Μικρά Ασία: Ιστορικές αναφορές από αρχαιοτάτων χρόνων σε πέντε βίντεο

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

Βίντεο του History Channel για τις αρχαίες ελληνικές πόλεις στην Ιωνία της Μικράς Ασίας και σε νησιά του Αιγαίου, τρισδιάστατες αναπαραστάσεις των μνημείων καθώς και επισκέψεις στις περιοχές όπου οι αρχαίοι μας πρόγονοι άφησαν ανεξίτηλα τα σημάδια της παρουσίας τους:

Ελληνικοί ναοί στη Μικρά Ασία

το ημίωρο ντοκιμαντέρ με τίτλο «Το Κερί που δε Σβήνει» πραγματεύεται την ιστορία χριστιανικών ναών που βρίσκονται στα μικρασιατικά παράλια από τους Πρωτοχριστιανικούς χρόνους έως τις αρχές του εικοστού αιώνα.

Οι χριστιανικοί ναοί, τεκμήρια ιστορίας, αποκαλύπτουν τη διαδοχή του ελληνικού, του χριστιανικού και του μουσουλμανικού στοιχείου στο μικρασιατικό χώρο.

Πολλοί απ' αυτούς χτίστηκαν πάνω σε ερείπια αρχαίων ελληνικών μνημείων, όπως ο ναός της Παναγίας στην Έφεσο, ενώ στις μέρες μας όσοι δεν έχουν καταστραφεί διατηρούνται ως μουσουλμανικά τεμένη. Ξεχωριστή θέση στο ντοκιμαντέρ κατέχει η τρισδιάστατη αναπαράσταση...
του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου στη Νίκαια Βιθυνίας, που χτίστηκε στα τέλη του 7ου με αρχές του 8ου αιώνα και καταστράφηκε ολοσχερώς το 1922.

Ο κινηματογραφικός φακός μάς «ταξιδεύει» στις παράλιες πόλεις της Μικράς Ασίας και εστιάζει σε ναούς που «εξιστορούν» την ιστορική πορεία του Χριστιανισμού. Στην Έφεσο υπάρχει η πρώτη εκκλησία που αφιερώθηκε στην Παναγία καθώς και ο ναός του Ιωάννη του Θεολόγου, που αρχικά χτίστηκε πάνω στον τάφο του Αποστόλου. Ο ναός υπέστη διαδοχικές καταστροφές το 14ο και 15ο αιώνα, ενώ σήμερα τελεί υπό την αιγίδα της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας. Στον Κιρκιντζέ, μια εύφορη περιοχή πολύ κοντά στην Έφεσο, οι γιορτές συνδέονταν με λαογραφικού περιεχομένου τελετουργίες και απηχούσαν την επίκληση στο θείο για γονιμότητα. Στην Πέργαμο, το ιερό του θεού Σέραπι μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό και αποτέλεσε πόλο έλξης για τους χριστιανούς από τον ευρύτερο χώρο της Μικράς Ασίας. Στα Μύρα, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου έχει ιστορία που ανάγεται στον 4ο αιώνα, οπότε ο Άγιος Νικόλαος έγινε μητροπολίτης Μύρων. Η ιστορία άφησε τα ίχνη της πάνω στο ναό, ο οποίος σήμερα βρίσκεται κάτω από την προστασία διεθνών οργανισμών. Η κινηματογραφική περιήγηση τελειώνει στο Αϊβαλί -τις παλιές Κυδωνίες- που στην εποχή της ακμής του αριθμούσε έντεκα εκκλησίες και δύο μοναστήρια, ενώ σήμερα διασώζει ακόμα ορισμένους, ναούς για να θυμίζουν την ακμή του Ελληνισμού μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα.

