριών ετών είχε αναλάβει υπηρεσία στο Ρώσικο υπουργείο Εξωτερικών.

Οι αναλύσεις πάνω σε θέματα εξωτερικής πολιτικής του φωτισμένου αυτού Έλληνα, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από την Κέρκυρα, προκάλεσαν το άμεσο ενδιαφέρον του ίδιου του Αυτοκράτορα Αλέξανδρου του Α΄, ώστε μετά από λίγο χρόνο του έδιδε το αξίωμα του « εν ενεργεία κρατικού συμβούλου».

Η διαπρεπής αυτή φυσιογνωμία καθόρισε για μεγάλο χρονικό διάστημα τις τύχες των Ευρωπαϊκών χωρών, πράγμα που δεν του συγχωρούσαν μεγάλοι εχθροί του όπως ο Μέττερνιχ.

Ήταν εκείνος ο οποίος προετοίμασε την ενότητα της Ελβετίας και έβαλε τις βάσεις για την διαχρονική ουδετερότητα της.

Μέσα από πολλές δυσχέρειες οργάνωσε το Ελβετικό ομοσπονδιακό σύστημα και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την λειτουργία του Ελβετικού πολιτικού συστήματος.

Αλλά βέβαια αυτά ποιος τα γνωρίζει.

Ο Εθνικός Κυβερνήτης σήμερα έχει λησμονηθεί παντελώς από την Ελληνική Πολιτεία.

Η οπτική του για την επανάσταση του ‘21

Στην αρχή ο Καποδίστριας, γνωρίζοντας καλά τι διαδραματιζόταν στην πολιτική σκακιέρα της Ευρώπης, δεν ήταν υπέρ της επαναστάσεως των Ελλήνων. Γνώριζε πολύ καλά ότι η εξέγερση αυτή εάν επετύγχανε θα οδηγούσε σε μια κουτσουρεμένη Ελλάδα.

Ο Καποδίστριας όπως και ο Κοραής αλλά και άλλοι μορφωμένοι και σπουδαίοι Έλληνες, επεδίωκαν την «εκ των έσω διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και την αναβίωση της Ελλάδος εφ’ όλης της εδαφικής επικρατείας της» (Ι. Καποδίστριας. – Κων. Πλεύρης 1996 Εκδ. ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ.). Προς αυτόν τον σκοπό εργαζόταν το Φανάρι, οι Έλληνες εφοπλιστές, οι μορφωμένοι Έλληνες οι οποίοι κυριολεκτικά κυριαρχούσαν στην παρακμάζουσα Οθωμανική αυτοκρατορία.

Η επανάσταση του 1821 όμως παρ’ όλα αυτά ξεκίνησε και επομένως ο Καποδίστριας αλλά και οι οπαδοί της υποκαταστάσεως της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αναγκάστηκαν να την αποδεχθούν.

Το γεγονός της επαναστάσεως του 1821 είχε σαν αποτέλεσμα να ανακόψει απότομα την μακροχρόνια αλλά βεβαία αναβίωση της Ελληνικής αυτοκρατορίας. (Ι. Καποδίστριας. – Κων. Πλεύρης 1996 Εκδ. ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ.).

Στην Ελλάδα

Μετά από σκληρούς και αιματοβαμμένους αγώνες τελικά ένα κομμάτι Ελληνικής γης απελευθερώθηκε.

Τότε ο ελληνικός λαός κάλεσε τον Ι. Καποδίστρια να αναλάβει την διακυβέρνηση του νεοελληνικού κρατιδίου.

Ήταν ο μόνος τον οποίο εμπιστευόταν ο λαός και ο μόνος που μπορούσε να επιβάλει τον νόμο και την τάξη.

Στην επίτομη Ιστορία του Παπαρηγόπουλου (μελέτη καθ. Δασκαλάκη) διαβάζουμε, «Ο Καποδίστριας κατηγορήθηκε ότι ήτο ανίκανος να κυβερνήσει με φιλελεύθερο σύστημα και απέβλεπεν από διαθέσεως και προθέσεως εις την άσκηση δικτατορικής εξουσίας.

Αι κατηγορίαι αυταί επαναλαμβάνονται μέχρι και σήμερον κατά του .Καποδιστρίου υπό Ελλήνων και ξένων ιστορικών». (Ι. Καποδίστριας. – Κων. Πλεύρης 1996 Εκδ. ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ.).

Όταν έφτασε στην Ελλάδα εκείνο που βρήκε ήταν παντού ερείπια.

Τα ερείπια αυτά είχαν συσσωρευτεί όχι τόσο από τον αιματηρό επαναστατικό αγώνα του 21, αλλά από τον εμφύλιο σπαραγμό, την διχόνοια, την πολυαρχία και την αδυναμία των Ελλήνων να συμφωνήσουν ώστε να κυβερνηθούν με φιλελεύθερους και αντιπροσωπευτικούς θεσμούς.

Ο κάθε πολιτικός ή στρατιωτικός αρχηγός είχε το δικό του κόμμα και ήθελε την εξουσία για λογαριασμό του.

Η διχόνοια μεταξύ των Ελλήνων είχε φτάσει στο έσχατο σημείο.

Από άκρον εις άκρον της χώρας επικρατούσαν οι ληστείες, η πειρατεία, η διαρπαγή. Έτσι έφτασαν στο σημείο οι Έλληνες να θεωρούν ότι περισσότερο ασφαλείς ήσαν κάτω από την διακυβέρνηση των τούρκων παρά με εθνική ελευθερία.

Ριζικές αλλαγές

Αυτά και άλλα πολλά είχε να αντιμετωπίσει ο Καποδίστριας αναλαμβάνοντας την διακυβέρνηση του Νεοελληνικού κράτους. Επομένως, πώς μπορούσε να κυβερνήσει εάν άφηνε ουσιαστικά την εξουσία στους αντιπροσώπους του λαού οι οποίοι μέχρι τότε ήσαν υπεύθυνοι για την αναρχία και την λαϊκή δυστυχία;

Αντίθετα, ο λαός με μεγάλη ανακούφιση είδε να συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες στα χέρια του.

Έτσι λοιπόν και όπως είχαν τα πράγματα ο λαός μόνο σε αυτόν είχε εμπιστοσύνη. “ Ο Καποδίστριας ήτο εθνικιστής και διεκρίνετο για τον κρατισμό του.

Είχε πίστη στην έννοια του κράτους, στην εξουσία του οποίου όλοι πρέπει να υπακούουν.

Βεβαιούμε ότι ο Καποδίστριας είναι ο πρώτος πολιτικός που εφήρμοσε την θεωρία του κράτους την οποία κατόπιν ακολούθησε ο Φασισμός και ο Εθνικοσοσιαλισμός”. ( Ι. Καποδίστριας. – Κων. Πλεύρης 1996 Εκδ. ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ.).

Ο Καποδίστριας ήθελε να δημιουργήσει ένα ισχυρό εθνικό κράτος στο οποίο άπαντες θα πειθαρχούν και γι’ αυτόν τον λόγο τις θέσεις του αυτές τις επέβαλε και νομοθετικώς.

Τίποτα δεν μπορούσε να βρίσκεται έξω από το κράτος και τίποτα δεν μπορούσε να γίνει μέσα στο κράτος. «Απηγόρευσε αυστηρώς πάσα μείωση της κρατικής ισχύος και τον έλεγχο των εκπροσώπων του κράτους από εξωκρατικάς κινήσεις, οργανώσεις, συμφέροντα κλπ. (ό,τι δηλαδή συμβαίνει ακριβώς σήμερα).

Ενδεικτική είναι η εγκύκλιος του Καποδίστρια που απηγόρευε εις δημοσίους υπαλλήλους, στρατιωτικούς κλπ, να συμμετέχουν σε μυστικές εταιρείες, υποννοών προφανώς τον τεκτονισμό». ( Ι. Καποδίστριας. – Κων. Πλεύρης 1996 Εκδ. ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ.).

Ενώ λοιπόν ένα μικρό κομμάτι της Ελλάδος είχε απελευθερωθεί και ενώ ακόμη η τουρκική απειλή ήταν προ των πυλών, τους δημοκράτες της εποχής το μόνο που τους απασχολούσε ήταν η εδραίωση της δημοκρατίας, η βουλή, οι εκλογές, τα πολιτικά δικαιώματα οι μισθοί και γενικά οι βουλευτικές απολαβές.

Φυσικά ο Καποδίστριας δεν μπορούσε να ανεχθεί βουλή και βουλευτές οι οποίοι θα μπορούσαν να ανατρέψουν όχι μόνο τις αποφάσεις αλλά και τον κυβερνήτη, ο οποίος δεν θα ετύγχανε της εύνοιας των. Όταν ήλθε στην Ελλάδα ο Καποδίστριας οι βουλευτές είχαν την εντύπωση ότι θα τον έβαζαν και αυτόν μέσα στο κοινοβουλευτικό παιγνίδι.

Όμως αυτός είχε άλλες απόψεις. Δημοκρατικά συντάγματα, βουλή και βουλευτές τα διέγραψε με μια μονοκονδυλιά.