Οδοιπορικό στη Μικρά Ασία

Ακολουθούν 3 βίντεο που αναφέρονται το καθένα σε ξεχωριστή περιοχή και την ιστορική διαδρομή τους.   Με την ίδια σειρά των βίντεο υπάρχει και μια σύντομη περιγραφή σε κείμενο. Τα βίντεο είναι αμέσως μετά τα κείμενα

Από την Τέω στη Σμύρνη

Από τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης είναι ο ναός του Διονύσου, ο μεγαλύτερος και πιο φημισμένος στην περιοχή, και το θέατρο, κτίσμα 2ου αιώνα π.Χ.

Ακολουθώντας την επιθυμία τους για θεατρική έκφραση, οι δύο «ήρωες» μας, αναζητούν μέρη όπου υπάρχει θέατρο. Έτσι, φτάνουν στις Ερυθρές, το θέατρο των οποίων χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. Στις Ερυθρές είναι ορατά τα απομεινάρια της Αρχαίας, της Βυζαντινής και της Νεότερης εποχής.

Δίπλα στο ναό της Πολλιάδος Αθηνάς (8ος-7ος αιώνας π.Χ.) συναντάμε την εκκλησία της...
Αγίας Ματρώνας του 18ου αιώνα, ενώ ερείπια της αρχαίας και βυζαντινής πόλης των Ερυθρών περιβάλλονται από τα τείχη της Ελληνιστικής εποχής. Στον ίδιο χώρο χτίστηκε και το Λυθρί, όπως μετονομάστηκε η πόλη κατά τους Νεότερους χρόνους.

Τη Μαγνησία, τον επόμενο σταθμό του οδοιπορικού, κοσμεί ένας επιβλητικός ναός. Πρόκειται για το ναό της Λευκοφρυηνής Αρτέμιδος, έργο του Ερμογένη από την Πριήνη, που χτίστηκε γύρω στο 130 π.Χ. στη θέση ενός παλαιότερου μικρότερου ιερού αφιερωμένου στη θεά Μητέρα-Κυβέλη. Η πόλη έκανε αισθητή την παρουσία της μέχρι και τους Βυζαντινούς χρόνους, οπότε και έγινε έδρα επισκοπής.

Τελευταίος σταθμός του ντοκιμαντέρ είναι η Σμύρνη, μια πόλη που την περίοδο της ακμής της έσφυζε από ζωή και δημιουργία. Η Αγορά της πόλης, όχι μόνο εμπορικό κέντρο αλλά και δημόσιος χώρος, η Ευαγγελική Σχολή, το θέατρό της, από τα ωραιότερα των Βαλκανίων και της Ανατολής, ο Φραγκομαχαλάς, το εμπορικό και οικονομικό κέντρο της πόλης, μαρτυρούν ότι εκεί μεγαλούργησε ο Ελληνισμός.

Από την Έφεσο στην Ηράκλεια

Η πρώτη πόλη του ντοκιμαντέρ αυτού είναι η Πριήνη, ηγετικό μέλος της Πανιωνίου Συμμαχίας, που είχε και το ιερό της στην επικράτειά της. Η πόλη συνέδεσε την ιστορία της με το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Μετά το θάνατό του περιήλθε στην κυριαρχία των Ατταλίδων της Περγάμου και κατόπιν στους Ρωμαίους. Ο κινηματογραφικός φακός εστιάζει σε δημόσια οικοδομήματα: ο ναός της Αθηνάς Πολλιάδος, το Γυμνάσιο, το Στάδιο, η Αγορά, το Θέατρο, το Βουλευτήριο είναι χώροι όπου διαδραματιζόταν ο δημόσιος βίος των Πριηνέων.
Η Έφεσος, που αποτελεί τον επόμενο σταθμό...
των δύο «ηρώων», διασώζει ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του Χριστιανισμού: την εκκλησία της Παναγίας, στην οποία έλαβε χώρα η Γ' Οικουμενική Σύνοδος, που καταδίκασε το Νεστόριο. Με αφορμή τις θρησκευτικές αναζητήσεις των δύο «προσώπων» προσεγγίζουμε την ιστορία της πόλης, ιδίως κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια, όταν η νέα θρησκεία βρισκόταν υπό διωγμό: εδώ φυλακίστηκε ο Απόστολος Παύλος, όταν μίλησε για το Χριστιανισμό, ενώ αρκετοί πιστοί βρήκαν το θάνατο στο Στάδιο της Εφέσου επί Νέρωνα.