Από αυτό το σημείο και μετά οι ξένες δυνάμεις με τα εγχώρια μίσθαρνα όργανα τους, αλλά και τους θιασώτες της πλουτο-δημοκρατίας άρχισαν να συνεργάζονται για την καθαίρεση του με κάθε μέσο.

Το έργο του Εθνικού Κυβερνήτη μέσα στον λίγο χρόνο που κατάφερε να κυβερνήσει ήταν τεράστιο. Ίσως αναφερθούμε σε αυτό σε κάποια μελλοντική αρθρογραφία μας.

Οι δημοκράτες βλέποντας το έργο του και την αγάπη του λαού για το πρόσωπο του, άρχισαν να τον διαβάλουν.

Τους απασχολούσαν οι εκλογές, τα δικαιώματα τους και αντί να πολεμούν τους Τούρκους πολεμούσαν τον Καποδίστρια. Κάποιες στάσεις εναντίον του από δημοκρατικούς παλληκαράδες έσβησαν «εν τη γενέσει τους».

Ο κυβερνήτης είχε την δύναμη να επιβάλλει την τάξη και, οι στασιαστές για να προστατευθούν κατέφυγαν στους τούρκους.

Έτσι πάντα ενεργούν οι δημοκράτες από τότε μέχρι σήμερα. Πίσω από αυτούς κρυπτόντουσαν οι κεφαλαιοκράτες της εποχής, οι περιβόητοι “κοτζαμπάσηδες”, καθώς επίσης και οι μεγάλες ξένες δυνάμεις.

Και οι μεν “κοτζαμπάσηδες” ήθελαν δημοκρατία για να χρηματοδοτούν και να ελέγχουν τους πολιτικούς ενώ οι ξένες δυνάμεις για δικούς τους λόγους.

Το χρονικό της δολοφονίας

Το πρωί της 27ης Σεπτεμβρίου 1931 ο ΙΚαποδίστριας προσέρχεται στον Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα για να εκκλησιασθεί.

Τον συνοδεύει μόνο ο μονόχειρας σωματοφύλακας του ο κρητικός Κοκκόνης.

Στον δρόμο προς την εκκλησία συναντά τους Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη και Γεώργιο Μαυρομιχάλη οι οποίοι αφού τον χαιρετούν τον προσπερνούν και καταλαμβάνουν θέσεις δεξιά και αριστερά της μικρής θύρας του Ναού.

Κοντά τους βρίσκεται και ο αστυνομικός Καραγιάννης ο οποίος είχε μυηθεί στην συνωμοσία.

Ο Καποδίστριας προφανώς είχε διαισθανθεί τι ακριβώς τον περίμενε.

Όταν συναντήθηκε με τους Μαυρομιχαλαίους τους έριξε μια ματιά βγάζοντας τον καπνό του κατά την συνήθεια της εποχής.

Πλησιάζοντας προς την εκκλησία τον πυροβολεί πρώτος ο Καραγιάννης αλλά αστοχεί.

Τον πυροβολεί συγχρόνως και ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης.

Η σφαίρα τον βρίσκει στο κεφάλι.

Ο Εθνικός Κυβερνήτης πέφτει αιμόφυρτος. Τότε τρέχει ο εώργιος Μαυρομιχάλης και με το μαχαίρι του τον καρφώνει πολλές φορές. Ο λαός που ήταν συγκεντρωμένος στην αρχή έκπληκτος και άφωνος παρακολουθεί το πρωτοφανές αυτό φονικό. Αμέσως μετά αρχίζει να καταδιώκει τους δολοφόνους οι οποίοι εκλιπαρούν το έλεος των διωκτών τους.

Ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης καταδιωκόμενος από το πλήθος και στρατιώτες συλλαμβάνεται. Αμέσως άρχισαν να τον κτυπούν με μανία ενώ εκείνος ζητούσε έλεος. Τότε ο οπλαρχηγός Φωτομάρας σηκώνει την πιστόλα του και από το παράθυρο του σπιτιού του πυροβολεί τον Μαυρομιχάλη και τον σκοτώνει.

Η αγανάκτηση του κόσμου δεν εκτονώθηκε. Διαμέλισαν το πτώμα του και σε φρικτή κατάσταση το πέταξαν στην θάλασσα όπου επέπλεε για πολλές ημέρες. Κάποτε το έδεσαν σε μία πέτρα όπου και βυθίστηκε στα γαλανά νερά του Ναυπλίου.

Ο έτερος των δολοφόνων Γ. Μαυρομιχάλης στάθηκε περισσότερο τυχερός αφού καταδιωκόμενος και αυτός από το πλήθος κατέφυγε στην Γαλλική πρεσβεία, «ζητών την Γαλλικήν υπεράσπισιν έκραξε ότι εφονεύσαμε τον τύραννον, και φιλών την πιστόλα του αφιερώνων αυτήν και εαυτόν εις την τιμή της Γαλλίας».(Ν. Κασομούλη «Απομνημονεύματα» 3ος τόμος σελίς 441).

Σε έξαλλη κατάσταση ο λαός του Ναυπλίου συγκεντρώθηκε γύρο από την Γαλλική πρεσβεία και με κραυγές αγανακτήσεως απαιτούσε να του παραδοθεί ο δολοφόνος. Προ του κινδύνου να καταλάβει το αγανακτισμένο πλήθος την πρεσβεία, οι Γάλοι παρέδωσαν τον Γ. Μαυρομιχάλη στους στρατιώτες που παρευρίσκοντο μαζί με τον λαό.

Ο δολοφόνος αμέσως μετά οδηγήθηκε στο δικαστήριο το οποίο τον δίκασε για το έγκλημα του και τον καταδίκασε σε θάνατο.

« Για δικηγόρο του είχε τον Εδουάρδο Μάσον ο οποίος υπέβαλε ένσταση αναρμοδιότητας του δικαστηρίου, η οποία φυσικά απερρίφθη.

Στην συνέχεια προσέβαλε την πρωτόδικο καταδικαστική απόφαση στο Αναθεωρητικό, το οποίο όμως την επικύρωσε και έτσι ο δολοφόνος του Εθνικού κυβερνήτη και αρχηγού του Ελληνικού κράτους εξετελέσθη». ( Ι. Καποδίστριας. – Κων. Πλεύρης 1996 Εκδ. ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ.).

Ο αστυνομικός Καραγιάννης καταδικάστηκε επίσης σε θάνατο. Του δόθηκε όμως εξάμηνη αναβολή διότι υποσχέθηκε στο δικαστήριο ότι θα προβεί σε αποκαλύψεις. Μετά από λίγο χρόνο τον άφησαν ελεύθερο.

Ο συνήγορος του Γ. Μαυρομιχάλη Εδουάρδος Μάσον οποίος ήταν εβραίος στην καταγωγή, ως εισαγγελεύς, στην δίκη του Κολοκοτρώνη ήταν αυτός ο οποίος ζήτησε την θανατική του καταδίκη.

Η οδύνη του λαού
Πώς όμως αντέδρασε ο απλός λαός στο πρωτοφανές αυτό ξενοκίνητο έγκλημα, την δολοφονία του Εθνικού Κυβερνήτη; «Ο δε πολύς λαός ησθάνθη πραγματικήν οδύνην δια το φοβερό γεγονός. Το Ναύπλιον έκλαιγε τον μεγάλον πατέρα του Έθνους. Γυναίκες του λαού άφηναν κατάρας κατά των φονέων και άλλαι έκαναν σαν να είχαν αλλοφρονήσει».

Μας πληροφορεί ο ακαδημαϊκός Δ. Κόκκινος όπως γράφει στην « Ιστορία της Νεοτέρας Ελλάδος», (εκδόσεις Μέλισσα, 1ος τόμος σελ. 482).

Όταν η σορός του Ι. Καποδίστρια εξετέθη σε δημόσιο προσκύνημα τότε φάνηκε η αγάπη του λαού για τον “τύραννο”.

Πλήθος κόσμου ήλθε να ασπασθεί για τελευταία φορά τον Εθνικό Κυβερνήτη και πολλοί από αυτούς δεν μπορούσαν να κρατήσουν τα δάκρυα τους.

Τότε φάνηκε η αγάπη και η εμπιστοσύνη που έτρεφε ο απλός λαός για τον Καποδίστρια.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας υπήρξε μέγας πατριώτης διότι απέθανε για την πατρίδα.

Ενώ είχε αντιληφθεί τι επρόκειτο να του συμβεί είχε το θάρρος, δεν δίστασε, να συνεχίσει την πορεία του προς τον θάνατο.

Ήταν ο μόνος πολιτικός ο οποίος όταν ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας ήταν πάμπλουτος και έφυγε από την ζωή πάμφτωχος.

Υπήρξε δημιουργός διότι παρέλαβε ένα εξαθλιωμένο κρατίδιο και συγκρότησε και οργάνωσε το Νεοελληνικό κράτος από το μηδέν.

Γι’ αυτούς του λόγους και όχι μόνο και αυτός ο μεγάλος Έλληνας έχει μπει στο πάνθεο της λήθης από τους νεο-βαρβάρους Έλληνες.

http://www.briefingnews.gr/