Το οδοιπορικό συνεχίζεται στα Δίδυμα και την Κλάρο, με τα μαντεία του Απόλλωνα, και στο Σιρίντζε, το γνωστό Κιρκιντζά από τα «Ματωμένα Χώματα». Αρκετά κοντά βρίσκεται η Ηράκλεια, σημαντικό κέντρο του Χριστιανισμού κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Η πόλη διασώζει το ιερό του Ενδημίωνα, το μοναδικό ιερό στην Αρχαιότητα αφιερωμένο στο βοσκό που σύμφωνα με τη μυθολογία συνέδεσε το όνομά του με την πόλη. Τελευταίος σταθμός της περιήγησης είναι η Μίλητος, η οποία ξυπνά παλιές μνήμες, μέσα από τις οποίες αναβιώνουν στιγμές της ιστορίας της πόλης.

Από την Άσσο στο Αϊβαλί

Η περιήγηση ξεκινά από την 'Ασσο, την αποικία των Μηθυμναίων, που ιδρύθηκε στις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ. Ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις των μικρασιατικών παραλίων απέναντι από τη Λέσβο. Η πόλη είχε τα ωραιότερα τείχη του ελληνικού κόσμου, που χρονολογούνται στη Βυζαντινή εποχή. Ο κινηματογραφικός φακός εστιάζει στο ναό της θεάς Αθηνάς, στην Παλαίστρα, στο θέατρο, στην Αγορά, στη Νεκρόπολη.

Επόμενος σταθμός είναι η Πέργαμος, ένα αξιόλογο πνευματικό κέντρο του αρχαίου κόσμου, που...
συγκέντρωσε τα πρωτεία στις τέχνες, τις επιστήμες και τα γράμματα. Την πόλη κοσμούν δύο σημαντικά μνημεία: η Βιβλιοθήκη και το Ασκληπιείο, το οποίο χτίστηκε την εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού και ήταν κέντρο θεραπευτικής αγωγής και λατρείας. Μέσα από τους διαλόγους των δύο προσώπων ξαναζωντανεύουν σημαντικές περίοδοι της ιστορίας της πόλης: τον 8ο αιώνα π.Χ. πρωτοκατοικήθηκε από τους Αιολείς, στην Ελληνιστική εποχή γνώρισε σημαντική οικονομική και πνευματική ακμή και από τους Χριστιανικούς χρόνους διασώζεται ο ναός του Αγίου Αντίπα, που θεωρείται ότι ήταν ο πρώτος μάρτυρας του Χριστιανισμού στη Μικρά Ασία. Η Πέργαμος δεν ήταν παρά ένας απέραντος τόπος λατρείας, γεμάτος ιερά, όπως το Ηρώο, που ήταν αφιερωμένο στη μνήμη των βασιλέων της πόλης, το Τραϊάνειο, ο ναός του Τραϊανού, το Σεραπείο.

Το οδοιπορικό συνεχίζεται στο Αϊβαλί, τις παλιές Κυδωνίες, μια πόλη ξεχωριστής ομορφιάς την εποχή της ακμής της. Τότε οι εκκλησίες και τα μοναστήρια συνυπήρχαν με τα εμπορικά κτήρια και έδιναν μια εικόνα της δημιουργικότητας και της θρησκευτικότητας του Ελληνισμού.

επιμέλεια: Ελλήνων Δίκτυο
Κείμενα και βίντεο είναι αλιευθέντα  στο :
http://krasodad.blogspot.gr/